- W której kolumnie rolnik prowadzący działalność gospodarczą wpisuje koszty uboczne zakupu towarów handlowych, gdy prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów:

- według zasad ogólnych

- w sposób uproszczony przewidziany dla rolników prowadzących działalność gospodarczą? – pyta czytelnik.

Sposób prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów określają przepisy rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie).

Na wstępie przypomnijmy, że:

- rolnicy prowadzący gospodarstwo rolne bez zatrudnienia w nim pracowników, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz pracowników rolnych, wykonujący działalność gospodarczą, osobiście lub z udziałem członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, prowadzą księgę według wzoru przeznaczonego dla tych rolników. Mają prawo do stosowania ewidencji w tej uproszczonej formie, jeżeli łączny przychód z tej działalności gospodarczej nie przekracza 10 000 zł w roku podatkowym (zob. § 2 ust. 2 rozporządzenia);

- pozostali rolnicy muszą prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów według zasad ogólnych (zob. § 2 ust. 1 rozporządzenia).

Towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym. Do tej kategorii zaliczane są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej (zob. § 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia).

Objaśnienia do podatkowej księgi przychodów i rozchodów wskazują wprost, że rolnik prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów według zasad ogólnych:

- w kolumnie 10 „Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu" wpisuje zakup towarów handlowych według cen zakupu;

- w kolumnie 11 „Koszty uboczne zakupu" wpisuje koszty uboczne związane z zakupem towarów handlowych, np. koszty dotyczące transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze.

Towary handlowe wpisuje się do podatkowej księgi przychodów i rozchodów według cen zakupu >patrz ramka. Koszty uboczne związane z zakupem towarów handlowych, np. koszty dotyczące transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze wpisywane w kolumnie 11 podatkowej księgi przychodów i rozchodów, powiększają z kolei cenę nabycia >patrz ramka, która może być istotna przy sporządzaniu spisu z natury, natomiast na etapie księgowania nie ma znaczenia.

Ewidencja uproszczona przeznaczona dla rolników nie przewiduje odrębnych kolumn dla tego rodzaju kosztów. Rolnik prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów przeznaczoną dla rolników-przedsiębiorców w kolumnie 5 „Wydatki (koszty)" wpisuje zarówno zakup towarów handlowych według cen zakupu, jak i koszty uboczne związane z zakupem, np. koszty dotyczące transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze >patrz wzór nr 2.

Przykład

Rolnik, obok prowadzenia gospodarstwa rolnego, zajmuje się działalnością gospodarczą w zakresie składu materiałów budowlanych. 4 września 2015 r. kupił cegły o wartości 10 000 zł (plus VAT 2300 zł) i otrzymał na potwierdzenie fakturę nr 164/08/2015 z 4 września 2015 r. wystawioną przez spółkę X. Tego samego dnia rolnik nabył również usługę transportu tych cegieł od spółki Y. Spółka Y wystawiła fakturę nr 138/08/2015 potwierdzającą wykonanie usługi transportowej na kwotę netto 400 zł (VAT: 92 zł). Rolnik odliczy VAT w całości.

Gdy rolnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów według zasad ogólnych, to opisane operacje powinien ująć w sposób przedstawiony we wzorze nr 1.

Cena zakupu i cena nabycia

Cena zakupu to cena, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżona o rabaty opusty, inne podobne obniżenia. W przypadku otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku ceną zakupu jest wartość odpowiadającą cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika (zob. § 3 pkt 2 rozporządzenia w sprawie powadzenia pkpir).

Cena nabycia oznacza cenę zakupu składnika majątku powiększoną o koszty uboczne związane z zakupem towarów i składników majątku do chwili złożenia w magazynie według ich cen zakupu, a w szczególności koszty transportu, załadunku i wyładunku oraz ubezpieczenia w drodze (zob. § 3 pkt 3 rozporządzenia).