- Czy zmiana formy prowadzonej działalności sprawi, że urząd skarbowy nie będzie sięgał do kieszeni wspólników spółki osobowej? Czy zaległe zobowiązania podatkowe, jeśli nie zrobiła tego spółka, trzeba będzie nadal uregulować?
Niestety, zmiana formy prawnej nic nie da i zobowiązania trzeba będzie uregulować. Potwierdzają to sądy administracyjne, które w orzeczeniach uznają, że w przypadku przekształcenia spółki osobowej w kapitałową (np. spółki cywilnej czy jawnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością) nie dochodzi do zwolnienia wspólników z odpowiedzialności za zobowiązania, które powstały w czasie funkcjonowania spółki osobowej. Przykładem jest wyrok WSA w Olsztynie z 9 lutego 2012 r. (I SA/Ol 719/11).
Początek sprawie dała decyzja organu podatkowego, który orzekł wobec spółki z o.o. powstałej z przekształcenia spółki cywilnej (w trybie art. 551 § 2 kodeksu spółek handlowych) ?o odpowiedzialności za podatek akcyzowy. Ponieważ spółka nie posiadała majątku, w postępowaniu egzekucyjnym nie udało się uzyskać żadnych kwot na pokrycie zobowiązań. ?To zaś stało się powodem orzeczenia o odpowiedzialności dwóch byłych wspólników spółki cywilnej. Oczywiście byli wspólnicy spółki cywilnej odwołali się od tej decyzji. Jednak bezskutecznie, gdyż dyrektor izby celnej utrzymał ją w mocy. Stwierdził, że powstała w wyniku przekształcenia spółka z o.o. stała się sukcesorem praw i obowiązków przekształconej spółki cywilnej. Zaznaczył przy tym, że za zobowiązania powstałe przed przekształceniem spółki cywilnej w spółkę z o.o. odpowiadają wspólnicy spółki cywilnej na równi ?z samą spółką, która w wyniku przekształcenia przejęła zobowiązania spółki cywilnej. To dlatego, że przekształcenie nie zwalnia wspólników spółki cywilnej z tych zobowiązań.
Wspólnicy twierdzili, że nie mogą ponosić odpowiedzialności, bo nie nastąpiło przejęcie przez spółkę przekształconą zaległości podatkowych podatnika. Spółka przekształcona jest bowiem ciągle tym samym podatnikiem. Poza tym, ?ich zdaniem, w przepisach ordynacji podatkowej dotyczących odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania podatkowe nie ma mowy o wspólniku spółki przekształconej, ?a jedynie o wspólniku spółki osobowej oraz byłym ?wspólniku spółki osobowej. Argumenty te nie przekonały izby skarbowej. Początkowo uznał je jednak za słuszne wojewódzki sąd administracyjny, do którego trafiła skarga wspólników. Jednak na skutek skargi organu ?podatkowego do NSA sąd wojewódzki zmienił ?swoje rozstrzygnięcie i ostatecznie oddalił skargę wspólników.
Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie, sąd przypomniał, ?że w myśl art. 107 § 1 o.p. w przypadkach i w zakresie przewidzianym w jej rozdziale 15 za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie. Odpowiadają one całym swoim majątkiem solidarnie z następcą prawnym podatnika za przejęte przez niego zaległości podatkowe. Spółka z o.o. powstała z przekształcenia spółki cywilnej. Zobowiązanie w podatku akcyzowym powstało w czasie, ?gdy obaj wspólnicy byli zaangażowani w spółce cywilnej. Ponieważ w myśl art. 93a § 1 i 2 o.p. osoba prawna powstała ?w wyniku przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej, wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej ?osoby lub spółki, spółka z o.o. stała się następcą spółki cywilnej. W wyniku przekształcenia spółki cywilnej w spółkę ?z o.o. nie doszło do likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę cywilną (jak twierdzili wspólnicy), a jedynie do zmiany formy prawnej tej działalności. Spółka z o.o. stała się sukcesorem praw i obowiązków przekształconej spółki cywilnej. Rację mają zatem organy podatkowe – podsumował sąd. Podkreślił też, że z § 2 art. 115 o.p. wynika, że zasady dotyczące odpowiedzialności obecnych wspólników spółek osobowych stosuje się również do odpowiedzialności byłych wspólników za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań powstałych w okresie, gdy byli oni wspólnikami. Ponieważ zaległości w akcyzie powstały w czasie, gdy dwaj obecni wspólnicy spółki z o.o. byli wspólnikami spółki cywilnej, będą ponosili za nie odpowiedzialność.
—Łukasz Sitek
