VAT: zasady zwrotu dla podmiotów zagranicznych

1 stycznia 2015 r. weszło w życie rozporządzenie ministra finansów z 9 grudnia 2014 r. w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom (DzU z 2014 r., poz. 1860; dalej: rozporządzenie). Zastąpiło ono dotychczas obowiązujące w tym zakresie rozporządzenie z 29 czerwca 2011 r.

Nowe rozporządzenie jest konsekwencją wprowadzenia zmian w ustawie o VAT, przede wszystkim w zakresie procedury Mini One Stop Shop (dalej: MOSS). Zmiany w ustawie były z kolei podyktowane koniecznością dostosowania naszych przepisów do regulacji unijnych w zakresie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych. Zgodnie ze znowelizowanym od 1 stycznia 2015 r. art. 28k ustawy o VAT miejscem świadczenia takich usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Świadczenie tych usług na rzecz polskiego konsumenta oznacza więc, że VAT należy rozliczyć w Polsce. Jeżeli jednak usługodawca świadczy te usługi na rzecz konsumentów z kilku państw unijnych, to procedura MOSS umożliwia, przy spełnieniu warunków określonych w ustawie o VAT, rejestrację celem rozliczenia podatku należnego od tych usług w jednym kraju UE (np. w Polsce).

Dwie przesłanki

Warunkiem ubiegania się o zwrot VAT na podstawie nowego rozporządzenia jest, aby podmiot występujący o zwrot VAT w Polsce:

1) był zarejestrowany do celów podatku od wartości dodanej w państwie członkowskim siedziby albo podatnikiem podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze w kraju siedziby oraz

2) nie dokonywał w Polsce sprzedaży, z wyjątkiem świadczenia m.in. usług telekomunikacyjnych, nadawczych lub elektronicznych na rzecz konsumentów (podmiotów, które nie są podatnikami VAT), rozliczanej w procedurze MOSS.

W konsekwencji, zgodnie z rozporządzeniem, rozliczanie VAT w procedurze MOSS nie stanowi przeszkody do występowania z wnioskiem o zwrot VAT w trybie określonym według tego rozporządzenia.

Wynika to z tego, że dyrektywa Rady 2008/8/WE z 12 lutego 2008 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE w zakresie miejsca świadczenia usług elektronicznych umożliwia usługodawcom (wnioskodawcom) rozliczającym w Polsce VAT w systemie MOSS otrzymywanie zwrotu tego podatku. Dlatego w nowym rozporządzeniu znalazła się regulacja, zgodnie z którą zwrot podatku przysługuje podmiotowi uprawnionemu z państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub z państwa trzeciego, w przypadku gdy w okresie, za który występuje o zwrot, nie wykonywał na terytorium kraju sprzedaży, z wyjątkiem usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych lub usług elektronicznych świadczonych na rzecz osób niebędących podatnikami, o których mowa w art. 28a ustawy o VAT, przez podatników lub podmioty zagraniczne zidentyfikowanych na potrzeby procedury MOSS.

Przykład

Spółka (wnioskodawca) z siedzibą w Niemczech jest zarejestrowana dla celów VAT w Niemczech. Świadczy usługi elektroniczne na rzecz polskich konsumentów (niebędących podatnikami VAT). Aby zatem rozliczyć VAT od usług elektronicznych, spółka rejestruje się do procedury MOSS w Niemczech, składa odpowiednią deklarację, płaci odpowiednio podatek, który następnie zostaje przekazany przez właściwą niemiecką administrację podatkową do Polski. Spółka nie prowadzi w Polsce innej sprzedaży poza wymienioną. Kupuje natomiast towary (które nie opuszczają terytorium Polski) oraz inne usługi (np. związane z nieruchomością położoną w Polsce), z których to zakupów posiada faktury VAT z polskim VAT naliczonym. Z tytułu zakupu tych towarów i usług spółka może wystąpić o zwrot VAT na zasadach określonych w rozporządzeniu, gdyż spełnia warunki pozwalające na uzyskanie zwrotu.

Poza tym to samo

Pozostałe przepisy rozporządzenia nie różnią się od zawartych w dotychczas obowiązującym. Rozporządzenie nadal określa:

- jakie warunki należy spełnić, aby wystąpić z wnioskiem o zwrot VAT,

- w jakim terminie należy złożyć wniosek o zwrot VAT,

- jakie informacje i dokumenty należy załączyć do wniosku,

- kiedy podmiot występujący z wnioskiem powinien przedstawić dodatkowe dokumenty oraz

- jakie są rodzaje tych dokumentów.

Rozporządzenie reguluje również tryb i termin zwrotu VAT oraz sposób naliczania i wypłaty odsetek od kwoty podatku niezwróconego w terminie.

Obecnie wniosek o zwrot VAT można składać za pomocą środków komunikacji elektronicznej (podmioty unijne) oraz w papierowej formie (podmioty uprawnione z państw trzecich).

Przepisy nowego rozporządzenia mają zastosowanie do zakupów udokumentowanych fakturami od stycznia 2015 r. Natomiast do wniosków o zwrot VAT za 2014 r. złożonych przez podmioty uprawnione (z UE i spoza niej) mają zastosowanie dotychczasowe przepisy.

Jacek Puszczewicz, starszy konsultant podatkowy w Rödl & Partner w Warszawie

Ostatni rok na zwrot z procentem

Warto przypomnieć, że rok 2015 jest ostatnim, w którym można się ubiegać o odsetki od nieterminowego zwrotu VAT od decyzji w sprawie zwrotu VAT wydanych pod rządami starych przepisów (obowiązującego m.in. do końca 2009 r. rozporządzenia ministra finansów z 24 grudnia 2009 r. w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom, DzU nr 224, poz. 1801 ze zm.). Chodzi tu o sytuacje, w których polski urząd skarbowy właściwy do realizacji zwrotów dla podmiotów zagranicznych pomimo powinności załatwienia sprawy w ciągu sześciu miesięcy prowadził postępowania dłużej. Rekordziści czekali na zwrot nawet kilka lat.

Podmioty, które nie otrzymały zwrotu w sześciomiesięcznym terminie od dnia złożenia wniosku, ubiegając się o takie odsetki, mogą liczyć nawet na 10–12 proc. za każdy kolejny rok zwłoki. Często zdarza się, że kwota zwróconych odsetek jest prawie tak wysoka jak kwota samego zwrotu podatku.