Regulacje ustaw podatkowych przewidują sytuacje, w których przedsiębiorca musi się wywiązać z nałożonych na niego obowiązków płatnika. Obejmują one poprawne obliczenie, pobranie, a w końcu odprowadzenie podatku na rachunek właściwego organu. Za ewentualne błędy lub zaniechania, stosownie do regulacji ordynacji podatkowej (o.p.), płatnik odpowiada całym swoim majątkiem. Funkcja płatnika dla drobnych przedsiębiorców wynika np. z ustawy o PIT, która nakłada m.in. na zakład pracy czy osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy z tytułu wypłacanych pracownikom lub zleceniobiorcom wynagrodzeń, odpowiednio ze stosunku pracy bądź umowy cywilnoprawnej.

Realizując te obowiązki przedsiębiorcy zapominają jednak, że przepisy przewidują także system gratyfikacji płatników. Jak bowiem wynika z art. 28 § 1 o.p., płatnikom i inkasentom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania pobranych podatków. Szczegółowe zasady ustalania tego wynagrodzenia określa rozporządzenie ministra finansów z 10 grudnia 2015 r. w sprawie wynagrodzenia płatników i inkasentów pobierających podatki na rzecz budżetu państwa. Jak stanowi § 1 tego rozporządzenia, płatnikom i inkasentom przysługuje wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków na rzecz budżetu państwa, wynoszące:

1) 0,3 proc. kwoty podatków pobranych przez płatników,

2) 0,1 proc. kwoty podatków pobranych przez inkasentów.

Kwotę należnego wynagrodzenia płatnik czy inkasent rozliczają samodzielnie, poprzez jej potrącenie z pobranych przez nich podatków. Przesłanką dla tego wynagrodzenia jest więc pobór podatku w charakterze płatnika, a zatem z majątku podatnika (np. wynagrodzenia pracownika), i terminowe wpłacenie daniny na rzecz budżetu państwa.

Na tym tle powstało ciekawe zagadnienie dotyczące terminu, w którym możliwe jest potrącenie wynagrodzenia płatnika, a w konsekwencji jego bieżąca realizacja także w odniesieniu do podatków pobranych i terminowo przekazanych na rzecz budżetu państwa w poprzednich latach. Przepisy ustalające omawiane rozwiązanie nie precyzują, że wynagrodzenie płatnika ma zostać potrącone z kwoty podatku, z której wywodzona jest podstawa do jego ustalenia. Stąd np. Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 12 października 2016 r. (2461-IBPB-2-2.4518.12.2016. 1.AK) wskazała, że płatnik ma prawo potrącenia należnej mu kwoty wynagrodzenia z tytułu terminowego wpłacania zaliczek na podatek dochodowy z tytułu przychodów jego pracowników także za lata poprzednie. Potrącenie tego wynagrodzenia jest ograniczone wstecz upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z tytułu wpłaty zaliczek. Oznacza to zatem, że uprawniony płatnik ma prawo realizacji kwoty przysługującego mu wynagrodzenia także w odniesieniu do kwot podatków wpłacanych w latach poprzednich, jeśli nie upłynął termin przedawnienia zobowiązania podatkowego z tytułu ich wpłaty. Oczywiście należy też podkreślić, że realizacja wynagrodzenia płatnika ma charakter dobrowolny – na płatniku nie ciąży obowiązek rozliczania tego wynagrodzenia. Jeżeli płatnik zdecyduje się na skorzystanie z tej preferencji, to musi się jednak liczyć z koniecznością ujęcia tego wynagrodzenia w swoim rachunku podatkowym. Zarówno w regulacjach ustawy o PIT, jak i ustawy o CIT wynagrodzenie takie jest kwalifikowane jako przychód. ?

Autor jest doradcą podatkowym