Podatek zapłaci natomiast przy jego sprzedaży.O skutki podatkowe wycofania z działalności starego sprzętu niepokoi się jeden z czytelników. Ma w firmie dziesięcioletni całkowicie zamortyzowany komputer. Chce go oddać do utylizacji albo komuś przekazać. – Czy muszę wykazać przychód albo skorygować koszty? – pyta czytelnik.

Nie, oddając stary sprzęt nie musi ani wykazywać przychodu, ani korygować kosztów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT) mówi o przychodzie z odpłatnego zbycia firmowego składnika majątku (art. 14 ust. 2 pkt 1). Nie jest „odpłatnym zbyciem” przekazanie komputera za darmo (oddanie do utylizacji). Nie ma więc powodu, aby wykazywać przychód z tego tytułu.

Potwierdzają to wyjaśnienia organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji Urzędu Skarbowego Łódź-Widzew z 21 lutego 2007 r. (IX-005 /41/Z/K/07) czytamy: „W przypadku przekazania synowi w drodze darowizny samochodu będącego środkiem trwałym pana firmy nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych”.

Także w interpretacji Urzędu Skarbowego Warszawa-Praga z 27 czerwca 2006 r. (US34 /DD1 /415/15/06/TA) stwierdzono: „do powstania przychodu z działalności gospodarczej dochodzi wskutek zbycia o charakterze odpłatnym. Przekazanie samochodu w drodze darowizny dokonanej na rzecz syna nie powoduje zatem powstania przychodu z działalności gospodarczej, gdyż jest zbyciem nieodpłatnym”.

Nie trzeba też korygować kosztów, jeśli komputer był faktycznie wykorzystywany na potrzeby firmy. A tak pewnie było, skoro został zaliczony do środków trwałych. Odpisy amortyzacyjne powinna potwierdzać ewidencja środków trwałych. Natomiast samo przekazanie sprzętu do utylizacji powinno być potwierdzone protokołem. Otrzymamy go w miejscu, w którym oddajemy urządzenie (może to być np. sklep komputerowy, w którym kupiliśmy nowy sprzęt).

Jeśli przekażemy sprzęt organizacji charytatywnej, możemy odliczyć darowiznę od dochodu. Ulga ma swój limit: 6 proc. dochodu (art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT). Można z niej skorzystać, jeśli obdarowana organizacja spełnia warunki określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Wartość darowizny określamy w umowie, musi odpowiadać wartości rynkowej sprzętu. Jednak w przypadku dziesięcioletniego komputera wydaje się, że będzie to niewielka kwota.

Jeśli natomiast uda nam się sprzedać stary sprzęt, od przychodu musimy zapłacić podatek. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT do firmowych przychodów zalicza się także te z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą, będących:

- środkami trwałymi,

- składnikami majątku o wartości powyżej 1500 zł, na zakup których wydatki zostały jednorazowo zaliczone do kosztów w miesiącu oddania ich do używania zgodnie z art. 22d ust. 1 (dotyczy to składników majątku, których wartość początkowa nie przekracza 3500 zł),

- wartościami niematerialnymi i prawnymi

– ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Z przychodem z działalności mamy do czynienia również wtedy, gdy sprzedawane są składniki majątku o wartości powyżej 1500 zł (do 3500 zł), których nie ujęto w ewidencji.

Dochód ze sprzedaży to różnica między przychodem a wartością sprzętu wykazaną w ewidencji środków trwałych, powiększona o dokonane odpisy amortyzacyjne. Przy całkowitym zamortyzowaniu środka trwałego koszty wyniosą więc zero, chyba że poniesiemy jakieś związane z samą transakcją.

Podatku nie unikniemy, nawet gdy przed sprzedażą wycofamy sprzęt z firmy. Przychód z działalności powstaje bowiem także wtedy, gdy między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z firmy, a dniem jego sprzedaży nie minęło sześć lat. Dopiero po upływie tego okresu przychód będzie zwolniony od podatku.

