Tak orzekł NSA w wyroku z 27 sierpnia 2013 r. (II FSK 2462/11).

Spółka prowadzi działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (dalej: SSE) na podstawie zezwolenia obejmującego działalność produkcyjną, handlową i usługową dotyczącą określonych pozycji PKWiU wskazanych w zezwoleniu. W związku z rozbudową zakładu jest zobowiązana do poniesienia na terenie strefy wydatków inwestycyjnych. Oprócz nakładów na hale produkcyjne spółka zamierza także wybudować centrum szkolenia zawodowego dla pracowników oraz przyzakładową stołówkę. We wniosku o interpretację zadała pytanie, czy wydatki poniesione na budowę wskazanych obiektów będą mogły zostać zaliczone do kosztów inwestycji, które kwalifikują się do objęcia pomocą publiczną w formie zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych na mocy art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT. Zdaniem spółki wydatki należy zaliczyć do kosztów kwalifikowanych, gdyż wybudowane obiekty będą pozostawać w funkcjonalnym i lokalizacyjnym związku z działalnością prowadzoną przez nią na terenie SSE na podstawie zezwolenia.

Organ podatkowy wskazał natomiast, że przepisy dotyczące zwolnień podatkowych muszą być interpretowane ściśle. Jeżeli dany rodzaj działalności nie jest wymieniony w zezwoleniu, to pochodzący z niej dochód nie podlega zwolnieniu.

Spółka wniosła na interpretację skargę do WSA, który przychylił się do jej stanowiska (I SA/Łd 522/11). W związku z tym organ wniósł skargę kasacyjną. Na jej skutek NSA uchylił wyrok. Wskazał, że w przedmiotowej sprawie zezwolenie na prowadzenie działalności na terenie SSE nie obejmuje usług gastronomicznych czy szkoleniowych, co uniemożliwia zaliczenie spornych wydatków do kosztów kwalifikowanych. Sąd podkreślił, że budowa centrum szkoleniowego i stołówki niewątpliwie ma charakter racjonalny z gospodarczego punktu widzenia. Byłoby to jednak istotne, gdyby sprawa dotyczyła ogólnego rozliczenia w rachunku kosztów podatkowych, a nie możliwości zaliczenia wydatków do kosztów kwalifikowanych, które warunkują uzyskanie zwolnienia podatkowego, będącego odrębną i szczególną instytucją prawną.

—Karolina Płocha, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Marcin Mroczek, doradca podatkowy, starszy menedżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Poznaniu)

Kwestia podatkowych aspektów funkcjonowania w specjalnych strefach ekonomicznych jest zagadnieniem skomplikowanym, co wynika m.in. z faktu, że zakres regulacji dotyczących tej materii zawarty w przepisach jest ograniczony. Stanowisko przyjęte przez NSA, że wydatki na infrastrukturę pomocniczą (pośrednio związaną z działalnością gospodarczą) nie są zaliczane do kosztów kwalifikowanych, gdyż zezwolenie nie obejmuje swym zakresem prowadzenia działalności szkoleniowej i gastronomicznej, jest kontrowersyjne i przeczy dotychczasowemu stanowisku doktryny.

Każda inwestycja związana z budową bądź rozbudową przedsiębiorstwa wiąże się z poniesieniem wydatków nie tylko na środki trwałe bezpośrednio związane z prowadzeniem procesu produkcyjnego (np. hale produkcyjne, maszyny), lecz także na obiekty pomocnicze w tym w szczególności administracyjne (powierzchnie biurowe, szatnie, parkingi, stołówka). Mimo, że takie obiekty nie są wykorzystywane bezpośrednio przy prowadzeniu produkcji (nie służą bezpośrednio osiąganiu przychodów), to nadal stanowią część inwestycji realizowanej przez przedsiębiorcę, na którą zostało udzielone zezwolenie.

Żaden z obowiązujących przepisów nie uzależnia możliwości uznania określonego wydatku za koszt kwalifikujący się do objęcia pomocą od powiązania tego wydatku z działalnością określoną w zezwoleniu generującą wyłącznie przychody zwolnione z podatku (czy też z wykorzystaniem środka trwałego, na który został poniesiony wydatek do osiągania przychodów z określonego źródła). W przepisach dotyczących pomocy publicznej brak jest uzależnienia wysokości limitu pomocy publicznej, kalkulowanego na podstawie poniesionych wydatków kwalifikowanych, od rodzaju przychodów (zwolnione vs. opodatkowane), jakie będą w przyszłości osiągane z inwestycji, na którą pomoc została przyznana. Wśród warunków umożliwiających uznanie kosztów inwestycji za wydatki kwalifikowane nie znajduje się warunek dotyczący powiązania tych wydatków wyłącznie z działalnością wymienioną w zezwoleniu generującą dochody zwolnione od CIT.

Należy poczekać do publikacji uzasadnienia do wyroku, aby dowiedzieć się na jaki przepis, na mocy którego należy wyłączyć wydatki na obiekty pomocnicze (halę szkoleniową, stołówkę) z kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, powołał się sąd. Niemniej już teraz wydaje się, że organ podatkowy oraz NSA w omawianej sprawie błędnie zinterpretowali pojęcie kosztów kwalifikowanych oraz zakres zwolnienia podatkowego (wynikający z zezwolenia).

Interpretacja będąca przedmiotem skargi to przykład prezentowania przez fiskusa skrajnych stanowisk w wydawanych interpretacjach dotyczących tematyki specjalnych stref ekonomicznych – z jednej strony organ podatkowy prezentuje skrajnie liberalne podejście uznając, że skutki podatkowe rezygnacji z zezwolenia nie obejmują obowiązku zwrotu pomocy publicznej (w przeciwieństwie do cofnięcia zezwolenia), a z drugiej strony w wydanej interpretacji prezentuje niezrozumiałe i bardzo konserwatywne stanowisko w zakresie kosztów kwalifikowanych.