Rozwiązanie to zostało przewidziane przez ustawodawcę w art. 18 ustawy o CIT. Przedmiotem darowizny mogą być nie tylko środki pieniężne, ale także rzeczy ruchome, prawa majątkowe i nieruchomości. Jednak odliczeniu od podstawy opodatkowania nie podlega każda przekazana przez podatnika darowizna. Ustawodawca konkretnie wskazuje bowiem rodzaje darowizn, które mogą zostać uwzględnione w rocznej deklaracji.

Na rzecz organizacji pożytku publicznego

Pierwszy z nich został określony w art. 18 ?ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, który odwołuje się bezpośrednio do ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (udppw). Przepis ten mówi, że odliczeniu podlegają darowizny przekazane organizacjom:

Aby darowizna mogła zostać odliczona, wymagane jest zatem spełnienie dwóch warunków. Pierwszy dotyczy podmiotu, który otrzymał darowiznę, a drugi celu, na który darowizna została przekazana.

Aby spełniony został warunek dotyczący beneficjenta, darowizna powinna zostać przekazana na rzecz organizacji pozarządowych, do których zalicza się osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną (w tym fundacje i stowarzyszenia), a które nie są jednostkami sektora finansów publicznych oraz nie działają w celu osiągnięcia zysków.

Poza organizacjami pozarządowymi beneficjentem darowizny, którą można odliczyć od dochodu, mogą zostać m.in. osoby prawne ?i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, spółki akcyjne i spółki ?z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów, które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników. Należy zaznaczyć, że darowizny na rzecz partii politycznych, związków zawodowych i organizacji pracodawców, samorządów zawodowych i fundacji utworzonych przez partie polityczne nie dają prawa do ich odliczenia od dochodu.

Warunkiem koniecznym do odliczenia darowizny od dochodu jest także określenie celu, na który ma ona zostać spożytkowana. Art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT kieruje w tym miejscu do wykazu zadań publicznych przedstawionych w art. 4 udppw, który jest katalogiem zamkniętym, jednak Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia określić dodatkowy zakres zadań należących do sfery publicznej.

Na cele kultu religijnego

Drugim rodzajem darowizn, które mogą pomniejszyć podstawę opodatkowania, jest darowizna przekazana na cele kultu religijnego. Ten rodzaj darowizn został wskazany ?w art. 18 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT. Warto podkreślić, że wydatkami na cele kultu religijnego mogą być także wydatki na remont lub modernizację budynków kościelnych, ?a beneficjentami, poza polskimi kościołami, mogą być także instytucje, które propagują kult religijny oraz parafie znajdujące się poza terytorium RP.

Do wysokości limitu

Wspólną cechą wskazanych w ustawie o CIT darowizn jest organicznie wysokości, jaka może zostać odliczona od podstawy opodatkowania. Limit wynosi 10 proc. dochodu obliczonego zgodnie z przepisami ustawy.

Co istotne, jeżeli podatnik chciałby odliczyć od dochodu oba rodzaje wskazanych darowizn, to łączna kwota odliczenia nie może przekroczyć 10 proc. dochodu.

Przykład

Podatnik ustalił dochód do opodatkowania ?za 2013 r. w kwocie 100 000 zł. Przekazał w 2013 r. dwie darowizny spełniające warunki z art. 18 ustawy o CIT po 8000 zł każda (łącznie 16 000 zł). ?W zeznaniu rocznym może pomniejszyć dochód tylko o 10 000 zł.

Trzeba udokumentować

Ważne jest, aby przekazana darowizna została w odpowiedni sposób udokumentowana:

Na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą

Istnieje trzecia grupa darowizn pozwalająca na obniżenie podstawy opodatkowania, która nie jest bezpośrednio wskazana w ustawie ?o CIT. Są to darowizny przekazane na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, o których mówi art. 55 ust. 7 ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku tego rodzaju darowizny nie określono limitu kwoty, jaka może zostać odliczona od dochodu, jednak odliczenie takiej darowizny wiąże się z dodatkowymi obowiązkami dokumentacyjnymi. Poza wymaganym dowodem wpłaty lub dokumentem określającym wartość darowizny i pokwitowaniem odbioru, aby darowizna mogła zostać odliczona od podstawy opodatkowania, beneficjent musi w okresie 2 lat od jej otrzymania przedstawić darczyńcy sprawozdanie o przeznaczeniu jej na działalność charytatywno-opiekuńczą. Forma i dane zawarte w takim sprawozdania powinny być na tyle konkretne i dokładne, aby umożliwić zweryfikowanie przeznaczenia darowizny. Jest to o tyle istotne, że organy podatkowe i sądy uzależniają prawo do odliczenia od posiadanego sprawozdania.

Dodatkowe obowiązki

Zarówno przekazanie darowizny, jak i jej otrzymanie wiąże się także z dodatkowymi obowiązkami, tj. złożeniem zeznania CIT-D, ze wskazaniem kwoty otrzymanej/przekazanej darowizny oraz danych obdarowanego i darczyńcy. Dodatkowo darczyńca dokonujący odliczenia przekazanej darowizny, do rocznego zeznania musi złożyć załącznik CIT-8O. Częstą praktyką urzędów skarbowych jest wzywanie podatników do przedstawienia umowy darowizny oraz potwierdzenia przelewu lub dokumentu stwierdzającego jej wartość. Dlatego warto, dla uniknięcia wezwania, dołączyć te dokumenty do rozliczenia rocznego.

Autor jest konsultantem ?w Dziale Prawnopodatkowym PwC