Tak orzekł WSA w Gdańsku 17 lipca br. (I SA/Gd 536/07).

Organy podatkowe zakwestionowały wskazaną przez spółkę wysokość zobowiązania w VAT oraz kwotę podatku do zwrotu. Uznały, że uwzględniła ona w ewidencji faktury wystawione przez podmioty nieuprawnione oraz że prowadziła sprzedaż opodatkowaną i niepodlegającą VAT ("poza ustawą"). Podatek naliczony wynikający z faktur otrzymanych od wystawców niezarejestrowanych, jak i z faktur związanych ze sprzedażą nieopodatkowaną VAT nie mógł być - w ocenie organów - odliczony od VAT należnego.

W skardze do WSA spółka podniosła, że niesłusznie zakwestionowano jej prawo do odliczenia VAT. Nie było przesłanek do określenia struktury sprzedaży na podstawie art. 20 ust. 3 starej ustawy o VAT z 1993 r., ponieważ przepis ten dotyczył sytuacji, w której niemożliwe jest oddzielenie kwot podatku naliczonego związanego wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną z podatku.

Sąd uwzględnił skargę. Wskazał, że współczynnik udziału sprzedaży opodatkowanej w sprzedaży ogółem można stosować jedynie w celu określenia wysokości podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną od podatku, a taka w spółce nie wystąpiła.

W celu określenia prawidłowej kwoty VAT naliczonego należało uwzględnić wszelkie faktury dokumentujące zakupy towarów, które choćby pośrednio wiązały się ze sprzedażą opodatkowaną. Prawo do odliczenia VAT nie przysługuje tylko wówczas, gdy dany zakup ma związek wyłącznie ze sprzedażą niepodlegającą VAT i niemożliwe jest wykazanie jego związku ze sprzedażą opodatkowaną.

Sąd wskazał, że gdy podatnik wykonuje sprzedaż opodatkowaną oraz sprzedaż nieobjętą VAT, prawo do odliczenia VAT naliczonego może być zakwestionowane jedynie wtedy, gdy dany zakup jest związany wyłącznie ze sprzedażą niepodlegającą VAT i niemożliwe jest wykazanie jego związku ze sprzedażą objętą tym podatkiem. To rozstrzygnięcie zapadło na gruncie przepisów starej ustawy o VAT i w zasadzie ma praktyczne znaczenie tylko dla specyficznych przypadków, do których mają zastosowanie jej przepisy (rozliczenia VAT za okres przed dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej).

Obowiązująca ustawa o VAT z 2004 r. przewiduje generalne prawo do odliczenia VAT naliczonego, gdy dany wydatek ma związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych w Polsce bądź poza krajem (nieobjętymi VAT w Polsce), jeśli tylko czynności te dawałyby możliwość odliczenia, gdyby były wykonywane w Polsce.

Jednocześnie przepisy obecnej ustawy wskazują na konieczność ustalenia proporcji (współczynnika) sprzedaży dającej prawo do odliczenia w sprzedaży ogółem w razie wykorzystywania towarów/usług do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do odliczenia, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Nie odnoszą się one przy tym - jak stara ustawa - jedynie do czynności opodatkowanych/zwolnionych z VAT.