Prowadzę firmę handlową. Wydatki na zakup towarów wpisuję w kolumnie 10 księgi przychodów i rozchodów. Co zrobić, jeśli towary się przeterminowały i muszę je wyrzucić lub zutylizować? Czy wydatki nadal są kosztem uzyskania przychodów? – pyta czytelnik.
Jeżeli kupiliśmy towary w celu sprzedaży, to wydatek może być podatkowym kosztem także w razie ich zniszczenia. Zmienia się tylko kategoria kosztu. Dlatego przedsiębiorca prowadzący księgę przychodów i rozchodów powinien przeksięgować wydatek z kolumny 10 do 13.
Przypomnijmy, że podatkowym kosztem jest wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu. Nie ma wątpliwości, że ten warunek jest spełniony przy zakupie towarów. Nabywamy je po to, aby sprzedać je z zyskiem. Z rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia po datkowej księgi przychodów i rozchodów wynika, że towary księgujemy w kolumnie 10. Po sprzedaży wykazujemy przychód. Oczywiste jest jednak, że nie zawsze uda się sprzedać towar i przedsiębiorca musi się go pozbyć. Czy wydatek na jego nabycie przestaje wtedy być kosztem uzyskania przychodów? Nie, trzeba go jednak przeksięgować do kolumny 13 (jako stratę w majątku obrotowym).
Cała operacja powinna być udokumentowana protokołem, w którym opiszemy okoliczności likwidacji. Jeśli przekazaliśmy towary firmie zajmującej się ich utylizacją, to musimy mieć tego potwierdzenie.
Co na to fiskus? Generalnie zgadza się na księgowanie takich strat w kosztach, jednak podkreśla, że nie mogą powstawać z winy podatnika. Jeśli więc przedsiębiorca nie zabezpieczył właściwie towarów (np. nie przechowywał artykułów spożywczych w chłodni) i przez to się zepsuły, to skarbówka może zakwestionować rozliczenie.
Spójrzmy przykładowo na interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 28 stycznia 2016 r. (IBPB-1-1/4510-184/15/BK). Dotyczy rozliczenia w kosztach strat spowodowanych likwidacją niesprzedanych towarów. Przyczyny zniszczenia były różne, m.in. upływ terminu przydatności towaru spożywczego. Firma zapewniała jednak, że są to przyczyny niezawinione i niezależne od niej. Natomiast wydatki na zakup towarów miały na celu osiągnięcie przychodów.
Fiskus zgodził się na zaliczenie straty do podatkowych kosztów. Zaznaczył jednak, że w trakcie kontroli urzędnicy mogą zbadać, „czy wskazane we wniosku koszty powstały w trakcie normalnego, racjonalnego działania podatnika, ze szczególnym uwzględnieniem dochowania należytej staranności w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, będąc tym samym zdarzeniami nieprzewidywalnymi, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot".
