– Przekazanie w całości gospodarstwa rolnego, o ile wypełnia ono definicję przedsiębiorstwa ?w rozumieniu kodeksu cywilnego, pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT – wyjaśnił ?w niedawnej interpretacji dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (nr ITPP1/443-158/14/MS).
Z pytaniem zwróciła się właścicielka gospodarstwa rolnego, podatnik VAT. Od zakupów niezbędnych do prowadzenia działalności, w tym m.in. ciągnika rolniczego, odliczała VAT. Zamierzała przekazać, w formie darowizny, gospodarstwo synowi, sobie gwarantując tylko dożywotnią służebność części budynku mieszkalnego, pół hektara gruntu i garaż na samochód.
Obdarowany syn – jak wyjaśniła jego matka, prowadzi już własne gospodarstwo. W chwili przejęcia majątku zarejestruje się jako podatnik VAT, będzie kontynuował opodatkowanie sprzedaży produktów uzyskanych z gospodarstwa przejętego od matki i rozpocznie doliczanie VAT do produktów swojego gospodarstwa. Pytanie dotyczyło opodatkowania darowizny.
Przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części. Przez zbycie, jak wyjaśniła izba, należy rozumieć wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę.
Ustawa o VAT nie definiuje terminu „przedsiębiorstwo", wykorzystuje się więc regulację zawartą w kodeksie cywilnym. Zgodnie z nim przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.
Kodeks cywilny definiuje też gospodarstwo rolne. Uważa się za nie grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
– Gospodarstwo rolne, mimo że jego pojęcie zostało odrębnie zdefiniowane od pojęcia przedsiębiorstwa (...), należy uznać, że stanowi podobną do przedsiębiorstwa jednostkę organizacyjną, w ramach której prowadzona jest działalność gospodarcza na gruncie ustawy o VAT, tj. działalność rolnicza. Wobec powyższego, przekazanie darowizną gospodarstwa rolnego (przedsiębiorstwa) synowi wyłączone jest spod działania ustawy o VAT i tym samym nie będzie ?podlegało opodatkowaniu VAT – uznała izba.
– Niezbędnym jest, by w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy jego składnikami w taki sposób, aby przekazana suma składników mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej (rolniczej). Wyłączenie (lub ograniczenie ?w postaci służebności) ze zbycia składników przedsiębiorstwa niemających istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa jako takiego, nie niweluje definicji przedsiębiorstwa ?na gruncie ustawy VAT – dodał organ.
Podatniczka pytała też izbę o obowiązek korekty odliczonego przez nią VAT.
– Przekazanie przedmiotowego gospodarstwa rolnego nie będzie wiązało się dla przekazującego (Pani) z obowiązkiem korekty w zakresie podatku naliczonego związanego z nabytymi środkami trwałymi gospodarstwa, gdyż ewentualny obowiązek korekty podatku naliczonego ciążyć będzie na nabywcy (synu) – odpowiedziała izba, zaznaczając, że wyjaśnienia dotyczące obowiązków syna nie wywołują dla niego żadnych skutków prawnych.
