Jak dowiedziała się „Rzeczpospolita”, Ministerstwo Finansów nakazało urzędom kontroli skarbowej w kraju wysyłanie informacji o liczbie wszystkich kontroli, które są przedłużane – tych trwających do sześciu miesięcy i tych, które prowadzone są jeszcze dłużej. Inspektorzy będą musieli wysyłać specjalne sprawozdania do Warszawy, a w nich wytłumaczą się nie tylko z liczby przedłużających się kontroli, ale i z powodów tego.
To efekt naszej publikacji z 14 marca 2008 r. „Jak skarbówka hoduje odsetki”. Opisaliśmy w niej jeden przepis ustawy o kontroli skarbowej, który bynajmniej nie motywuje inspektorów do sprawnego prowadzenia postępowań kontrolnych bez niepotrzebnego ich przedłużania. Jest wręcz przeciwnie – może zachęcać do przeciągania spraw latami po to tylko, aby do kasy państwa wpłynęły jak największe odsetki od ujawnianych nieprawidłowości podatkowych.
Chodzi o art. 31 ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej (DzU z 2003 r. nr 137, poz. 1302), który nie przewiduje możliwości nienaliczania odsetek za zwłokę w trakcie kontroli prowadzonych przez urzędy kontroli skarbowej (UKS).
Nowelizacja jednoznacznie wyłączyła stosowanie do tego rodzaju postępowań kontrolnych ordynacji podatkowej, a dokładnie jej art. 54. Na jego podstawie nie nalicza się odsetek za zwłokę za okres zabezpieczenia kwoty zobowiązania, jeżeli objęte zabezpieczeniem środki pieniężne, w tym kwoty uzyskane ze sprzedaży objętych zabezpieczeniem rzeczy lub praw, zostały zaliczone na poczet zaległości podatkowych (art. 54 § 1 pkt 1 ordynacji). Nie nalicza się również odsetek za okres od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do doręczenia decyzji organu pierwszej instancji, jeżeli nie została ona doręczona w ciągu trzech miesięcy od dnia wszczęcia postępowania (art. 54 § 1 pkt 7).
Przepis ten stosuje się również po uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz po stwierdzeniu nieważności decyzji (art. 54 § 3 ordynacji). Wyłączenie kontroli skarbowej spod działania art. 54 ordynacji oznacza naliczanie odsetek również wówczas, gdy decyzja UKS zostanie uchylona i przekazana do ponownego rozpatrzenia.
To bardzo korzystne rozwiązanie dla niektórych inspektorów kontroli skarbowej, którzy tym samym nie mają żadnej motywacji do tego, aby szybko kończyć kontrole. Stąd biorą się trwające latami (nawet po trzy – cztery lata) postępowania i odmowy przyjęcia zabezpieczenia na poczet zobowiązań, o które trwa spór podatnika z organami skarbowymi.
Jest jednak szansa, że dotychczasowe podejście skarbówki wkrótce się zmieni. Po publikacji „Rz” nie trzeba było długo czekać na reakcję Ministerstwa Finansów.
– Faktycznie ministerstwo poprosiło dyrektorów UKS o dokładne informacje o przedłużających się kontrolach skarbowych. I to zarówno tych trwających do pół roku, jak i dłużej – potwierdza w rozmowie z „Rz” Jakub Lutyk, rzecznik prasowy Ministerstwa Finansów.
Jak podkreśla, resort ma nadzieję, że przesyłanie szczegółowych informacji raz na kwartał podziała dyscyplinująco na podległe służby.
Niewykluczone też, że zebrane dane pozwolą wyciągnąć wnioski na przyszłość i dokonać odpowiednich zmian w prawie. Na razie jednak nie wszystkie urzędy są z nowych obowiązków zadowolone.
– To są przypadki odosobnione i nie dotyczą wszystkich urzędów kontroli skarbowej, a uciążliwości nowego obowiązku odczuwać będą wszyscy – powiedziano nam w jednym z nich.
