Trudności może jednak przysporzyć stosowanie tej zasady odnośnie do usług, do których świadczenia zużywa się kupione towary.
Materiałami (surowcami) podstawowymi, według definicji z rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia pkpir są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu. Do materiałów podstawowych zalicza się materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania – puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi.
Z kolei materiały pomocnicze to pozostałe materiały, tj. niebędące główną substancją gotowego wyrobu, ale takie, które są zużywane ?w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają temu wyrobowi swoje właściwości.
Uwaga! Gotowe wyroby to nie tylko finalne efekty działania producentów. Wyrobem może być też usługa.
Wyjaśnia to przykładowo Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 3 czerwca 2014 r. (IPTPB1/?415-147/14-4/KSU). Sprawa dotyczyła podatniczki prowadzącej salon fryzjersko-kosmetyczny, rozliczającej się na podstawie pkpir.
Podatniczka kupuje na potrzeby działalności szampony, farby, maseczki i odżywki. Zużywa je do wykonania usługi niematerialnej i, jak stwierdziła, nie oddają one wyrobowi swoich właściwości. W jej ocenie materiały te nie stanowią dla niej materiałów podstawowych i pomocniczych ?i powinny być księgowane w kolumnie 13 jako pozostałe wydatki. W konsekwencji podatniczka nie uwzględnia też ich w spisie z natury na koniec roku podatkowego. Podatniczka uznała, że materiał pomocniczy musi bezpośrednio oddawać wyrobowi swoje właściwości, a ten warunek w jej przypadku nie może być spełniony, gdyż wyrobem są świadczone przez nią usługi niematerialne. Tym bardziej kosmetyki nie mogą być materiałem podstawowym.
Organ przypomniał, że wyrobami gotowymi są wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane. Tak stanowi § 3 pkt 1 lit. d rozporządzenia w sprawie pkpir. Finalny efekt usługi fryzjerskiej lub kosmetycznej jest wyrobem gotowym, a materiały zużywane w toku świadczonych usług, które stają się główną substancją (budulcem, elementem) gotowego wyrobu (jak np. farby) bądź bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości (jak np. szampony, maseczki, odżywki), zaliczane są odpowiednio do materiałów podstawowych i pomocniczych. Zdaniem izby takie zakupy trzeba księgować ?w kolumnie 10 księgi, a nie w 13, jak chciała podatniczka. W kolumnie 13 ujmuje się bowiem wydatki, których nie można przyporządkować do innych kolumn. Materiały te polegają też spisowi z natury, który sporządza się na koniec roku podatkowego.
Takie samo stanowisko zajęła Izba Skarbowa ?w Bydgoszczy w interpretacji z 26 października ?2012 r. (ITPB1/415-870/12/HD) oraz IS w Warszawie w interpretacji z 23 sierpnia 2012 r. (IPPB1/415-625/12-2/ES). Obydwie interpretacje dotyczyły towarów zużywanych w salonach kosmetycznych i fryzjerskich.
Nie jest to jednak bezdyskusyjne stanowisko. Wcześniej organy podatkowe prezentowały inny tok rozumowania. Przykładowo Izba Skarbowa ?w Poznaniu w interpretacji z 5 marca 2012 r. uznała, że koszty kremów, maseczek, szamponów i farb powinno się wpisywać w kolumnie 13 pkpir (ILPB1/415-1387/11-2/IM). Tak też stwierdził ?w piśmie z 12 lipca 2004 r. Drugi Urząd Skarbowy ?w Rzeszowie (II US.PB-I-415/47/04). Uznał, że rozstrzygnięcie wątpliwości, kiedy zakupiony materiał należy wpisywać do kolumny 10 pkpir, zależy od tego, czy wykorzystywany przy świadczonej usłudze materiał spełnia przesłanki do uznania go za materiał podstawowy lub pomocniczy w rozumieniu powołanych przepisów rozporządzenia. Zdaniem organu podatkowego materiały zużywane przy świadczeniu usług fryzjersko-kosmetycznych nie spełniają tych przesłanek.
Najnowsze wyjaśnienia fiskusa są jednak zupełnie inne.
