- Spółka akcyjna nabyła obraz XIX-wiecznego malarza. Nabyty obraz ma ozdabiać gabinet prezesa. Spółka prowadzi działalność w zakresie usług informatycznych. Czy wydat- ki poniesione na nabycie obrazu może zaliczyć w ciężar kosz- tów uzyskania przychodów, chociażby poprzez odpisy amortyzacyjne? – pyta czytelniczka.

Zasadniczo za środki trwałe podlegające amortyzacji, stosownie do art. 16a ust. 1 ustawy o CIT, uważa się:

- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością;

- maszyny, urządzenia i środki transportu; oraz

- inne przedmioty, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

–składnik ten stanowi własność lub współwłasność podatnika,

–składnik został nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,

–składnik jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,

–przewidywany okres używania tego składnika na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej jest dłuższy niż rok,

–składnik ten jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby prowadzonej przez niego działalności albo został oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (leasingu operacyjnego),

–składnik nie jest wymieniony w katalogu środków trwałych wymienionych w art. 16c ustawy o CIT.

Ustawa o CIT nie definiuje pojęć „dzieło sztuki", czy „eksponat muzealny". Brak jest również definicji tych pojęć w innych aktach prawnych.

Skutki braku definicji

Wobec braku legalnej definicji należy skorzystać z potocznego znaczenia tego pojęcia. W rozumieniu słownikowym „dzieło sztuki" oznacza „obraz, rzeźba itp. mające wartość artystyczną" (źródło: http://sjp.pwn.pl).

Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 21 listopada 2008 r. (IPPB3/423-1384/08-2/KB)

wyjaśniła, że „(...) W wielu przypadkach w kwestii klasyfikacji danego składnika majątku do dzieła sztuki decyduje ocena związana z odczuciami subiektywnymi, np. autor plakatu może uważać, iż plakat ten stanowi dzieło sztuki. Przy braku jednoznacznych reguł w podejmowaniu decyzji odnośnie zaklasyfikowania składników majątku jako dzieła sztuki należy kierować się przede wszystkim wyczuciem i zdrowym rozsądkiem. (...)".

Ani przez odpisy...

Zgodnie z art. 16c pkt 3 ustawy o CIT, amortyzacji nie podlegają dzieła sztuki i eksponaty muzealne - zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Nabyty przez spółkę obraz XIX-wiecznego malarza może być uznany za dzieło sztuki. Oznacza to, że spółka powinna zaliczyć nabyty obraz do swych środków trwałych. Nie podlega on jednak amortyzacji.

... ani bezpośrednio

Wydatków poniesionych na nabycie obrazu spółka nie może również zaliczyć wprost do kosztów uzyskania przychodów. Sprzeciwia się temu art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, gdyż kwoty uiszczone na obraz są wydatkami na nabycie środków trwałych.

Zgodnie z tym przepisem, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,

b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,

c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 ustawy o CIT powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.

Wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia (art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT).

Reprezentacyjny charakter

Abstrahując od powyższego należy mieć na uwadze, że wydatki na nabycie przez spółkę przedmiotowego obrazu należy oceniać jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym.

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych (art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT).

—Marcin Szymankiewicz doradca podatkowy prowadzący własną kancelarię podatkową w Warszawie