Na rozpoczynającym się 12 kwietnia posiedzeniu Sejm zajmie się dwoma rządowymi projektami nowelizacji ustawy o VAT. Pakiet zmian w jednej z nich (zwany SLIM VAT 3) przynosi różnorakie uproszczenia rozliczeń. Drugi projekt dotyczy nowych obowiązków dostawców usług płatniczych, zaangażowanych w handel przez platformy cyfrowe.
W pakiecie SLIM VAT 3 jedną z ważniejszych zmian jest racjonalizacja skutków błędnych rozliczeń przez podatnika lub nieświadomego wciągnięcia np. w karuzelę podatkową. Nie będzie już sztywno określonych sankcji administracyjnych, które dziś – zależnie od sytuacji – wynoszą 15, 20 lub 30 proc. kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego czy też zawyżonego zwrotu. Wprowadzone zostanie miarkowanie tych sankcji przez naczelnika urzędu celno-skarbowego. Sankcja wyniesie od zera do 15, 20 lub 30 proc.
Rząd zaproponował te przepisy, naprawiając niezgodność ustawy z unijną dyrektywą. Taką nieprawidłowość wytknął w swoim wyroku z 15 kwietnia 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości UE (sygn. C-935/19). Trybunał w swoim wyroku nie zakwestionował wówczas sankcji jako takiej, ale zwrócił uwagę, że nie można jej sztywno określać, a organ podatkowy powinien mieć możliwość miarkowania kary, zależnie od okoliczności sprawy.
Dlatego właśnie zmodyfikowany przepis art. 112b ustawy o VAT ma przewidywać, że przy wymierzaniu dodatkowego zobowiązania podatkowego trzeba będzie brać pod uwagę m.in. okoliczności powstania nieprawidłowości, wagę i częstotliwość stwierdzanych dotychczas nieprawidłowości czy kwotę stwierdzonych nieprawidłowości.
Podobne zmiany mają nastąpić w art. 112c ustawy. Dotyczy on klasycznych oszustw na VAT, w tym wystawiania faktur przez podmiot nieistniejący albo dotyczących czynności, do których nie doszło. Przewidziana tam sztywna 100-procentowa sankcja też będzie zastąpiona możliwością miarkowania w wysokości do 100 proc. zobowiązania podatkowego, zależnie od okoliczności.
Większość nowych przepisów o VAT ma wejść w życie 1 lipca 2023 r. Jednak przepisy o miarkowaniu sankcji mają obowiązywać już nazajutrz po ogłoszeniu ustawy. Kiedy to się stanie – zależy od tempa dalszych prac parlamentu.
Etap legislacyjny: przed głosowaniem w Sejmie
