Zmiany wynikające z Polskiego Ładu sprawiają, że przedsiębiorcy kalkulują, który sposób opodatkowania będzie im się najbardziej opłacał. Przypomnijmy, że w 2022 r. będą mieli do wyboru trzy metody: rozliczenie według skali podatkowej (stawki 17 i 32 proc.), stawkę liniową 19 proc. i ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Różne warianty

Eksperci firmy MDDP na prośbę „Rzeczpospolitej" obliczyli skutki podatkowe tych zmian, w zależności o poziomu przychodów. Przy wyliczeniach dotyczących ryczałtu przyjęto stawkę 15 proc., właściwą dla m.in. działalności doradczej. Przeanalizowano sytuację podatników osiągających miesięczne przychody na poziomie: 5 tys. zł, 8 tys. zł, 10 tys. zł, 15 tys. zł, 20 tys. zł i 30 tys. zł. Okazuje się, że większość z nich, niezależnie od wybranej formy opodatkowania, odczuje wzrost obciążeń. Może to wynikać z wyższego ZUS lub braku możliwości odliczenia od podatku składki zdrowotnej.

Wyliczenia oparte są na założeniach, że przedsiębiorcy płacą standardowe składki na ubezpieczenia społeczne i nie korzystają z ulg w tym zakresie. Co istotne, składki na ubezpieczenie społeczne przyjęto na 2022 rok w nowej prognozowanej wysokości. Uwzględniono też zmiany wprowadzone przez Polski Ład, dotyczące różnic w poziomie składki na ubezpieczenie zdrowotne, w zależności od formy opodatkowania. Dla osób rozliczających się według skali wyniesie ona 9 proc. dochodu. Wyjątkiem są podatnicy uzyskujący przychody na poziomie 60 tys., rozliczający się wg skali lub podatkiem liniowym. W tym przypadku, po uwzględnieniu kosztów uzyskania przychodów i ZUS, przyjęto składkę liczoną od minimalnego wynagrodzenia. Przypomnijmy, że składka dla biznesu nie może być niższa niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia. W przyszłym roku ma ono wynosić 3010 zł, a 9 proc. tej kwoty to 270,9 zł.

Dla osób płacących podatek liniowy składka zdrowotna wyniesie 4,9 proc. dochodu.

Z kolei ryczałtowcy zapłacą 9 proc. składki zdrowotnej od przeciętnego wynagrodzenia, ale podstawa obliczenia składki będzie zależała od ich rocznych przychodów. Ci o rocznych przychodach do 60 tys. zł zapłacą 9 proc. od 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Przy przychodach rocznych od 60 tys. zł do 300 tys. zł podstawa wyniesie 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Przy przychodach ponad 300 tys. zł podstawa wyniesie 180 proc. Przyjęto założenie, że prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w 2022 r. wyniesie 5922 zł.

Zalety też są

Eksperci MDDP przyjęli też w wyliczeniach założenie, że przedsiębiorcy uzyskujący roczne przychody do 120 tys. zł (10 tys. zł miesięcznie), ponoszą koszty uzyskania przychodów w wysokości 1 tys. zł miesięcznie. Przy przychodach powyżej 120 tys. zł przyjęto koszty wynoszące 3 tys. zł miesięcznie. Wydatki na takim samym poziomie przyjęto również w obliczeniach dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ryczałtowcy, mimo że nie mają możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu, także je ponoszą.

Wyliczenia uwzględniają też ulgę dla klasy średniej, z której będą mogli skorzystać przedsiębiorcy płacący PIT według skali. Kalkulacja ulgi dla przychodów 96 tys. zł i 120 tys. zł rocznie uwzględnia koszty uzyskania przychodu, z wyjątkiem ZUS. Przyjęto założenie, że mieszczą się one w definicji kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Przypomnijmy, że ulga dla klasy średniej przeznaczona jest dla osób o rocznych przychodach od 68 412 zł do 133 692 zł, które dzięki niej mają nie odczuć podwyżki podatku.

Przedsiębiorcy, którzy wybiorą rozliczenie według skali, zyskają też 30 tys. zł kwoty wolnej od podatku oraz wyższy próg podatkowy: 120 tys. zł zamiast 85,5 tys. zł. Kalkulacje uwzględniają te zmiany.

