Dokument Ministerstwa Finansów ma zostać ogłoszony w poniedziałek w południe. Podobnie jak poprzednie podobne ostrzeżenia nie będzie miał mocy prawnej. W praktyce jednak pokaże, jak władze skarbowe będą rozumiały obejście prawa podatkowego, co z kolei pozwoli im zakwestionować korzyści podatkowe ze sztucznie stworzonych – choć najczęściej legalnych – struktur biznesowych.
Poniedziałkowe ostrzeżenie ma dotyczyć struktur zwanych podatkowymi grupami kapitałowymi (PGK). To grupy osób prawnych, które łączą się dla celów podatku dochodowego i występują jako jeden podatnik. Takie rozwiązanie przewidziano dla dużych firm. Kapitał grupy w przeliczeniu na każdą z tworzących ją spółek musi wynieść co najmniej 1 mln zł. Warunkiem istnienia PGK jest też jej co najmniej 3-proc. udział dochodów w przychodach.
Według danych MF za 2015 r. w całym kraju zarejestrowano 61 takich grup. To niby niewiele w stosunku do 456 tys. wszystkich podatników CIT, jednak PGK dostarczają budżetowi znaczną część wpływów z CIT. W 2015 r. podatek należny od nich wyniósł 3,1 mld zł, co stanowiło aż 10 proc. ogólnej kwoty należnego podatku dochodowego od osób prawnych.
Podstawową korzyścią z utworzenia PGK jest możliwość wspólnego rozliczania zysków i strat. Jeżeli któraś ze spółek z grupy nie wygeneruje w danym roku podatkowym dochodu (poniesie stratę), to strata ta będzie mogła zostać pokryta z dochodów innych spółek z grupy. Eliminuje to możliwość utraty prawa do rozliczenia straty. Tak się dzieje, gdy ze względu na niską rentowność podatnik wykazuje stratę (lub minimalny dochód) kilka lat z rzędu i traci możliwość rozliczenia straty sprzed pięciu lat. Do transakcji wewnątrz grupy nie stosuje się też przepisów o dokumentowaniu cen transferowych.
W praktyce pojawiały się wątpliwości co do stosowania korzyści wynikających z uczestnictwa w grupie, np. gdy jedna ze spółek działa w specjalnej strefie ekonomicznej. Naczelny Sąd Administracyjny w 2015 r. uznał jednak, że z obu udogodnień można korzystać równocześnie (sygn. II FSK 680/13).
—Paweł Rochowicz
