Jak ująć w księdze przychodów i rozchodów sprzedaż samochodu wprowadzonego do ewidencji środków trwałych i będącego w 50 proc. własnością przedsiębiorcy? Wartość samochodu wynosi 14 000 zł, tak więc jego wartość początkowa wykazana w ewidencji środków trwałych to 7000 zł. Został sprzedany za 10 000 zł, natomiast suma odpisów amortyzacyjnych to 1866,64 zł.
W księdze przychodów i rozchodów należy wykazać uzyskany przychód (w części przypadającej na przedsiębiorcę) oraz koszty w wysokości różnicy między wartością początkową środka trwałego a kwotą amortyzacji.
Sposób zaksięgowania transakcji sprzedaży środka trwałego wynika z rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (DzU nr 152, poz. 1475 ze zm.). Do wpisywania przychodów innych niż dostawa towarów i świadczenie usług, np. z odpłatnego zbycia składników majątku, otrzymanych kar umownych lub wynagrodzenia płatnika, przeznaczona jest kolumna 8 księgi.
Koszt sprzedaży należy natomiast ująć w kolumnie 13 księgi. Nie jest to co prawda zapisane wprost w rozporządzeniu, jednak kolumna 13 księgi jest przeznaczona do wpisywania pozostałych kosztów (poza wymienionymi w kol. 10 – 12), z wyjątkiem tych, których zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów. W kolumnie tej wpisuje się w szczególności takie wydatki, jak: czynsz za lokal, opłatę za energię elektryczną, gaz, wodę, c.o., opłatę za telefon, zakup paliw, wydatki dotyczące remontów, amortyzację środków trwałych, składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe pracowników w części finansowanej przez pracodawcę, składki na ubezpieczenie wypadkowe pracowników, wartość zakupionego wyposażenia, a także wydatki z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu i koszty podróży służbowej. Koszt sprzedanego składnika majątku nie został tu wymieniony, nie jest to jednak katalog zamknięty. Ponadto pozostałe kolumny służące ewidencji kosztów bez wątpienia nie są miejscem bardziej właściwym do ujęcia kosztu sprzedaży środka trwałego. Są one przeznaczone do wpisywania:
- kol. 10 – zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu;
- kol. 11 – kosztów ubocznych związanych z zakupem, np. kosztów dotyczących transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze;
- kol. 12 – wynagrodzeń brutto wypłacanych pracownikom (w gotówce i w naturze).
Jeśli przychód ze sprzedaży samochodu (w całości) wynosił 10 000 zł, a na podatnika będącego właścicielem w 50 proc. przypada 5000 zł, transakcja zostanie ujęta w księdze tak:
- przychód w kol. 8 – 5000 zł
- koszty w kol. 13 – 5133,36 zł (wartość początkowa 7000 zł minus koszty amortyzacji 1866,64 zł)Autorka jest współpracowniczką Vademecum Głównego Księgowego, ABC Wolters Kluwer Polska