Kiedy opłaca się ryczałt

Z wyliczeń wynika, że przy przychodach poniżej 15 tys. zł miesięcznie warto rozważyć rozliczenie według stawek 17 i 32 proc. Przedsiębiorcy uzyskujący roczne przychody na poziomie 60 tys. zł (5 tys. zł miesięcznie), zyskają na wprowadzeniu Polskiego Ładu 603 zł rocznie w skali roku. O tyle wzrośnie ich dochód netto w porównaniu z 2021 rokiem. Jednak przy poziomie 96 tys. zł (8 tys. zł miesięcznie) stracą 1,1 tys. zł, a przy 120 tys. zł rocznie (10 tys. zł miesięcznie) stracą 690 zł w skali roku. Tyle wyniesie różnica między ich dochodami netto za 2021 i 2022 r. Jeśli zaś wybiorą stawkę liniową 19 proc., już przy przychodach 60 tys. rocznie stracą w skali roku 3,9 tys. zł. Przedsiębiorca uzyskujący 60 tys. zł rocznie, jeśli wybierze ryczałt według stawki 15 proc., straci 4,4 tys. zł rocznie w porównaniu z 2021 r.

Ryczałt stanie się jednak bardziej opłacalny przy wysokich zarobkach i niskich kosztach. Jeśli przedsiębiorca osiągający 240 tys. zł rocznie (20 tys. zł miesięcznie) wybierze ryczałt 15 proc., straci w 2022 r. ponad 7 tys. zł w porównaniu z 2021 r. Jednak na koncie pozostanie mu wyższa kwota niż przy innych formach opodatkowania. Jego dochód netto wyniesie 149,3 tys. zł. Przy zasadach ogólnych dochód netto wyniesie 136 tys. zł, a przy rozliczeniu liniowym – 144,6 tys. zł.

Również przy przychodach 30 tys. zł miesięcznie (360 tys. zł) największe korzyści może dać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Według wyliczeń przedsiębiorca płacący ryczałt 15 proc. będzie miał w 2022 r. dochód netto 246,2 tys. zł. To ponad 12 tys. mniej niż w 2021 r. Jeśli jednak wybierze podatek liniowy, jego dochód netto wyniesie 236,8 tys. zł. Przy rozliczeniu według skali będzie to 208 tys. zł. Wyliczenia wskazują więc – przy tym poziomie przychodów – na przewagę ryczałtu.

Decydują stawki i ponoszone koszty

Należy jednak pamiętać, że opłacalność ryczałtu zwiększa się przy niższych stawkach. Dodatkową zachętą będzie planowana na 2022 r. obniżka stawek dla niektórych rodzajów działalności gospodarczej. W 2022 r. programiści zapłacą 12 proc. podatku od przychodów, zamiast 15 proc. Z kolei lekarze i inżynierowi zapłacą 14 proc., zamiast 17 proc. Bez zmian pozostaną natomiast stawki dla działalności wytwórczej i robót budowlanych, wynoszące 5,5 proc. przychodów.

Kluczowe znaczenie ma również poziom ponoszonych kosztów. Rozliczenie ryczałtowe jest opłacalne w sytuacji, gdy przedsiębiorca ponosi stosunkowo niewielkie wydatki. Jeśli jednak prowadzony biznes wymaga dużych kosztów, opłacalność ryczałtu się zmniejsza, ponieważ nie można ich odliczyć. W takiej sytuacji należy rozważyć te formy opodatkowania, które pozwalają je uwzględnić – stawkę liniową lub skalę podatkową. Należy też wziąć pod uwagę ulgi, z których można ewentualnie skorzystać.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Anna Misiak, doradca podatkowy, partner w MDDP

Jak wynika z wyliczeń, przy poziomie dochodów do 180 tys. zł rocznie, a może nawet wyższych, opłacalne może być rozliczenie biznesu według skali podatkowej, tym bardziej że będzie wyższa kwota wolna, możliwość skorzystania ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem, ulga dla klasy średniej i później opodatkowanie 32 proc. Roczny dochód netto przedsiębiorcy wyniesie 100,15 tys. zł, o 1,4 tys. zł więcej niż przy stawce liniowej i o 1,8 tys. zł więcej niż na ryczałcie. Zmiany wprowadzone na ostatnim etapie prac sejmowych zwiększyły atrakcyjność skali. Jednak – co ciekawe – w wyniku przyjęcia ulgi dla klasy średniej mniej zyskują przedsiębiorcy uzyskujący przychody 96 tys. zł rocznie niż 120 tys. zł. Natomiast po przekroczeniu 180 tys. zł rocznie rośnie atrakcyjność ryczałtu. Ryczałt może być też korzystniejszy, gdy zastosowanie znajdą niższe stawki, np. nowa 12-proc. stawka dla programistów. Czas na kalkulację opłacalności działalności i przyszłych wpływów.

Jakie podatki zapłacą przedsiębiorcy

Jakie podatki zapłacą przedsiębiorcy

Foto: Rzeczpospolita

Czytaj więcej

Polski Ład - poradnik: Kto zyska, a kto straci na „obniżce” podatków