Prowadzę firmę zajmującą się montażem niestandardowych wanien i podobnych urządzeń. Moi pracownicy realizują zlecenia na terenie całego kraju. Często zdarza się, że montaż trwa kilka dni i pracownicy muszą przenocować w hotelu. Czy mogę odliczyć VAT z faktury za takie usługi? – pyta czytelnik DF.

Świadczone przez czytelnika usługi podlegają VAT. W myśl ustawy o VAT (art. 86 ust. 1) w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czytelnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z dokumentów zakupowych. Uprawnienie to podlega jednak licznym ograniczeniom.

O jednym z nich mówi w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych. Od zasady tej przewidziane są co prawda wyjątki, ale nie dotyczą one omawianego problemu.

Wspomniane ograniczenie w odliczaniu VAT miało zniechęcić podatników do urządzania – pod pozorem wyjazdów służbowych – prywatnych imprez turystycznych. W praktyce jednak użyte w art. 88 ust. 1 pkt 4 sformułowania nie pozwalają na jakąkolwiek inną interpretację poza tą, że zakaz odliczania dotyczy wszelkich usług noclegowych. Będzie tak zarówno wtedy, gdy z noclegu korzysta przedsiębiorca w podróży służbowej, jak i wtedy, gdy z noclegu korzystają jego pracownicy. Ten profilaktyczny zakaz odliczania VAT nie jest przesadnie kosztowny (stawka VAT na usługi noclegowe wynosi 7 proc.), burzy jednak ogólną zasadę odliczania i zmusza księgowych do pamiętania o jeszcze jednym wyjątku podatkowym.

Podatek ten wraz z kwotą netto jest kosztem uzyskania przychodu (w kosztach ujmowana jest z faktury kwota brutto). Powoduje to wzrost kosztów prowadzonej działalności. Sytuacji tej można zaradzić, wybierając inne niż hotel miejsca do spania. Skoro bowiem nie da się odliczyć podatku naliczonego przy usługach noclegowych, można znaleźć takie miejsca z łóżkami do spania, gdzie VAT nie będzie w ogóle. Mogą je oferować podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT. Najczęściej będą to rodzinne firmy agroturystyczne, w których – poza sezonem – o miejsce do spania jest łatwo. Zwolnione z podatku są również – w myśl załącznika nr 4 do ustawy o VAT – usługi zakwaterowania w bursach, internatach i domach studenckich. Niektóre z nich, nie tracąc przymiotu bursy, internatu czy domu studenckiego, obok zakwaterowania młodzieży szkolnej i akademickiej, przyjmują na noclegi osoby z zewnątrz.

Autor jest doradcą podatkowym z kancelarii TAX s.c. w Lublinie