Tak orzekł WSA we Wrocławiu 3 lipca 2013 r. (I SA/Wr 422/13).

Pracownicy spółki, mającej siedzibę w Polsce, są wysyłani do pracy w Niemczech. Oddelegowanie ma dwie formy: pełne oddelegowanie, kiedy w umowie o pracę zmieniane jest miejsce pracy oraz polecenie wyjazdu służbowego. Pobyt pracowników w Niemczech przekroczył 183 dni w trakcie 12-miesięcy. W momencie niezdolności do pracy pracownik, oddelegowany poleceniem służbowym wyjazdu służbowego, wraca do Polski i przedstawia zaświadczenie lekarskie. Za okres choroby wypłacane jest wynagrodzenie chorobowe, a po 33 dniach – zasiłek chorobowy. Pracodawca wystąpił z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego i zapytał, czy wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy będą podlegały opodatkowaniu PIT w Polsce.

Organ podatkowy stwierdził, że w związku z przekroczeniem okresu 183 dni pobytu pracowników w Niemczech, w każdym przypadku wszelkie wynagrodzenie powinno zostać opodatkowane w Niemczech. Spółka nie zgodziła się z organem, wskazując, że uregulowania zawarte w polsko-niemieckiej umowie dotyczą wynagrodzenia za pracę wykonywaną poza granicami Polski. Natomiast pracownik oddelegowany poleceniem wyjazdu ma w umowie wskazane jako miejsce pracy Polskę. Ponadto pracownik pobiera chorobowe czy zasiłek, przebywając na terenie Polski, a świadczenia te nie są związane z wykonywaniem pracy za granicą.

Zdaniem spółki, wynagrodzenie chorobowe wypłacone w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, będzie podlegać opodatkowaniu w Niemczech. Natomiast wynagrodzenie chorobowe, zasiłek i wynagrodzenie za pracę osiągnięte w trakcie kolejnego miesiąca, będą podlegały opodatkowaniu w Polsce. Także wynagrodzenie za pracę uzyskane w trakcie miesiąca, w którym pracownik wrócił do pracy za granicą, będzie opodatkowane w Polsce. Dopiero kolejne wynagrodzenie za pracę uzyskane w następnym miesiącu w związku z pracą w Niemczech będzie podlegało opodatkowaniu w Niemczech.

WSA stwierdził, że organ podatkowy powinien rozróżnić dwie formy delegacji. Podkreślił, że delegacja pracownika w razie polecenia wyjazdu jest „kasowana" w momencie orzeczenia niezdolności do pracy. W tym czasie przebywa on na terenie Polski, zatem nie ma podstaw, by opodatkowanie chorobowego oraz zasiłku pracownika miało nastąpić w Niemczech. Sąd natomiast nie podzielił stanowiska spółki odnośnie opodatkowania w Polsce wynagrodzenia w razie wyjazdu służbowego (a nie pełnego oddelegowania) do Niemiec. W ocenie sądu pracownik powinien być opodatkowany w Niemczech przy spełnieniu przesłanki przekroczenia 183 dni pobytu za granicą.

—Anna Izdebska, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Aldona Szady-Ślaska, doradca podatkowy, menadżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. (biuro w Warszawie)

Komentowany wyrok pokazuje, że określenie obowiązków spółki w zakresie poboru zaliczek PIT od wynagrodzenia pracownika wysłanego do pracy za granicą nadal sprawia płatnikom trudność. Zgodnie bowiem z art. 32 ust. 6 ustawy o PIT, pracodawca nie pobiera zaliczek od wynagrodzenia pracownika wykonującego pracę np. w Niemczech, o ile podlega on lub będzie podlegał tam opodatkowaniu. Zatem to na płatniku ciąży obowiązek zbadania, czy pracownik będzie opodatkowany w Niemczech zgodnie z przepisami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przedmiotowej sprawie pobyt pracownika w Niemczech przekroczył 183 dni w 12-miesięcznym okresie (co implikuje niemieckie opodatkowanie), lecz sporna była kwestia określenia zakresu wynagrodzenia opodatkowanego w Niemczech.

Nietrafiony jest argument spółki, że w stosunku do wynagrodzenia zasadniczego pracownika, który pracował za granicą w ramach podróży służbowej, a nie na podstawie oddelegowania, nie stosuje się zasady 183 dni, gdyż w jego umowie o pracę jako miejsce pracy wskazana jest Polska. Minister finansów i sąd słusznie wskazali, że liczy się fizyczne miejsce wykonywania pracy w danym kraju. Bez względu na tytuł prawny wykonywania pracy w Niemczech (polecenie wyjazdu czy oddelegowanie) przekroczenie 183 dni pobytu przez pracownika oznacza powstanie obowiązku opodatkowania w Niemczech.

Krytycznie należy się odnieść do podejścia spółki, zgodnie z którym  w miesiącu choroby wynagrodzenie za pracę oraz chorobowe są opodatkowane w Niemczech, w miesiącu zakończenia choroby i powrotu do Niemiec – w Polsce, a dopiero wynagrodzenie uzyskane w następnym miesiącu po powrocie do Niemiec jest opodatkowane w Niemczech. Alokacja wynagrodzenia zasadniczego na część podlegającą opodatkowaniu w Polsce i w Niemczech powinna następować odrębnie w każdym miesiącu, wg ilości dni roboczych przepracowanych w danym kraju (np. 6/22 wynagrodzenia – Niemcy, 16/22 wynagrodzenia – Polska).

Stanowisko sądu, że zasiłek chorobowy podlega opodatkowaniu w kraju rezydencji (Polsce) zasługuje na aprobatę. Zasiłek chorobowy nie jest dochodem za pracę najemną, lecz przychodem z innych źródeł. Nie stosuje się więc do niego art. 15 umowy i niewątpliwie podlega on opodatkowaniu w kraju rezydencji. Wynagrodzenie chorobowe jest przychodem ze stosunku pracy, lecz nie jest ono otrzymywane za pracę, lecz właśnie za czas nieświadczenia pracy w związku z chorobą. Można zatem argumentować, że powinno ono podlegać opodatkowaniu w Polsce, jako kraju rezydencji, niezależnie od tego, w którym kraju w czasie choroby przebywa pracownik i jaka była podstawa prawna jego pracy za granicą (oddelegowanie czy polecenie wyjazdu).