Wycena po przejściu z ryczałtu na księgę

- [b]Spółka cywilna prowadząca księgę przychodów i rozchodów kupiła w marcu 2004 r. środek trwały - maszynę o wartości 21 500 zł. Odpisy amortyzacyjne od niej na 31 grudnia 2004 r. wyniosły 1612,53 zł (odpisy za dziewięć miesięcy przy rocznej stawce 10 proc.). Z tym dniem spółka została rozwiązana, a jej majątek podzielony. Działalność gospodarczą kontynuował tylko jeden z jej wspólników. Przejął on w wyniku podziału majątku spółki środek trwały. Jednak przez cały 2005 i 2006 r. był objęty ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Od 1 stycznia 2007 r. jest opodatkowany na zasadach ogólnych; prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Czy należy uznać, że po przejęciu przez niego maszyny po likwidacji spółki cywilnej jest to środek trwały nowo nabyty? Czy przy wycenie należy uwzględnić odpisy amortyzacyjne dokonane przez spółkę w 2004 r. i ewentualnie także przypadające za 2006 r.?[/b] - pyta czytelnik DF.

Z powodów przedstawionych w tekście powyżej odpisów amortyzacyjnych dokonanych przez spółkę przedsiębiorca nie uwzględnia. Inaczej przedstawia się to, gdy chodzi o lata 2005 - 2006 kiedy prowadził działalność samodzielnie.

Po rozpoczęciu w 2005 r. działalności samodzielnie, opodatkowanej ryczałtem, przedsiębiorca powinien był założyć wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i wpisać do niego przejętą po spółce maszynę. Obowiązek ten wynika z art. 15 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (DzU nr 144, poz. 930 ze zm.).

Natomiast w 2007 r. po przejściu na księgę podatkową powinien założyć ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W tej ewidencji muszą figurować również środki trwałe nabyte przez niego przed 2007 r., czyli także maszyna przejęta po spółce cywilnej.

Sprawa odpisów amortyzacyjnych w razie przejścia z ryczałtu ewidencjonowanego na księgę została unormowana w art. 22n ust. 5 updof. Nakazuje on uwzględnić odpisy amortyzacyjne z okresu, gdy przedsiębiorca był na ryczałcie. Czyli gdy chodzi o środek trwały przyjęty 1 stycznia 2005 r., czytelnik musi uwzględnić odpisy amortyzacyjne za 2005 i 2006 r. tak, by były dokonywane od 1 stycznia 2005 r. do 31 grudnia 2006 r. Wysokość odpisów amortyzacyjnych sprzed 1 stycznia 2005 r. naliczonych przez spółkę cywilną jest przy ustalaniu wartości początkowej środka trwałego nieistotna.

Stosownie do art. 22f updof dokonuje się ich począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po tym miesiącu, w którym środek trwały przyjęto do używania (przedsiębiorca przyjął maszynę do używania 1 stycznia 2005 r.).

Dodajmy, że podatnicy, którzy zmienili formę opodatkowania i mają obowiązek prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, muszą również prowadzić ewidencję wyposażenia. Sposób wyceny elementów wyposażenia w sytuacji, gdy podatnik zrzekł się prawa do ryczałtu albo pierwszy raz zakłada tę ewidencję, normuje § 4 ust. 4 rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (DzU nr 152, poz. 1475 ze zm.). Wycenia się je według cen zakupu lub według wartości rynkowej z dnia założenia ewidencji. Ewidencją obejmuje się wyposażenie, którego jednostkowa wartość początkowa wyliczona według art. 22g updof przekracza 1500 zł. Wyposażenia o niższej wartości jednostkowej w ewidencji tej się nie ujmuje.