Orzekł tak WSA w Bydgoszczy w wyroku z 27 lutego 2008 r. (I SA/ Bd 7/08).

Podatnik zwrócił się do urzędu skarbowego o udzielenie interpretacji podatkowej. Pytał, czy zakaz zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków na reprezentację odnosi się do wydatków netto, czyli bez VAT wliczonego w cenę nabytych towarów i usług, czy brutto – a więc obejmujących VAT. Jego zdaniem zakaz ten dotyczy tylko wydatków netto, a zatem przysługuje mu prawo zaliczenia w koszty podatku naliczonego. Powołując się na art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT, uzasadniał, że skoro w świetle przepisów o VAT nie przysługiwało mu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od poniesionego wydatku, a ponadto VAT nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, to może zaliczyć podatek do kosztów uzyskania przychodów.

Organy podatkowe obu instancji uznały jednak stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Twierdziły, że w sytuacji gdy wydatek, z którym związany jest podatek naliczony, nie stanowi kosztu uzyskania przychodów, to podatek ten również nie może być kosztem. Podatnik nie zgodził się jednak z rozstrzygnięciem organów podatkowych i wniósł skargę do WSA.

Sąd skargę oddalił. Jego zdaniem wydatek poniesiony na VAT nie stanowi samoistnej kategorii kosztu uzyskania przychodów, a jest jedynie składnikiem ceny tego wydatku. Aby można było odliczyć od przychodu podatek naliczony, nie wystarczy spełnienie przesłanek określonych w art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT. Wydatek, w którym zawarty jest VAT, musi być kosztem podatkowym w myśl przepisów o podatku dochodowym.

Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentowany wyrok, mimo że dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych, jest też istotny dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Regulacje dotyczące zaliczania VAT do kosztów są bowiem w obu ustawach takie same.Z wyroku wynika, że gdy podatnicy ponoszą wydatki, które nie mogą być uznane za koszt w podatku dochodowym, to nie dość że nie są uprawnieni na mocy ustawy o VAT do odliczenia VAT związanego z takimi zakupami (choć jest to sprzeczne z przepisami Unii Europejskiej), dodatkowo muszą ponieść pełny ekonomiczny koszt takiego VAT, bo nie może on być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym.

Moim zdaniem stanowisko zajęte przez WSA budzi wątpliwości. Można twierdzić, że sąd dokonał rozszerzającej wykładni przepisów ustawy, wyłączając z kosztów wydatki na reprezentację, przy jednoczesnym pominięciu przepisów wskazujących, że VAT, do którego odliczenia podatnik nie ma prawa na gruncie ustawy o VAT, może być kosztem w podatku dochodowym (art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT). Literalna wykładnia przepisów ustawy o PIT (która zgodnie z ukształtowaną linią orzecznictwa powinna być stosowana w pierwszej kolejności) prowadziłaby bowiem, inaczej niż uznał WSA w Bydgoszczy, do wniosku, że jeśli na gruncie ustawy o VAT podatnik nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego od wydatku na reprezentację, to uzyskuje prawo do zaliczenia podatku naliczonego do kosztów uzyskania przychodów.

Do tej pory część organów podatkowych podzielała taką korzystną dla podatników interpretację ustaw o PIT i CIT. Nie wiadomo jednak, czy wskutek wyroków o treści podobnej do komentowanego nie zmieni się praktyka organów dotychczas akceptujących kosztowość VAT przy wydatkach na reprezentację. Podatnicy powinni zatem sprawdzić, czy ich dotychczasowe traktowanie VAT przy wydatkach związanych z reprezentacją nie zostanie zweryfikowane.