Prowadzenie działalności gospodarczej jest dziś praktycznie niemożliwe bez komputera i internetu. Część programów komputerowych wykorzystywanych w firmach to oprogramowanie rozpowszechniane nieodpłatnie, które na warunkach udzielanej licencji może być użytkowane w działalności gospodarczej. Taki sposób pozyskania oprogramowania komputerowego to niewątpliwa korzyść dla przedsiębiorcy. Przykładem może być tutaj cała gama dostępnych bezpłatnie programów pozwalających na prowadzenie drobnej księgowości firmy bądź wystawianie faktur. Powstaje jednak pytanie, czy nieodpłatne pozyskane narzędzia informatycznego nie powinno być kwalifikowane jako przychód z działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT za przychód z działalności gospodarczej uznaje się również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z zasadami ustalania wartości nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 2–2b), z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125 (tj. wskazanych przychodów zwolnionych od podatku). Wartość takiego przychodu będzie więc zazwyczaj ustalona według jednej z dwóch zasad:
- według cen stosowanych wobec innych odbiorców – jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej świadczeniodawcy, albo
- na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Podobna kwalifikacja znajdzie zastosowanie do podatników CIT. Tutaj także obowiązuje podstawowa reguła (art. 12 ust. 1 pkt 2), zgodnie z którą za przychody uznaje się wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze. Wartość takiego przychodu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku z uwzględnieniem w szczególności ich stopnia zużycia oraz czasu i miejsca uzyskania.
W wielu sytuacjach otrzymane za darmo oprogramowanie będzie więc oznaczało konieczność rozpoznania przychodu. Jednak w przypadku oprogramowania rozpowszechnianego bezpłatnie brak jest obiektywnych przesłanek pozwalających zgodnie z obowiązującymi przepisami na ustalenie wartości takiego przychodu. Jako przykład może tutaj posłużyć oprogramowanie oferowane w postaci załącznika do określonych publikacji bądź tzw. darmowe pliki i licencje dostępne w internecie. Nie sposób wtedy ustalić ceny stosowanej wobec innych kontrahentów bądź wartości rynkowej, gdyż oprogramowanie takie na warunkach udzielonej otwartej licencji jest dostępne nieodpłatnie dla ogółu zainteresowanych. W efekcie ze względu na brak możliwości ustalenia wartości porównywalnych, pozwalających na „wycenę" nieodpłatnego świadczenia, nie jest w takim przypadku możliwe ustalenie przychodu z tzw. nieodpłatnych świadczeń. Taki pogląd wyraziła Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 17 lipca 2008 r. (IBPB1/415-331/08/MW). Dotyczy to oprogramowania dostępnego nieodpłatnie dla wszystkich zainteresowanych. Gdy jednak oprogramowanie zostanie pozyskane jednostkowo nieodpłatnie, podczas gdy jest ono oferowane na rynku w określonej cenie, konieczne będzie rozpoznanie i opodatkowanie osiągniętego w ten sposób przychodu. BdTXT - W -
Autor jest doradcą podatkowym
