Tak orzekł WSA w Warszawie w wyroku z 10 grudnia 2012 r. (III SA/Wa 1056/12).
Zdaniem sądu gromadzenie krwi pępowinowej nie jest możliwe w innym celu niż medyczny. W każdym przypadku zostaje spełniony cel profilaktyczny takiej usługi.Spółka świadczy usługi testowania, zamrażania i przechowywania komórek macierzystych zawartych w krwi pępowinowej.
Przechowywane przez nią komórki mogą być wykorzystane w celach medycznych, nie tylko w przypadku bieżącej potrzeby, ale również dla celów przeprowadzenia terapii w przyszłości. Spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy w związku ze świadczonymi przez nią usługami, będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 w związku z ust. 17 ustawy o VAT.
W opinii spółki spełnia ona zarówno przesłanki przedmiotowe, jak i podmiotowe dla zastosowania tego zwolnienia (tj. świadczone usługi wchodzą w zakres usług medycznych oraz są wykonywane przez podmiot leczniczy). Wobec tego, wykonywane przez spółkę usługi są zwolnione z VAT.
Organ podatkowy jedynie częściowo zgodził się ze stanowiskiem spółki. Uznał bowiem, że pobieranie i testowanie krwi zawsze podlega zwolnieniu z VAT. Jednak, jeśli chodzi o przechowywanie, gdy w grę wchodzi jedynie hipotetyczne wykorzystanie komórek macierzystych, a konkretna terapia nie jest przeprowadzana ani planowana, to zwolnienie nie przysługuje.
Spółka nie zgodziła się ze stanowiskiem wyrażonym w interpretacji i wniosła skargę do sądu. WSA w Warszawie uchylił interpretację organu. Zdaniem sądu sformułowanie „opieka medyczna" należy rozumieć szeroko, a charakterystyka świadczonych przez spółkę usług pozyskiwania, badania i przechowywania komórek macierzystych mieści się w tej definicji, także w przypadku, gdy schorzenie zostanie zdiagnozowane w bliżej nieokreślonym odstępie czasu.
Dla zastosowania zwolnienia istotny jest cel, a nie skutek działalności. W ocenie sądu nie ma wątpliwości, że przechowanie krwi pępowinowej nie jest możliwe w innym celu niż medyczny.
—Paweł Glapiak współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową Deloitte
Karol Trybulec konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Warszawie)
Komentuje Karol Trybulec, konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Warszawie)
Wraz z obserwowanym w ostatnich latach rozwojem rynku usług bankowania krwi pępowinowej nabiera znaczenia problem zwolnienia tych usług z VAT. Znajduje to swój wyraz nie tylko w coraz większej liczbie indywidualnych interpretacji dotyczących takich usług, ale również w coraz bogatszym orzecznictwie sądów administracyjnych w tym zakresie.
Obecnie jesteśmy świadkami kształtującej się linii orzeczniczej sądów administracyjnych i - co warto podkreślić - linii pozytywnej dla podatników będących bankami krwi pępowinowej.
W opinii organów podatkowych wyrażanych w interpretacjach indywidualnych ukształtował się trend wskazujący na to, że ze zwolnienia zasadniczo mogą korzystać tylko te czynności, które mają charakter profilaktyczny lub terapeutyczny (leczniczy) w odniesieniu do konkretnej choroby.
Za świadczenie niekorzystające z omawianego zwolnienia organy podatkowe uznają usługi przechowywania krwi pępowinowej w celu jej hipotetycznego wykorzystania w przyszłości (zdaniem organu ze zwolnienia mogą korzystać usługi przechowywania, jeśli przechowywane komórki będą wykorzystywane w ramach planowanej lub prowadzonej terapii).
Organy twierdzą, że przechowywanie komórek, które mogą zostać wykorzystane hipotetycznie w przyszłości (a więc nie w ramach obecnie prowadzonej lub planowanej terapii), nie służy profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia. W rezultacie takie przechowywanie nie jest objęte zwolnieniem podatkowym. Organy podatkowe odmawiały takim usługom przymiotu działania z zakresu profilaktyki medycznej z uwagi na to, że nie zapobiegają one konkretnej chorobie.
Takie stanowisko nie zostało zaaprobowane przez sąd administracyjny rozpatrujący skargę w niniejszej sprawie. Zdaniem sądu, dla zastosowania omawianego zwolnienia istotny jest nie skutek, jaki nastąpi w wyniku przechowywania krwi pępowinowej, ale cel tej działalności.
Cel, zdaniem sądu jest jeden i jest to dokonanie przeszczepu w razie choroby, która może pojawić się w przyszłości. Zdaniem sądu trudno wyobrazić sobie sytuację, w której przechowywane komórki krwi pępowinowej mogłyby służyć innym celom. Ponadto spółka przedstawiła opinie przedstawicieli środowiska medycznego, zgodnie z którymi pobranie i przechowywanie krwi pępowinowej w odpowiedniej instytucji służy niewątpliwie profilaktyce zdrowia i jest rodzajem ubezpieczenia zdrowotnego.
Wobec tego sąd uznał, że usługi takie podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. pkt 18 w zw. z ust. 17 ustawy o VAT. Komentowany wyrok wpisuje się w jednolitą dotąd linię orzeczniczą, zgodnie z którą usługi bankowania krwi pępowinowej wraz z czynnościami pomocniczymi mają na celu profilaktykę lub terapeutykę zdrowia, a więc korzystają ze zwolnienia z VAT.
