Będzie szybszy zwrot i bez płacenia kaucji

Do dyrektorów wszystkich izb skarbowych oraz urzędów kontroli skarbowej w kraju trafiło pismo w sprawie zwrotu różnicy podatku VAT podatnikom zarejestrowanym jako podatnicy VAT UE rozpoczynającym wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Chodzi o nowe firmy,które funkcjonują na rynku krócej niż 12 miesięcy i które – aby otrzymać zwrot VAT na zasadach ogólnych, czyli w ciągu 60 dni od dnia złożenia rozliczenia – muszą złożyć w urzędzie skarbowym kaucję gwarancyjną w wysokości 250 tys. zł. W przeciwnym razie fiskus ma prawo oddać im pieniądze nawet po 180 dniach. Teraz ma się to jednak zmienić.

I to nie za sprawą zmiany przepisów ustawy o podatku od towarów i usług(tj. VAT), lecz wytycznych Ministerstwa Finansów wydanych jako interpretacja ogólna na podstawie art. 14a Ordynacji podatkowej.

W piśmie z 4 września 2008 r. (nr PT5/033/12/JBN/08/1081) minister nakazał dokonywanie zwrotów na zasadach ogólnych określonych w art. 87 ustawy o VAT, i to bez konieczności złożenia przez podatnika kaucji, o której mowa w art. 97 ust. 7 tej ustawy.

Zalecenia ministerstwa – jak wynika z pisma – wystosowane zostały w związku z wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 10 lipca 2008 r. w sprawie C25/07, wydanym w trybie prejudycjalnym na wniosek Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, w którym Trybunał orzekł niezgodność art. 97 ust. 5 i 7 polskiej ustawy o VAT (kaucja gwarancyjna) z przepisami szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych– wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa.

Interpretacja MF uwzględnia postanowienia tego wyroku ETS, ale – jak podkreśla ministerstwo – ma również na uwadze "konieczność uniknięcia kosztów postępowań przed sądami administracyjnymi". To swoiste zabezpieczenie na wypadek, gdyby trafili się kolejni podatnicy, którzy – powołując się na niezgodność polskich przepisów w tym względzie z prawem wspólnotowym – zechcieliby sądzić się o prawo do wcześniejszego zwrotu podatku VAT bez konieczności składania w urzędzie skarbowym kaucji, zabezpieczenia majątkowego lub gwarancji bankowej na kwotę 250 tys. zł (art. 97 ust. 7 ustawy o VAT). Narażając tym samym skarb państwa na ponoszenie kosztów postępowań sądowych w związku z łatwym do przewidzenia (w obliczu wyroku ETS)skutkiem.

Ci, którzy mają jednak nadzieję, że wyrok Trybunału i najnowsza interpretacja ministerstwa to tylko krok od zniesienia kaucji gwarancyjnej, nie powinni się łudzić. Resort finansów zamierza bowiem kaucję zastąpić nowym rozwiązaniem (zabezpieczeniem majątkowym), które w praktyce od kaucji różnić się będzie tylko nazwą (projektowany art. 87 ustawy o VAT, druk sejmowy nr 819).

Mimo, że – jak twierdzi MF – w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług przewidziano odejście od obecnego rozwiązania w zakresie kaucji gwarancyjnej, które było przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości WE z 10 lipca 2008 r. Przyznaje jednak,że w miejsce likwidowanej kaucji ma być wprowadzony inny, proporcjonalny do wnioskowanego zwrotu, mechanizm zabezpieczający interesy budżetu państwa. Według Ministerstwa Finansów, projekt uwzględnia wyrok ETS, wobec czego nie ma potrzeby wycofywać się z przepisów dotyczących zabezpieczeń majątkowych.

– Legalność działań ministerstwa nie powinna budzić wątpliwości.Ponieważ organy podatkowe mają wręcz obowiązek stosować się do ustawodawstwa wspólnotowego, co Trybunał wielokrotnie potwierdzał. Inną rzeczą jest, że zawsze przed tym się bronią, twierdząc, iż polskie przepisy im na to nie pozwalają. Szkoda tylko, że na wydanie takiego pisma minister potrzebował aż dwa miesiące od wyroku – powiedział "Rz" Przemysław Skorupa,doradca podatkowy z kancelarii Baker & McKenzie. I dodał: – Nie widzę różnicy między obowiązującą dziś kaucją gwarancyjną a planowanym wprowadzeniem zabezpieczenia majątkowego, poza oczywiście nazwą. Jeżeli więc projektowany przepis w tym kształcie wejdzie ostatecznie w życie, to można oczekiwać w przyszłości kolejnych sporów między podatnikami a fiskusem.

O tym jednak, czy przepisy wprowadzające zabezpieczenie majątkowe faktycznie staną się prawem zdecyduje parlament. Na razie prace nad projektem nowelizacji zakończyła Sejmowa Komisja Finansów Publicznych. Jak udało się nam ustalić, sprawozdanie komisji jest już gotowe, choć jeszcze niepodpisane.

Pismo MF stawia w różnej sytuacji prawnej podmioty w zależności od dnia,kiedy wystąpiły o zwrot VAT. Te, które zrobiły to przed 4 września,powinny teraz wystąpić o zwrot złożonej kaucji gwarancyjnej.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki g.lesniak@rp.pl