Organ podatkowy rozstrzygnął w ostatnich interpretacjach wątpliwości, jak rozliczać koszty umowy pośrednictwa w wyszukaniu najemcy. Przykładem jest interpretacja z 19 września 2014 r., którą wydał dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (ITPB3/423-350/14/KK).

Sprawa dotyczyła podatnika CIT, który zajmuje się m.in. wynajmem nieruchomości. Spółka ta zleciła innemu podmiotowi znalezienie najemcy należącego do niej obiektu handlowego i doprowadzenie do zawarcia umowy najmu. Umowa pośrednictwa przewidywała za to jednorazowe wynagrodzenie wysokości 500 tys. zł, powiększone o podatek VAT.

We wrześniu 2013 r. spółka zawarła umowę najmu na dziesięć lat z klauzulą automatycznego przedłużenia w razie braku pisemnego sprzeciwu najemcy. Jednoczenie otrzymała od pośrednika fakturę na 500 tys. zł netto. Firma prowadzi księgi rachunkowe zgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy o rachunkowości. Artykuł 39 ustawy stanowi, że jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli koszty dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych. W praktyce oznacza to, że część kosztów przypadająca na przyszłe okresy sprawozdawcze podlega aktywowaniu (ujęciu przejściowemu w aktywach bilansu) i następnie jest odnoszona w koszty kolejnych okresów sprawozdawczych.

Spółka zapytała, czy w tej sytuacji wynagrodzenie dla pośrednika może stanowić koszt uzyskania przychodów proporcjonalnie w okresie dziesięciu lat. Odliczałaby wówczas 4,2 tys. zł miesięcznie (1/120 z kwoty 500 tys. zł).

Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że stosowany przez spółkę sposób rozliczania kosztów do celów bilansowych powinien znaleźć odzwierciedlenie w sposobie rozliczenia kosztów do celów podatkowych. Umowa najmu została zawarta na dziesięć lat, więc do kosztów pośrednictwa należy zastosować art. 15 ust. 4d ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli koszty dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku, to stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Ponadto zgodnie z art. 15 ?ust. 4e ustawy o CIT koszty te powinny być rozliczane na bazie miesięcznej, jeżeli analogiczne zasady zostały przyjęte do celów księgowych. Nie ma w tym wypadku znaczenia, czy po upływie dziesięciu lat umowa najmu zostanie ponownie zawarta na kolejny okres.

Podobną sprawę rozpatrywał dyrektor Izby Skarbowej ?w Warszawie (IPPB3/423-416/?14-4/EŻ). Dotyczyła ona spółki będącej podatnikiem CIT, która jest właścicielem centrum logistycznego i wynajmuje innym podmiotom powierzchnie magazynowe. W poszukiwaniu najemców spółka korzysta z pomocy pośredników, którym wypłaca z tego tytułu jednorazowe prowizje.

Spółka twierdziła, że wynagrodzenie wypłacane pośrednikom może rozpoznać jako koszt uzyskania przychodów na bieżąco w dacie poniesienia, czyli w momencie ich zaksięgowania na podstawie otrzymanej od pośrednika faktury VAT.

Dyrektor IS uznał jednak takie stanowisko za nieprawidłowe. Jak podkreślił, z treści art. 15 ust. 4e ustawy o CIT wynika podstawowa zasada: moment uznania wydatku za koszt podatkowy zależy od uznania go za taki koszt w ujęciu bilansowym.

Jeśli zgodnie z ustawą o rachunkowości spółka pod względem rachunkowym rozliczy koszty pośrednictwa w okresach miesięcznych, proporcjonalnie do podstawowego czasu trwania poszczególnych umów najmu, to takie same zasady powinna zastosować w rozliczeniu podatkowym. Wynagrodzenie dla pośrednika stanowiące, w rozumieniu ustawy o CIT, pośredni koszt uzyskania przychodu, powinno być również zaliczane do kosztów w okresach miesięcznych.