Metoda kasowa rozliczeń VAT wydaje się korzystna, bo uzależnia płacenie podatku od terminu otrzymania należności za towary czy usługi. Kto może ?z niej skorzystać?

Łukasz Zieliński:

Rzeczywiście, w przypadku wyboru metody kasowej obowiązek podatkowy powstaje dopiero z dniem uregulowania całości lub części należności. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami. Wtedy obowiązek podatkowy powstaje najpóźniej po upływnie 180 dni od dnia zrealizowania transakcji, nawet gdy płatność nie nastąpi. Ten system rozliczeń może być korzystny dla firm, które mają problemy z płynnością finansową, a także dla tych, które zawarły kontrakty ?z długimi terminami płatności. W ten sposób nie muszą z własnej kieszeni finansować zapłaty podatku, gdy jeszcze nie otrzymali jego kwoty ujętej w należności za towar. Metoda kasowa jest dostępna dla tzw. małych podatników, czyli takich, którzy w poprzednim roku podatkowym osiągnęli obrót nieprzekraczający równowartości 1,2 mln euro, a więc w praktyce niewiele ponad ?5 mln zł. Są nieliczne wyjątki odnoszące się do charakteru działalności gospodarczej podatnika, określone ?w art. 20 ust. 1–4 i art. 20a ustawy o VAT. Także w przy?padku importu, eksportu ?i transakcji wewnątrzwspólnotowych obowiązek podatkowy powstaje na zwykłych zasadach.

Jakie są ujemne strony stosowania takiego systemu?

Minusy metody kasowej są odczuwalne przede wszystkim dla kontrahentów podatnika, który ją stosuje. Otóż taki nabywca może odliczyć kwotę VAT z faktur nabycia towarów i usług dopiero wtedy, gdy powstał obowiązek podatkowy ?u sprzedawcy. Jeśli następuje to np. z 90-dniowym opóźnieniem w stosunku do daty sprzedaży, to jest to znaczące przesunięcie ?w czasie, a więc może zniechęcać do prowadzenia interesów z małymi przedsiębiorcami stosującymi metodę kasową. Innym utrudnieniem są obowiązki księgowe związane z osobnym ewidencjonowaniem takich faktur i pilnowaniem, by termin odliczenia wynikającego z nich VAT zgadzał się ?z terminem płatności. Dlatego ze względów biznesowych wielu małych przedsiębiorców woli jednak zwykłe rozliczenia memoriałowe.

Jeśli jednak z kalkulacji biznesowej wynika, że metoda kasowa byłaby opłacalna, to co należy zrobić, by ją stosować?

Należy powiadomić naczelnika właściwego urzędu skarbowego ?o wyborze tej metody, składając formularz VAT-R do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego okres, ?w którym będzie stosowana metoda. Trzeba pamiętać, że co do zasady metodę kasową stosuje się razem z kwartalnym rozliczeniem podatku. Dlatego najbliższym terminem na rozpoczęcie stosowania tego systemu będzie 1 stycznia 2015 r. ?Z takiej metody można zrezygnować, ale nie wcześniej niż po roku jej stosowania. Wcześniejsze przejście na metodę memoriałową jest możliwe, jeśli podatnik przekroczy ?w ciągu roku kwotę obrotu uprawniającą do stosowania metody kasowej. Wówczas powinien wrócić do zwykłych zasad rozliczeń w miesiącu następującym po kwartale, ?w którym tę kwotę przekroczył.

—rozmawiał Paweł Rochowicz