Ulga na działalność badawczo – rozwojową a usługi doradcze kupione od niezależnego eksperta

26 lipca 2017 r. WSA we Wrocławiu (I SA/Wr 364/17) wydał wyrok, zgodnie z którym, obowiązujące obecnie przepisy dotyczące ulgi na działalność badawczo – rozwojową pozwalają na rozliczenie w ramach ulgi wydatków poniesionych przez podatnika na usługi doradcze, opinie i ekspertyzy nabywane od podmiotów niebędących jednostkami naukowymi. Wyrok jest nieprawomocny.

Co mówią ustawy o PIT i o CIT

Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów ustawy o CIT (analogicznie w PIT) za koszt kwalifikowany uznaje się ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy o finansowaniu nauki.

Jakie jest stanowisko fiskusa...

Zdaniem większości podatników występujących z wnioskiem o indywidualną interpretację podatkową literalne brzmienie przepisu wskazuje na to, że warunek współpracy z jednostką naukową, decydujący o tym czy można poniesiony wydatek potraktować jako koszt kwalifikowany, dotyczy wyłącznie wyników badań naukowych, a ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i im równorzędne można rozliczyć w ramach ulgi, nawet jeśli zostały zakupione od innych podmiotów. Z tym stanowiskiem nie zgadza się jednak fiskus, który w wydawanych interpretacjach zgodnie twierdzi, że tylko ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i im równorzędne zakupione od jednostki naukowej mogą korzystać z preferencyjnego rozliczenia podatkowego. Takie rozumienie analizowanych przepisów zostało również przedstawione w prezentacji dotyczącej ulgi B+R umieszczonej na stronie Ministerstwa Finansów i Rozwoju.

...i sądów

Kwestię rozliczania w ramach ulgi B+R usług niematerialnych nabywanych od podmiotów innych niż jednostki naukowe rozpatrywał już WSA w Krakowie w wyroku z 22 maja 2017 r. (I SA/Kr 347/17). Sąd zgodził się w tym wyroku z organem podatkowym twierdząc, że poprzez użycie w przepisie łącznika „a także" ustawodawca podkreśla, iż konieczność otrzymania świadczenia na podstawie umowy z jednostką naukową dotyczy wszystkich wskazanych w przepisie elementów, czyli ekspertyz, opinii, usług doradczych, usług równorzędnych i nabycia wyników badań naukowych na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

W najnowszym wyroku WSA we Wrocławiu wskazał z kolei, że gdyby intencją ustawodawcy było ograniczenie rozliczania ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług o podobnym charakterze tylko i wyłącznie do tych, które są nabywane od jednostek naukowych, to analizowany przepis powinien zostać sformułowany w inny sposób, tj. w szczególności ustawodawca powinien posłużyć się słowem „świadczone" zamiast „świadczonych". Mając to na uwadze, sąd, przyjmując argumentację podatnika, uwzględnił jego skargę.

podstawa prawna: art. 18d ust. 2 pkt 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1888 ze zm.)

podstawa prawna: art. 26e ust. 2 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 2032 ze zm.)

Komentarz autora

Projektowana nowelizacja jest niekorzystna w zakresie nabywanych usług - Bartosz Mroczkowski, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg Tomczykowski

WSA we Wrocławiu zastosował w swoim orzeczeniu pro-gospodarczą wykładnię prawa, która jak najbardziej wpisuje się w ducha przepisów regulujących ulgę na działalność badawczo-rozwojową – instrumentu, którego celem jest wsparcie innowacyjnej działalności prowadzonej przez podatników. Analizowany wyrok jest promykiem nadziei dla tych podatników, którzy pomimo jednolitej negatywnej linii interpretacyjnej rozliczają w ramach ulgi B+R usługi nabywane od podmiotów innych niż jednostki naukowe. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że w trakcie opiniowana jest projekt Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego nowelizujący ustawę o innowacyjności. W projekcie tym zmieniono sporny przepis w ten sposób, aby wprost wynikało z niego, że tylko usługi nabywane na podstawie umowy zawartej z jednostką naukową mogą zostać zaliczone do kosztów kwalifikowanych. Argumenty organizacji opiniujących projekt, mające na celu skłonienie ministerstwa do rozważenia rozszerzania katalogu kosztów kwalifikowanych o usługi nabywane od podmiotów innych niż jednostki naukowe (które notabene nie posiadają w niektórych przypadkach niezbędnego know-how w projektach komercyjnych), są zbijane przez ministerstwo. Stwierdza ono m.in., że nie można mówić o dodatkowej preferencji w obszarze usług niematerialnych, który jest bardzo podatny na potencjalne optymalizacje podatkowe. Ministerstwo wskazało również, że takie usługi nie mają kluczowego znaczenia w działalności B+R.

Z obiema tymi opiniami nie można się oczywiście zgodzić. Rząd w ferworze walki z optymalizacją podatkową nie zauważa, że swoimi działaniami negatywnie wpływa na obszary działalności podatników, które miał wspierać i promować. Usługi profesjonalne nabywane od podmiotów zewnętrznych w wielu przypadkach są podstawą prac działalności B+R. Dla przykładu można podać ekspertów z branży IT lub innych branż specjalistycznych, którzy w przeważającej większości świadczą swoje usługi na kontraktach. Objęcie ulgą B+R również tego typu usług pozwoliłoby spółkom inwestującym w badania i rozwój osiągnąć wymierną korzyść finansową, która z pewnością przełożyłaby się na wzrost innowacyjności polskiej gospodarki. Należy mieć jednak nadzieję, że napór opinii publicznej spowoduje, iż finalne brzmienie nowelizacji ustawy o innowacyjności będzie odzwierciedlało oczekiwania polskich innowatorów i wszelkie zmiany w przepisach regulujących ulgę B+R będą – tak jak komentowany wyrok – miały pro-gospodarczy charakter.