Reguła opodatkowania usług turystyki w oparciu o marżę polega na stosowaniu szczególnego rozwiązania w zakresie ustalania podstawy opodatkowania VAT.

Zgodnie z art. 119 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Czym jest marża w odniesieniu do usług turystyki?

Termin ten oznacza różnicę pomiędzy kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty (art. 119 ust. 2 ustawy o VAT). Dla właściwego ustalenia wartości marży kluczowe jest odpowiednie zidentyfikowanie tych usług, które są nabywane dla bezpośredniej korzyści turysty.  Są to usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie. Omawiana procedura szczególna ma zastosowanie bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, jeśli podatnik świadczący usługę spełnia warunki z art. 119 ust. 3 ustawy o VAT, tj:

- działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek,

- przy świadczeniu usług turystyki nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

W razie zaistnienia tych warunków podatnik nie ma prawa wyboru pomiędzy zasadami ogólnymi a procedurą opodatkowania wg marży. Jest ona wtedy jedyną dopuszczalną metodą opodatkowania usługi turystyki.

Warto jednak zwrócić uwagę na często występującą sytuację, w której podatnik w ramach świadczonej usługi turystyki, obok nabywanych towarów bądź usług dla bezpośredniej korzyści turysty, świadczy także usługi własne (np. transport własnym autokarem czy zakwaterowanie we własnym ośrodku). W takim przypadku zastosowanie znajduje art. 119 ust. 5 ustawy o VAT: gdy przy świadczeniu usługi turystyki, oprócz usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, podatnik wykonuje we własnym zakresie część świadczeń (usługa własna), odrębnie ustala się podstawę opodatkowania dla usług własnych i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

W efekcie w stosunku do tzw. usług własnych podstawę opodatkowania ustala się wg zasad ogólnych.  Jest to istotne w zakresie odliczenia VAT naliczonego. Uprawnienie do odliczenia bądź zwrotu podatku naliczonego nie przysługuje podatnikom świadczącym usługi turystyki opodatkowane na zasadach marży, ale wyłącznie w stosunku do towarów i usług nabywanych dla bezpośredniej korzyści turysty (art. 119 ust. 4). Wyłączenie to nie ma zastosowania w stosunku zarówno do towarów i usług nabywanych dla potrzeb świadczenia usług własnych, jak i tych, które nie są nabywane dla bezpośredniej korzyści turysty. Należy także pouczyć o wymaganej treści prowadzonej przez podatnika ewidencji sprzedaży. W stosunku do usług turystyki opodatkowanych na podstawie marży, podatnik jest obowiązany do prowadzenia ewidencji wskazanej w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT (ewidencja sprzedaży), z uwzględnieniem kwot wydanych na nabycie towarów i usług dla bezpośredniej korzyści turysty, oraz posiadać dokumenty, z których wynikają te kwoty.

Z kolei w przypadku świadczenia w ramach usługi turystyki także usług własnych podatnik obowiązany jest do wykazania w prowadzonej ewidencji, jaka część należności za usługę przypada na usługi nabyte dla bezpośredniej korzyści turysty, a jaka na usługi własne.

Autor jest doradcą podatkowym prowadzącym własną kancelarię w Krakowie