Fiskus nie może żądać wstecznej korekty po rabacie

W marcu 2014 r. spółka otrzymała interpretację dotyczącą CIT. Stanowiła ona odpowiedź na pytanie w jaki sposób i w jakim okresie powinna ujmować w rozliczeniach CIT faktury korygujące, wystawione przez jej kontrahentów na skutek przyznawanych rabatów czy zwrotów towarów, a otrzymywane po uwzględnieniu korekty kosztów z racji nieuregulowania należności w terminie, o którym mowa w art. 15b ust. 2 ustawy o CIT.

Sama podatniczka uważała, że najbardziej racjonalnym rozwiązaniem w takim przypadku jest zwiększyć koszty uzyskania przychodu okresu, w którym następuje korekta.

Innego zadania był fiskus. Stwierdził, że wystawiona faktura korygująca nie zmienia momentu poniesienia i potrącenia kosztu, a jedynie jego wysokość. Dlatego korekta wielkości kosztu powinna być co do zasady zawsze rozliczna w okresie, w którym koszt został już ujęty w ewidencji księgowej, z uwzględnieniem zasad potrącalności wynikających z ustawy o CIT.

Firma zaskarżyła interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ale ten oddalił jej skargę. Rację przyznał jej dopiero Naczelny Sąd Administracyjny.

Odwołując się do swojego orzecznictwa NSA zwrócił uwagę na zasadę praworządności. W jego ocenie nie można zgodzić się ze stanowiskiem fiskusa, że korekta powinna dotyczyć tych okresów, w których wydatki w pierwotnej wysokości zaliczono do kosztów uzyskania przychodów. W takiej sytuacji należałoby bowiem zrobić korektę wcześniejszego rozliczenia podatkowego ze wszelkimi konsekwencjami podatkowymi w postaci powstania zaległości podatkowej i obowiązkiem zapłaty odsetek. Akceptacja takiego stanowiska prowadziłaby do sytuacji, w której podatnik zostałby obciążony negatywnymi konsekwencjami podatkowymi, mimo że jego działaniu nie można zarzucić naruszenia prawa.

Na marginesie NSA zauważył też, że zasady rozliczania faktur korygujących zostały doprecyzowane ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (ustawa zmieniająca). Dodany nią do art. 15 ustawy o CIT ust. 4i stanowi, że korekta kosztu, w tym odpisu amortyzacyjnego, która nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, jest rozliczana poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca. W ocenie sądu nowelizacja ta nie zawiera nowości normatywnej, a jedynie doprecyzowuje zasady rozliczania faktur korygujących. Podobne stanowisko wynika już z orzecznictwa NSA. W jednym z orzeczeń wskazano bowiem, że w art. 11 ustawy zmieniającej przyjęto rozwiązanie przejściowe, zgodnie z którym wprowadzone uregulowania stosuje się także do korekty kosztów uzyskania przychodów poniesionych przed dniem wejścia w życie noweli, tj. przed 1 stycznia 2016 r. Dlatego można to potraktować jako wskazówkę interpretacyjną do stanów faktycznych, w których korekta kosztów miała miejsce przed tą datą.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 marca 2017 r. (II FSK 251/15).

Komentarz eksperta

Tomasz Miszograj, doradca podatkowy, aplikant radcowski, starszy konsultant w Accreo

Komentowany wyrok jest kolejnym już orzeczeniem NSA, w którym wątpliwości dotyczące skutków, jakie w rozliczeniach CIT wywołuje otrzymanie faktur korygujących, zostały rozstrzygnięte zgodnie z rozwiązaniem wskazywanym przez podatników. W wyroku uznano, że w takiej sytuacji podatnik powinien ujmować korektę kosztów na bieżąco, a nie cofać się do okresu, gdy uwzględnił koszty z faktury pierwotnej. Stanowisko to należy uznać w pełni za prawidłowe.

NSA powołując się na swoje wcześniejsze rozstrzygnięcia słusznie wskazał, że przyjęcie odmiennego stanowiska – zwłaszcza gdy faktura korygująca prowadziłaby do zmniejszenia wysokości kosztów podatkowych, jak ma to miejsce np. w przypadku uzyskiwaniu rabatów potransakcyjnych – prowadziłoby de facto do ponoszenia przez podatnika negatywnych konsekwencji, mimo braku popełnienia przez niego błędu. Nie można przecież wymagać od podatnika, aby już w momencie kwalifikowania danego wydatku wiedział, że w przyszłości jego wartość ulegnie zmianie. Należy docenić, że NSA rozstrzygając sporne zagadnienie kierował się racjonalnością stosowania przepisów obowiązujących w okresie wydawania skarżonej interpretacji. Zapadłe rozstrzygnięcie dotyczyło bowiem stanu prawnego istniejącego przed 1 stycznia 2016 r., od kiedy weszły w życie przepisy bezpośrednio regulujące wpływu faktur korygujących na korektę kosztów (por. art. 15 ust. 4i ustawy o CIT).

Rozstrzygnięcie to może dawać podatnikom nadzieję, że w przyszłości, rozważając inne zagadnienia, NSA będzie bardziej brał pod uwagę wskazywane w wyroku zasady racjonalności. ?