Prowadząc swoje firmy, przedsiębiorcy coraz częściej muszą dokonywać rozliczeń walutowych. Sprzedając lub kupując w walucie obcej, mają problemy z prawidłowym – dla celów podatkowych – rozliczeniem przeprowadzonych transakcji. Wiąże się to z zastosowaniem właściwych kursów walut do przeliczenia zaistniałych zdarzeń gospodarczych i ujmowaniem ich w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Podatnicy bowiem wszystkie dowody księgowe (faktury, rachunki, noty itp.) wystawione w obcych walutach muszą przeliczać na złote po właściwym kursie. Transakcje w walutach obcych powodują powstanie różnic kursowych, które mają bezpośrednio wpływ na przychody lub koszty prowadzonej firmy, a tym samym – na podstawę opodatkowania.
Co do zasady przychody ?i koszt poniesione w walucie obcej przelicza się złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury (zgodnie ?z art. 11a ustawy o PIT). W wypadku otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań w walucie obcej uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane (zgodnie z art. 24c ustawy o PIT). ?W sytuacji zastosowania różnych kursów związanych z przeliczeniem przychodu i kosztu (po kursie NBP z dnia poprzedzającego), a także kursu faktycznie zastosowanego (dzień otrzymania zapłaty za fakturę sprzedaży lub zapłaty zobowiązań) powstają różnice kursowe.
Dodatnie różnice kursowe powstają, gdy otrzymana zapłata z faktury sprzedaży po przeliczeniu na złote przewyższa wartość faktury lub w sytuacji, kiedy to przedsiębiorca dokonuje zapłaty zobowiązań, a kwota dokonanej zapłaty jest w przeliczeniu na złote niższa od wartości wynikającej z faktury. Wówczas powstaje przychód z tytułu różnic kursowych.
Ujemne różnice kursowe powstają, gdy po przeliczeniu na złote otrzymana zapłata za fakturę sprzedaży jest niższa niż wartość faktury lub gdy przedsiębiorca dokonuje zapłaty zobowiązań i kwota dokonanej zapłaty jest w przeliczeniu na złote wyższa od wartości wynikającej z faktury. Wówczas powstaje koszt z tytułu różnic kursowych.
Dodatnie różnice kursowe ujmowane są w podatkowej księdze przychodów i rozchodów ?w kolumnie 8 „pozostałe przychody", a ujemnie różnice kursowe w kolumnie 13 „pozostałe wydatki".
Wyliczone różnice kursowe można ująć w dokumencie „dowód wewnętrzny", gdzie dokonuje się wyliczenia powstałych różnic kursowych.
Przykład
Jan Kowalski prowadzi działalność gospodarczą. ?W styczniu 2014 r. dokonał następujących transakcji walutowych:
1) ?17 stycznia 2014 r. wystawił fakturę sprzedaży 6/01/2014 w kwocie 300 euro. Należność została w całości uregulowana 30 stycznia 2014 r. przelewem na rachunek bankowy.
2) ?24 stycznia 2014 r. otrzymał fakturę 78/14 za zakup drukarki w kwocie 195 euro, data wystawienia faktury to ?22 stycznia 2014 r. ?Podatnik dokonał przedpłaty za drukarkę z rachunku walutowego 18 stycznia ?2014 r. i zapłacił 150 euro. Dopłaty w kwocie 45 euro dokonał 24 stycznia ?2014 r.
3) ?31 stycznia 2014 r. bank naliczył opłatę za prowadzenie rachunku bankowego ?w kwocie 15 euro.
4) ?31 stycznia 2014 r. bank naliczył odsetki dodatnie ?od zgromadzonych środków pieniężnych na rachunku walutowym w kwocie ?2,40 euro.
Operacja nr 1
Do przeliczenia przychodu w złotych należy zastosować ?kurs średni NBP z 16 stycznia 2014 r.,?tabela nr 10/A/NBP, kurs euro: 4,1647
FV 6/01/2014:
300 x 4,1647 = 1249,41 zł (poz. 19 KPiR)
Do przeliczenia należności w złotych, jaka została uregulowana, należy zastosować kurs zakupu banku ?z 30 stycznia 2014 r., kurs zakupu euro: 4,1200
FV 6/01/2014:
300 x 4,1200 = 1236,00 zł
W tym przypadku powstały różnice kursowe. Otrzymano po przeliczeniu na złote należność w kwocie niższej o 13,41 zł, która stanowi ujemne różnice i jest pozostałym kosztem ?(poz. 32 KPiR).
Operacja nr 2
Do przeliczenia kosztu w złotych należy zastosować ?kurs średni NBP z 21 stycznia 2014 r., tabela nr 13/A/NBP, kurs euro: 4,1647
FV 78/14: 195 x 4,1647 = 812,12 zł
Do przeliczenia zobowiązania w złotych, jakie zostało zapłacone, należy zastosować kurs sprzedaży banku ?z 18 stycznia 2014 r. oraz z 24 stycznia 2014 r.
18 stycznia 2014 r. kurs sprzedaży euro: 4,1890
150 x 4,1890 = 628,35 zł
24 stycznia 2014 r. kurs sprzedaży euro: 4,25000
45 x 4,2500 = 191,25 zł
Razem: 819,60 zł
W tym przypadku powstały dwie różnice kursowe. Zapłacone po przeliczeniu na złote zobowiazanie jest wyższe łącznie ?po przeliczeniu o 7,48 zł. Kwota ta stanowi ujemne różnice kursowe i jest pozostałym kosztem (poz. 25 KPiR).
Operacja nr 3
Do przeliczenia kosztu w złotych należy zastosować kurs średni NBP z 30 stycznia 2014 r., tabela nr 20/A/NBP, ?kurs euro: 4,2365
Opłata za prowadzenie rachunku:
15 x 4,2365 = 63,55 zł
Kwotę opłaty bankowej w wysokości 63,55 zł należy ująć ?w pozostałych kosztach (poz. 36 KPiR).
Operacja nr 4
Do przeliczenia przychodu w złotych należy zastosować ?kurs średni NBP z 30 stycznia 2014 r., ?tabela nr 20/A/NBP, kurs euro: 4,2365
Kwotę naliczonych odsetek w kwocie 10,17 zł należy ująć ?w pozostałych przychodach (poz. 37 KPiR).
Autor jest właścicielem firmy ?świadczącej usługi księgowe
