W razie odpłatnego nabycia za wartość początkową środków trwałych uważa się cenę ich nabycia (zob. art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT).

Cena nabycia...

Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy:

- powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz

- pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku (art. 22g ust. 3 ustawy o PIT).

...i jej składniki

W przypadku nabycia w kraju samochodu osobowego na cenę nabycia składają się:

- cena zakupu pojazdu bez VAT,

- VAT od nabycia pojazdu niestanowiący podatku naliczonego (zgodnie z przepisami o VAT istnieje domniemanie, że jedynie 50 proc. VAT np. z faktury zakupu pojazdu stanowi podatek naliczony – zob. art. 86a ustawy o VAT – oraz niepodlegający odliczeniu podatek naliczony (np. gdy podatnik korzysta ze zwolnienia podmiotowego lub gdy samochód będzie służył do wykonywania czynności zwolnionych z VAT),

- opłaty związane z zarejestrowaniem pojazdu, w tym ubezpieczenie OC samochodu,

- inne wydatki związane z nabyciem pojazdu naliczone do dnia oddania pojazdu do używania, np. koszty jego transportu, koszty odsetek – jeżeli pojazd był nabyty za środki pochodzące z pożyczki lub kredytu.

Uwzględnia się różnice kursowe

Cenę nabycia koryguje się o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego (zob. art. 22g ust. 5 ustawy o PIT).

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji (art. 23 ust. 1 pkt 33 ustawy o PIT).

Proporcjonalnie

Gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie (art. 22g ust. 11 ustawy o PIT).

W przypadku czytelnika wartość początkową składnika majątkowego – samochodu, którego czytelnik jest współwłaścicielem, należy zatem ustalić proporcjonalnie do przypadającego na czytelnika udziału we współwłasności (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 stycznia 2014 r., ITPB1/415-1079/13/PSZ; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 listopada 2011 r., ILPB1/415-1124/11-2/AA).

Przykład

Załóżmy, że wartość początkowa samochodu ustalona zgodnie z art. 22g ust. 1 i 3 ustawy o PIT wyniosła 48 000 zł. Samochód jest przedmiotem współwłasności czytelnika i jego ojca.

wariant I:

Udział czytelnika we własności pojazdu wynosi 50 proc. Wartość początkowa tego pojazdu u czytelnika wyniesie więc 24 000 zł, co odpowiada udziałowi czytelnika we własności tego pojazdu (48 000 zł x 50 proc.).

wariant II:

Udział czytelnika we własności pojazdu wynosi 60 proc. Wartość początkowa tego pojazdu u czytelnika wyniesie w tym przypadku 28 800 zł, co odpowiada udziałowi czytelnika we własności tego pojazdu (48 000 zł x 60 proc.).

wariant III:

Udział czytelnika we własności pojazdu wynosi 30 proc. Wartość początkowa tego pojazdu u czytelnika wyniesie 14 400 zł, co odpowiada udziałowi czytelnika we własności tego pojazdu (48 000 zł x 30 proc.).

Jeżeli działalność gospodarczą (opodatkowaną PIT) prowadziłby również ojciec czytelnika i w działalności tej zamierzał wykorzystywać ten samochód osobowy, to ustala on jego wartość początkową u siebie na analogicznych zasadach.

Przykład

W poprzednim przykładzie wartość początkowa pojazdu ustalona u ojca czytelnika wyniosłaby odpowiednio:

wariant I:

24 000 zł (50 proc. x 48 000 zł),

wariant II:

19 200 zł (40 proc. x 48 000 zł),

wariant III:

33 600 zł (70 proc. x 48 000 zł).