Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 24 października 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.322. 2017.3.JP).

Spółka zawarła umowę o świadczenie usług w zakresie zarzadzania (dalej: umowa) z osobą fizyczną (dalej: członek zarządu). Zgodnie z treścią umowy członek zarządu zobowiązał się do świadczenia usług osobiście, przy czym nie jest uprawniony do powierzenia ich wykonywania osobie trzeciej. Może także składać oświadczenia woli w imieniu i na rzecz spółki.

Zgodnie z umową świadczenie usług ma polegać w szczególności na prowadzeniu spraw spółki i uczestnictwie w pracach zarządu, reprezentowaniu spółki wobec podmiotów trzecich oraz osobistym zarządzaniu powierzonymi obszarami działalności spółki, przypisanymi do funkcji. Spółka z kolei jest zobowiązana do udostępniania członkowi zarządu zasobów technicznych i dokumentów niezbędnych do wykonywania pracy oraz zapewnienia możliwości uczestniczenia w szkoleniach. Wynagrodzenie członka zarządu za wykonywane obowiązki będzie się składać z dwóch części: stałej, która jest określona kwotowo oraz zmiennej premii rocznej (uzależnionej od realizacji celów zarządczych).

Z umowy wynika ponadto, że członek zarządu ponosi odpowiedzialność wobec spółki za szkodę wynikającą z niewykonania lub nienależytego wykonania swoich obowiązków. Nie ponosi on jednak odpowiedzialności wobec osób trzecich. Ryzyko gospodarcze i ekonomiczne czynności członka zarządu ponosi spółka.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego, wynagrodzenie członka zarządu stanowi dla niego przychód w rozumieniu ustawy o PIT. Dodatkowo, nabywane przez spółkę usługi zarządzania służą prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, w ramach której wykonuje ona co do zasady czynności opodatkowane VAT.

Spółka, wspólnie z członkiem zarządu zwróciła się o wydanie interpretacji indywidulanej, zadając pytanie, czy przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia usług zarzadzania świadczonych przez członka zarządu. Organ podatkowy potwierdził stanowisko spółki uznając, że nie przysługuje jej/nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia usług świadczonych przez członka zarządu, ponieważ czynności świadczone przez niego na podstawie umowy nie podlegają opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

Komentarz eksperta

Olga Nasiłowska, konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Wydana interpretacja indywidualna jest pokłosiem interpretacji ogólnej Ministra Rozwoju i Finansów z 6 października 2017 r. (PT3.810L11.2017), która dotyczy możliwości uznania usług świadczonych przez członków zarządu za podlegające opodatkowaniu VAT, a która została wydana w związku z niejednolita praktyką organów podatkowych w tym zakresie.

W interpretacji ogólnej minister przywołał art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy VAT, zgodnie z którym nie uznaje za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o PIT, jeżeli „z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich".

Możliwość uznania czynności zarządczych za opodatkowane VAT jest zatem uzależniona od trzech czynników: warunków wykonywania działalności, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności wobec osób trzecich. Jak wyjaśnił minister, niespełnienie któregokolwiek warunku z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT powoduje, że zarządzający występuje w charakterze podatnika VAT. Oznacza to, że gdy członek zarządu może korzystać z urządzeń technicznych udostępnianych mu przez usługobiorcę, jego wynagrodzenie określone jest jako stała kwota (przy czym przyjmuje się, że wystarczy, aby było to 50 proc. pełnej kwoty wynagrodzenia) oraz nie odpowiada wobec osób trzecich za swoje działania, nie będzie podatnikiem VAT.

Wydaje się, że w tym kontekście najistotniejsza jest trzecia przesłanka, dotycząca odpowiedzialności wobec osób trzecich. Brak takiej odpowiedzialności wyklucza samodzielny charakter działalności gospodarczej członka zarządu, a tym samym także jej opodatkowanie VAT.

W sytuacji, w której spółki oraz członkowie zarządu będą mieć świadomość, że po spełnieniu ww. warunków usługi zarządzania świadczone przez członków zarządu nie podlegają opodatkowaniu VAT, stosowane przez organy podatkowe podejście nie powinno sprawiać podatnikom większych problemów. Członek zarządu nie wystawi faktury, a tym samym nie powstanie zobowiązanie podatkowe. Jednak problematyczna może być sytuacja, w której nieświadomy członek zarządu udokumentuje świadczone przez siebie usługi fakturą, stosując odpowiednią stawkę VAT. W takiej sytuacji spółki nie będą uprawnione do odliczenia VAT naliczonego. Próby odzyskania VAT od świadczonych w ten sposób usług zarządczych mogą zostać zakwestionowane przez organy podatkowe, co w konsekwencji doprowadzi do powstania zaległości, a także możliwości zastosowania sankcji VAT w wysokości 30 proc. kwoty zawyżenia zwrotu.