Zdecydował tak [b]WSA w Krakowie w wyroku z 17 września 2008 r. (I SA/Kr 596-606/07)[/b].
Wskutek kradzieży przedsiębiorca stracił dokumentację podatkową, której nie udało mu się później w pełni odtworzyć. Urząd wydał decyzję określającą wysokość zobowiązania w VAT, w której określił kwotę podatku naliczonego wynikającą z odtworzonych faktur. Podatnik złożył odwołanie. Organ II instancji utrzymał jednak decyzję.
W skardze do WSA podniesiono, że faktury zostały utracone bez winy podatnika. Wskazano też, że ze względu na specyfikę jego działalności (transport międzynarodowy) i postawę kontrahentów odtworzenie wszystkich faktur było praktycznie niemożliwe. Zdaniem podatnika nie powinien ponosić konsekwencji zdarzeń od niego niezależnych.
WSA w Krakowie oddalił skargę. Sąd uznał, że nie ma wyjątków od ustalonego przez ustawodawcę systemu rejestracji zdarzeń gospodarczych. Podstawą do odliczenia podatku naliczonego może być tylko faktura lub jej duplikat. Dokumenty te muszą być przechowywane przez przedsiębiorcę przez pięć lat. Ryzykiem wynikającym z ich braku w razie kontroli obciążony jest podatnik.
[i]Jakub Macek, Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]
[ramka][b]Komentuje Paweł Mikuła - konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Katowicach)[/b]
Ustawa o VAT wprowadza przesłanki skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wśród nich wymienia m.in. otrzymanie faktury przez podatnika. W doktrynie i orzecznictwie podkreśla się, że otrzymanie faktury rozumieć należy jako wejście w posiadanie tego dokumentu. Również dyrektywa VAT stanowi, że co do zasady podatnik powinien mieć fakturę w celu skorzystania z prawa do odliczenia. W razie zagubienia lub zniszczenia faktury dokumentem zastępującym ją i umożliwiającym odliczenie jest duplikat wystawiony przez sprzedawcę. Biorąc pod uwagę powyższe reguły, sąd stwierdził, że wyłącznie posiadanie faktury lub duplikatu może być podstawą dowodzenia swojego prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Stanowisko to wydaje się jednak zbyt rygorystyczne. Nie zawsze bowiem posiadanie faktury przez podatnika jest koniecznym warunkiem odliczenia. Po pierwsze, zgodnie z [b]orzecznictwem ETS (sprawa C-90/02)[/b], posiadanie faktury nie jest konieczne w tych wypadkach, w których podatnik nabywca zobowiązany jest do samodzielnego naliczenia podatku (import usług, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów).
Po drugie, w doktrynie podkreśla się, że prawo do odliczenia powstaje w momencie otrzymania faktury, a późniejsze jej zagubienie nie powoduje utraty tego prawa. W takim wypadku konieczne jest jednak udowodnienie przez podatnika, że faktury otrzymał i miał, gdy skorzystał z prawa do odliczenia. Taki też wniosek można wyciągnąć z [b]orzeczenia ETS w sprawie C-85/95[/b], w której Trybunał stwierdził, że należy odróżnić regulacje dyrektyw odnoszące się do skorzystania z prawa do odliczenia od tych, które dotyczą udowodnienia swojego prawa po tym, gdy podatnik już z niego skorzystał.[/ramka]
