[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]Ustawa o CIT[/link] w art. 16b ust. 2 pkt 2 wskazuje, że wartość firmy podlega amortyzacji tylko w sytuacji, gdy powstała w wyniku nabycia przedsiębiorstwa (lub jego zorganizowanej części) w drodze:
[b]1.[/b] kupna,
[b]2.[/b] przyjęcia do odpłatnego korzystania na podstawie umowy leasingu tzw. finansowego,
[b]3.[/b] wniesienia do spółki na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji.
Gdy wartość firmy wystąpi na skutek innych zdarzeń niż tu wymienione, np. w wyniku wniesienia przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części) do spółki, tytułem wkładu niepieniężnego na podstawie przepisów innych niż dotyczące komercjalizacji i prywatyzacji, podatnikowi nie przysługuje prawo do jej amortyzacji (art. 16c pkt 4 ustawy o CIT).
Z wymienionych wyżej sytuacji w obrocie najczęściej występuje zakup przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części. Zgodnie z ustawą o CIT wartość firmy pojawia się w sytuacji, gdy wartość rynkowa składników majątkowych wchodzących w skład kupionego, przyjętego do odpłatnego korzystania lub wniesionego do spółki przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części) jest niższa niż cena nabycia przedsiębiorstwa.
Jednocześnie ustawa o CIT w art. 4a pkt 2 przyjmuje, że składnikami majątkowymi są aktywa w rozumieniu [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8FBEE3F21991E79EC3F08BE363DE5A22?id=324433]ustawy o rachunkowości[/link], pomniejszone o przejęte długi funkcjonalnie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zbywcy, o ile długi te nie zostały uwzględnione w cenie nabycia przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części).
Ustawodawca wskazując, jak obliczać wartość początkową firmy dla celów amortyzacji, jednocześnie nie określa, jak merytorycznie wartość firmy rozumieć. W praktyce przyjmuje się, że jest to nieznajdująca pokrycia w wartości rynkowej składników majątkowych przedsiębiorstwa swego rodzaju wartość dodana, która wynika m.in. z portfela klientów, pozycji, rozpoznawalności na rynku, renomy itp.
Warto wspomnieć, że w odróżnieniu od przepisów o rachunkowości ustawa o CIT nie wprowadza pojęcia „ujemna wartość firmy”. W art. 16g ust. 10 pkt 1 pojawia się termin „dodatnia wartość firmy”, który należy rozumieć jako wartość firmy dla celów CIT. Każda wartość firmy powstała według art. 16g ust. 2 będzie „dodatnią” wartością firmy.
Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości firmy nie może być krótszy niż 60 miesięcy. Co do zasady zatem wartość firmy może być odniesiona w koszty uzyskania przychodów w ciągu minimalnie pięciu kolejnych lat podatkowych, jakkolwiek czas amortyzacji może być dłuższy i jednocześnie nie jest uzależniony od przewidywanego okresu używania.
Stawka amortyzacji wartości firmy musi być ustalona przez podatnika przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Ustawa o CIT nakłada obowiązek jej stosowania przez cały okres amortyzacji.
[i]Autor jest doradcą podatkowym w MDDP[/i]
