Problemy pojawiają się, gdy dana rzecz ma współpracować z kilkoma innymi. W takiej sytuacji znalazł się czytelnik, który kupił za 7000 zł uchwyt tokarski. Ma współpracować z kilkoma tokarkami.

Czy jest to samodzielny środek trwały, czy też należy doliczyć jego cenę nabycia do wartości którejś tokarki?

Moim zdaniem w tej sytuacji uchwyt do tokarki może być samodzielnym środkiem trwałym.

Przypomnijmy, że według KŚT przez środki trwałe rozumie się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku przeznaczone na potrzeby jednostki lub oddane do używania na podstawie najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

W skład poszczególnych obiektów oprócz właściwej maszyny, urządzenia, aparatu, zespołu, agregatu wchodzą fundamenty, podpory, konstrukcje wsporcze, ogrodzenia i obudowy ochronne oraz normalne wyposażenie należące do obiektu. Może to być również wyposażenie dodatkowe i specjalne związane na stałe z danym obiektem.

Z pytania wynika, że uchwyt tokarski nie będzie na stałe związany z daną maszyną (chociaż oczywiście w innej sytuacji stanowić może normalne wyposażenie jednego urządzenia).

Jak go w takim razie zakwalifikować? Czy można go potraktować jako część składową tokarki? Ale której, skoro wykorzystywany jest do pracy większej liczby tych urządzeń? Z tego względu, że jest „mobilny” i może być wykorzystywany przez kilka urządzeń, trudno byłoby wskazać, dlaczego tylko jedna z tokarek ma mieć powiększoną wartość początkową. A może powinien być przypisany proporcjonalnie do każdej z tokarek, do której będzie wykorzystany? Takie rozwiązanie jest trudne do zrealizowania ze względu choćby na konieczność dokładnego określenia, ile czasu dana tokarka będzie korzystać z uchwytu.

Niewątpliwie jednak sam uchwyt nie jest zdatny do użytku bez tokarki. To argument za tym, że zwiększa jej wartość. Jak już jednak wspomniałem, gdy współpracuje z kilkoma tokarkami, trudno go przyporządkować do jednej z nich (albo proporcjonalnie do wszystkich).

Moim zdaniem w rozpatrywanej sytuacji można uznać, że uchwyt tokarski jest samodzielnym środkiem trwałym. Oczywiście jeżeli zakładamy, że będzie używany dłużej niż rok.

Warto wspomnieć, że podobne problemy pojawiają się przy rozliczaniu drukarek, które współpracują z kilkoma komputerami. Z orzecznictwa sądowego wynika, że jeżeli drukarka jest używana do jednego komputera, to stanowi jego część składową. Jeżeli natomiast drukuje z kilku komputerów, wtedy jest to osobne urządzenie. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego 24 kwietnia 2001 r.(I SA/Wr 671/98). Jego zdaniem jeżeli drukarka może współpracować z różnymi komputerami, to jest samodzielna niezależnie od podłączenia do konkretnego komputera. Nie stanowi więc urządzenia peryferyjnego żadnego z nich, za to może być odrębnym środkiem trwałym. Jeśli współpracuje na stałe tylko z jednym komputerem, jest elementem zespołu komputerowego jako środka trwałego.

Również w orzeczeniu z 19 września 2002 r. (I SA/Łd 2184 /00) NSA podkreślił, że drukarka, która może współpracować z różnymi komputerami, stanowi samodzielne, zdatne do użytku urządzenie niebędące częścią peryferyjną.Osobno albo wspólnie

W tym samym kierunku idą także interpretacje organów podatkowych. Przykładowo Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie w interpretacji z 30 października 2006 r. (1471/DPD1/423-115/ 06/KK) stwierdził, że skoro takie urządzenia jak drukarki czy skanery współpracują u podatnika z wieloma zestawami komputerowymi a także z innymi urządzeniami, to nie ma możliwości przyporządkowania ich do konkretnego składnika majątku. Dlatego też stanowić będą samodzielne środki trwałe w rozumieniu art. 16a ust. 1 ustawy o CIT.

Z kolei Świętokrzyski Urząd Skarbowy w interpretacji z 11 sierpnia 2004 r. (RO/436/ 159/2004) stwierdził, że KŚT dopuszcza, aby drukarka stanowiła osobny obiekt (środek trwały). Podkreślił jednak, że nie zależy to od decyzji podatnika. Jeżeli bowiem drukarka jest wykorzystywana wyłącznie przez komputer, do którego jest podłączona, środkiem trwałym jest cały zespół komputerowy. Wartość drukarki zwiększa wówczas jego wartość początkową. Natomiast gdyby drukarka współpracowała w różny sposób z kilkoma komputerami, może ona stanowić samodzielny środek trwały z podgrupy 491 KŚT „zespoły komputerowe”. Wartość drukarki nie zwiększa wówczas wartości początkowej żadnego ze współpracujących z nią zestawów.

Na konieczność rozróżnienia tych dwóch sytuacji wskazały także: Urząd Skarbowy w Lubaczowie w interpretacji z 9 czerwca 2006 r. (US.I/413-7/06), Izba Skarbowa w Gdańsku w interpretacji z 10 maja 2005 r. (BI/005-0785/04), Pierwszy Urząd Skarbowy w Kielcach w interpretacji z 17 września 2004 r. (OG/005/246/PDI/ 2004) oraz Urząd Skarbowy w Sosnowcu w interpretacji z 18 października 2005 r. (PD i/415-39/05).

Moim zdaniem przypadek uchwytu tokarskiego i tokarki można potraktować jako analogiczny do drukarki i komputera.

Autor jest głównym księgowym uprawnionym do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych