Te same zasady, które dotyczą małżonków (oraz małoletnich dzieci) i wynikają z art. 23 ?ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT, znajdą zastosowanie również do działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej (czyli jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej). Kosztem podatkowym nie jest wartość pracy małżonków i małoletnich dzieci wspólników. Potwierdza to fiskus. Przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie ?z 22 czerwca 2010 r. (IPPB1/ 415-324/10-2/ES).
Izba stwierdziła w niej, że choć przepisy podatkowe nie kwestionują możliwości zawierania umów o pracę, zlecenia czy też o dzieło ze współmałżonkami wspólników spółek (a także z ich dziećmi), to jednak wypłacane im wynagrodzenie ma wpływ na wysokość kosztów uzyskania przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej dla każdego ze wspólników. To dlatego, że wartość wynagrodzenia małżonka jednego ze wspólników spółki „nie jest kosztem uzyskania przychodu zarówno dla tego wspólnika, którego małżonek otrzymuje to wynagrodzenie, ale również dla pozostałych wspólników".
Podobnie wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 maja 2010 r. (ILPB1/415-238/10-2/KŁ). Izba stwierdziła, że „wartość wynagrodzenia zatrudnionego w spółce cywilnej małżonka jednego ze wspólników nie jest kosztem uzyskania przychodów zarówno dla tego wspólnika, którego małżonek otrzymuje wynagrodzenie, jak i dla pozostałych wspólników". Dzieje się tak dlatego, że art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT mówi o wspólnikach w liczbie mnogiej, a nie ?o wspólniku. A zatem „należy uznać, że wyłączenie z kosztów w tej sytuacji dotyczy wszystkich wspólników spółki" (interpretacje Izby Skarbowej w Katowicach z 27 października 2009 r., IBPBI/1/415-645/09/ZK, oraz Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 czerwca 2009 r., ITPB1/415-328/09/AK).
Przekonany był o tym również WSA we Wrocławiu. W wyroku z 26 maja 2010 r. (I SA/Wr 116/10) stwierdził, że „skoro ustawodawca w art. 23 ust. 1 ?pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączył z kosztów uzyskania przychodu »wartości własnej pracy podatnika«, to uznać należy, iż wyłączenie to ma zastosowanie do wszystkich wspólników spółki cywilnej, którzy w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są podatnikami tego podatku, a nie spółka cywilna".
Przykład
Trzej wspólnicy prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. W spółce pracuje żona jednego ze wspólników, brat drugiego i dorosły syn trzeciego. Tylko wynagrodzenie żony pierwszego wspólnika nie będzie kosztem podatkowym. Będą nim natomiast wynagrodzenie brata ?i dorosłego syna pozostałych dwóch wspólników.
Pomoc dzieci możliwa, ale tylko pełnoletnich
Jeśli przedsiębiorca chce korzystać z pomocy własnych dzieci i osiągać z tego korzyści, choćby w postaci zaliczenia ich wynagrodzenia do kosztów podatkowych, nie powinien angażować ich, zanim nie ukończą 18 lat. W praktyce oznacza to tyle, że jeśli małoletni syn lub córka przedsiębiorcy zechce dorobić do kieszonkowego, nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań. Jeśli jednak zatrudniający pociechę ojciec chce jednocześnie zaoszczędzić na podatku, to lepiej żeby dziecka nie zatrudniał we własnej firmie. To dlatego, że wypłaconego dziecku wynagrodzenia nie zaliczy do kosztów podatkowych z uwagi na zakaz wynikający z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT. W tej sytuacji rozwiązaniem mogłoby być dla przedsiębiorcy zatrudnienie w firmie dziecka znajomego, a jego pociechy – w przedsiębiorstwie znajomego. Wtedy obie firmy rozliczą w kosztach podatkowych wynagrodzenie wypłacone dla dzieci.
