W firmie czytelnika, prowadzącego działalność handlową i rozliczającego się na podstawie księgi przychodów i rozchodów, nagromadziło się sporo niechodliwych towarów. Chciałby je sprzedać po obniżonych cenach. Pyta, jakich formalności trzeba w związku z tym dopełnić i czy trzeba zawiadomić o przecenie urząd skarbowy.
Przedsiębiorcy wolno, oczywiście, przecenić towary. Jest to, zwłaszcza w działalności handlowej, codzienna praktyka. Przecena wpływa na wysokość osiągniętego przychodu, obniża podstawę opodatkowania, a więc w konsekwencji podatek.
Dlatego dla celów dowodowych, na wypadek ewentualnej kontroli podatkowej czy skarbowej, przedsiębiorca powinien sporządzić stosowny protokół lub spis z natury towarów objętych przeceną i podać w nim powód obniżenia ceny (tak np. Urząd Skarbowy Łódź-Polesie w interpretacji z 14 czerwca 2006 r., IA-415/57/2006 r.). Taki protokół lub spis będzie, stosownie do art. 180 § 1 ordynacji podatkowej, dowodem na wypadek ewentualnego postępowania podatkowego czy kontrolnego. W myśl tego przepisu w postępowaniu jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.
Samej przeceny towarów nie wykazujemy w księdze przychodów i rozchodów. Można jednak umieścić informację o niej w kolumnie 17 „uwagi”.
Jeśli przedsiębiorca poprzestaje na przecenie udokumentowanej protokołem, nie ma obowiązku zawiadamiania o niej urzędu skarbowego. Inaczej będzie, jeśli w związku z przeceną decyduje się na sporządzenie spisu z natury (remanentu). Wtedy musi o tym zamiarze zawiadomić na piśmie naczelnika urzędu skarbowego, w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia spisu. Obowiązek taki wynika z § 28 rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (DzU nr 152, poz. 1475 ze zm.).
Stosownie do § 29 ust. 1 tego rozporządzenia podatnik powinien wycenić materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia. O przecenie poniżej ceny zakupu lub nabycia albo kosztów wytworzenia mówi też ust. 7 § 29 rozporządzenia. W razie przyjęcia takiej wyceny towarów, w szczególności z powodu uszkodzenia czy wyjścia z mody, należy przy poszczególnych pozycjach uwidocznić również jednostkową cenę zakupu (nabycia) lub koszt wytworzenia.
Spis z natury musi być wpisany do księgi według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na jego podstawie zostało sporządzone odrębne, szczegółowe ich zestawienie. Zestawienie przechowuje się łącznie z księgą.