Jeśli spodziewa się dochodów z działalności, nie opłaca mu się zwalniać tempa amortyzacji.

Firma, która wykorzystuje w działalności środki trwałe, ma kilka możliwości ich amortyzowania. Podstawowa to metoda liniowa. Przedsiębiorca, który się na nią zdecyduje, stosuje stawki określone w wykazie stanowiącym załącznik do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link] oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link].

Może je podwyższyć, obniżyć, może też zastosować stawki indywidualne (jeżeli majątek jest używany lub ulepszony). Nowe i małe firmy mają zaś możliwość jednorazowego zamortyzowania niektórych składników majątku. To najszybszy sposób na odliczenie kosztów.

Niektóre środki trwałe można natomiast amortyzować metodą degresywną, która daje wyższe koszty w pierwszych latach ich używania.

Oczywiście amortyzować musimy tylko majątek, którego wartość przekracza 3500 zł. Jeżeli jest tańszy, możemy go rozliczyć szybciej.

[srodtytul]Zmiana w trakcie rozliczenia[/srodtytul]

Czy można zmienić sposób amortyzacji już po jej rozpoczęciu?

[b]Przepisy nie pozwalają na zmianę metody amortyzacji w jej trakcie, można natomiast obniżyć, a potem podwyższyć stawki. Czy, żeby to zrobić, trzeba spełnić dodatkowe warunki?[/b]

[b]Nie[/b], zależy to tylko od decyzji przedsiębiorcy. Może zmniejszyć stawki do dowolnej wysokości.

Fiskus pozwala nawet na zerowe odpisy. Jak czytamy w interpretacji [b]Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 września 2008 r. (ILPB3/423-334/08-4/ŁM):[/b]

wysokość obniżenia dla danego środka trwałego jest dowolna i pozostaje w gestii podatnika. (...) podatnik ma prawo obniżyć stawkę amortyzacyjną do poziomu 0 proc. Należy jednak zauważyć, że konsekwencją obniżenia stawki amortyzacyjnej do poziomu 0 proc. jest niedokonywanie w danym okresie odpisów amortyzacyjnych.

Zatem wysokość obniżonej stawki amortyzacyjnej winna być ustalona z uwzględnieniem okresu efektywnej użyteczności gospodarczej danego środka trwałego oraz zasad prowadzonej polityki podatkowej”.

[srodtytul]Podwyżka od stycznia[/srodtytul]

Jeśli firma obniżyła stawki w poprzednich latach, a teraz spodziewa się zysków z działalności, może je podwyższyć. Kiedy?

[b]Ministerstwo Finansów w piśmie z 9 czerwca 2004 r.[/b] (odpowiedź na pytanie „Rzeczpospolitej”) stwierdziło: „Zmiana stawki (zmniejszenie bądź zwiększenie uprzednio obniżonej) może nastąpić od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego”.

Do jakiego poziomu można podnieść stawki? Przepisy tego nie precyzują. Wydaje się, że można je ustalić w dowolnej wysokości, pamiętając jednak, aby nie przekroczyć poziomu określonego w wykazie.

Potwierdza to [b]interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 27 sierpnia 2008 r. (IP-PB3-423-823/08-3/MW)[/b], w której czytamy:

„podatnik ma prawo do podwyższenia uprzednio obniżonej stawki amortyzacyjnej, jednakże tylko w granicach wyznaczonych stawką wynikającą z wykazu stawek amortyzacyjnych. Podatnik ma zatem możliwość stosowania różnych stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych na każdy rok podatkowy. Podstawowym warunkiem jest to, aby stawki te nie były wyższe od stawek określonych w wykazie. Wysokość obniżenia/podwyższenia stawki dla danego środka trwałego jest dowolna i pozostaje w gestii podatnika”.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Kowalski prowadzi firmę produkcyjną. W 2009 r. zdecydował się na obniżenie stawek amortyzacji dla maszyn będących środkami trwałymi. W 2008 r. miał bowiem stratę, spodziewał się jej też – z powodu spadku liczby zamówień – w 2009 r.

Teraz chce je podwyższyć, sytuacja jego firmy ma się bowiem polepszyć i są duże szanse na to, że 2010 r. przyniesie mu dochody. Od stycznia może amortyzować maszyny według stawki z wykazu.[/ramka]

[srodtytul]Trudne warunki...[/srodtytul]

Podwyższyć możemy też podstawową stawkę amortyzacji (z wykazu). Wolno to zrobić wtedy, gdy eksploatujemy firmowy majątek w trudnych warunkach. Podobnie jest przy sprzęcie, który się szybciej starzeje ze względu na postęp techniczny.

Wysokość współczynnika podwyższającego zależy od kategorii środka trwałego. Przykładowo dla maszyn, urządzeń i środków transportu (z wyjątkiem morskiego taboru pływającego) używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej można podwyższyć stawki amortyzacji przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4.

Przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej rozumie się obiekty, które są używane w pracy na trzy zmiany (mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym), w warunkach terenowych albo leśnych, pod ziemią lub w innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie.

W razie wystąpienia wymienionych okoliczności stawki amortyzacji można podwyższyć od następnego miesiąca. A jeżeli ustaną, trzeba je obniżyć.

W tej sprawie wypowiedziała się Izba Skarbowa w Bydgoszczy w [b]interpretacji z 5 grudnia 2008 r. (ITPB1/415-548/08/PSZ). [/b]

O amortyzację firmowego pojazdu pytał geodeta, który specjalizuje się w podziałach nieruchomości. Na cele działalności zamierza kupić samochód osobowy, w którym będzie przewoził kamienie betonowe (punkty graniczne). Będzie nim jeździł po polach i leśnych drogach, przez co auto bardziej jest narażone na szybsze zużycie. Czy uzasadnia to zastosowanie podwyższonej stawki amortyzacji? Izba skarbowa nie miała nic przeciwko temu.

[srodtytul]... albo postęp techniczn[/srodtytul]y

Z kolei dla maszyn i urządzeń (zaliczonych do grupy 4 – 6 i 8 KŚT) poddanych szybkiemu postępowi technicznemu można przyjąć stawki podwyższone o współczynnik nie wyższy niż 2,0.

Chodzi tu o maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki (np. komputery, kasy fiskalne, telefony komórkowe), a także pozostała aparatura naukowo-badawcza i doświadczalno-produkcyjna.

Podwyższenie stawki jest możliwe, począwszy od miesiąca następującego po tym, w którym wprowadzono je do ewidencji, a także od pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego.

[ramka][b]Nie przejdziesz na stawkę indywidualną[/b]

Czy przedsiębiorca może w trakcie amortyzacji zmienić podstawowe stawki z wykazu na indywidualne (stosowane do używanych i ulepszonych środków trwałych)?

Urzędy się na to nie zgadzają, a ich argumenty potwierdza orzecznictwo sądowe (np. [b]wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 sierpnia 2004 r., FSK 362/04 oraz wojewódzkiego sądu administracyjnego z 2 lutego 2005 r., III SA/Wa 727/04).[/b] [/ramka]