Skutków w podatku dochodowym nie powoduje natomiast przeznaczenie komputera na potrzeby osobiste. Jest to bowiem swego rodzaju „przesunięcie” z majątku firmowego do prywatnego.

Art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT szczegółowo wymienia rzeczy, których sprzedanie powoduje powstanie przychodu. Tak więc zbycie innych składników majątku nie będzie opodatkowane w ramach firmy. Będzie tak w przypadku wyposażenia, którego wartość nie przekracza 1500 zł. Przychód będzie opodatkowany tak jak przy zbyciu rzeczy osobistych, jeżeli sprzedaż nastąpiła przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym je kupiliśmy.

Oczywiście każdy ze sposobów pozbycia się starego sprzętu ma swoje skutki w podatku VAT.

Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na przekazanie sprzętu do utylizacji, nie następuje dostawa towarów w rozumieniu ustawy o VAT (gdyż na polecenie podatnika towar zostaje zlikwidowany). Zatem przekazanie to będzie pozostawało poza zakresem opodatkowania VAT. Nie będzie również obowiązku korekty podatku naliczonego. Przede wszystkim dlatego że sprzęt był nabyty dziesięć lat temu, a więc kiedy nie było przepisów dotyczących korekty podatku naliczonego. Prawo do odliczenia było ustalone na moment zakupu sprzętu, i jeśli wtedy przysługiwało, teraz się to nie zmienia. Ponadto przepisy o VAT w ogóle nie przewidują konieczności korekty podatku naliczonego w odniesieniu do likwidowanych środków trwałych (korekta jest wymagana przy zmianie przeznaczenia majątku oraz przy jego sprzedaży).

W przypadku sprzedaży sprzętu nastąpi jego dostawa w rozumieniu ustawy o VAT, która będzie opodatkowana 22-proc. stawką. Podstawą opodatkowania będzie cena sprzedaży, a wyliczony od niej podatek należny będzie trzeba odprowadzić do urzędu skarbowego. Tak jak przy utylizacji nie ma tu konieczności korekty podatku naliczonego odliczonego przy zakupie sprzętu. Warto w tym miejscu wskazać, że przy sprzedaży sprzętu komputerowego na rzecz placówek oświatowych istnieje możliwość zastosowania stawki 0 proc. Skorzystanie z niej wymaga jednak spełnienia wielu warunków, o których mowa w art. 83 ust. 13 – 15 ustawy o VAT.

Innym sposobem zbycia niepotrzebnych składników majątku może być ich darowanie innej osobie (firmie) lub organizacji albo przekazanie na własne (prywatne) cele podatnika. Niestety, w każdym z tych przypadków, jeżeli przekazanie nie ma związku z prowadzoną działalnością, będzie podlegało opodatkowaniu jako nieodpłatna dostawa towarów. Oznacza to, że podatek należny będzie musiał być sfinansowany przez przedsiębiorcę. I tu na etapie ustalania podstawy opodatkowania może on natknąć się na niemiłą niespodziankę. Otóż w razie nieodpłatnego przekazania nie może zastosować wartości rynkowej zużytego sprzętu komputerowego (która jest pewnie bardzo mała), lecz musi przyjąć cenę zakupu, jaką zapłacił dziesięć lat temu. Przykładowo, jeśli obecnie cały zestaw jest wart 100 zł, a na moment zakupu kosztował 10 000 zł, podatek, jaki będzie musiał być zapłacony, wynosi 2200 zł. W efekcie często może okazać się, że kwota VAT odprowadzonego do urzędu skarbowego znacznie przekracza całą wartość sprzętu.

Tak jak przy sprzedaży, także w razie darowania sprzętu na rzecz placówek oświatowych, po spełnieniu określonych wymogów, możliwe będzie zastosowanie stawki 0 proc.

Reasumując, polskie przepisy VAT nie wspierają dobroczynności. Podatnikom znacznie bardziej opłaca się zutylizować zbędne rzeczy, niż przekazać je np. na cele charytatywne.