Firmowe szkolenie – czy pracownik otrzymuje przychód

Wiele firm zauważa, że skuteczna konkurencja nie jest możliwa bez kompetentnych pracowników dysponujących odpowiednimi kwalifikacjami. Dlatego też pracodawcy coraz częściej dbają bezpośrednio o rozwój pracowników, finansując im różne kursy, szkolenia, a nawet studia, których zakres powiązany jest z wykonywanymi przez pracownika obowiązkami.

Kto na tym korzysta

Sfinansowanie przez pracodawcę jednej z form kształcenia niewątpliwie przyczynia się do rozwoju samego pracownika i w tym zakresie można uznać, że sam pracownik uzyskuje z tego tytułu przychód. Wydaje się jednak, że głównym beneficjentem jest w takim przypadku pracodawca, dla którego pracuje lepiej wykwalifikowany pracownik. Kiedy zatem pracownik będzie obowiązany zapłacić podatek od sfinansowanego przez pracodawcę szkolenia czy kursu, a kiedy taki obowiązek nie będzie na nim ciążyć?

Wśród szkoleń organizowanych dla pracowników można wyróżnić m.in. szkolenia związane z uzyskaniem konkretnych uprawnień, poszerzeniem wiedzy w danej dziedzinie czy nauką języka obcego, które w zamyśle mają podnieść kompetencje pracownika wykorzystywane w pracy. Zdarza się również, że pracodawca finansuje pracownikowi szkolenia czy kursy niezwiązane z wykonywaną przez niego pracą. Nierzadko decyzja o skierowaniu pracowników na kursy i szkolenia związana jest z ekspansją firmy, koniecznością spełnienia przez pracowników określonych prawem wymogów do wykonywania pracy danego rodzaju czy do zajmowania konkretnego stanowiska.

Konsekwencje podatkowe

Finansowanie szkoleń pracownikom ma swoje konsekwencje na gruncie ustawy o PIT. Wolna od podatku jest bowiem wartość świadczeń przyznanych przez pracodawcę zgodnie z odrębnymi przepisami na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika, przy czym zwolnieniem nie jest objęte wynagrodzenie otrzymywane za czas zwolnienia w całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego (art. 21 ust. 1 pkt 90).

Obecnie do odrębnych przepisów dotyczących podnoszenia kwalifikacji zawodowych należy zaliczyć przede wszystkim przepisy kodeksu pracy. Stwierdzenie, czy dana forma dokształcania stanowi podnoszenie kwalifikacji, wymaga zatem analizy przepisów kodeksu pracy.

Związek z wykonywaną profesją

Zwolnienie z opodatkowania znajdzie zastosowanie, jeżeli nabyte uprawnienia lub zdobyta wiedza zostaną wykorzystane w pracy zawodowej i będą ściśle związane z wykonywanym przez pracownika zajęciem. Stanowisko takie zajęła m.in. Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 28 marca 2012 r. (IPTPB1/ 415-370/11-4/ASZ).

Przykład

PODATKOWE SZKOLENIE DLA KSIĘGOWYCH

Spółka ABC skierowała w marcu 2013 r. pracowników działu księgowości na szkolenie dotyczące zmian w VAT od 1 kwietnia. Przychód uzyskany w związku ze szkoleniem jest dla pracowników tego działu zasadniczo zwolniony od opodatkowania PIT.

Równocześnie to przede wszystkim pracodawca powinien ocenić, a w razie potrzeby również uzasadnić, czy określone szkolenie odnosi się do kompetencji zawodowych czy do umiejętności ogólnych, które mogą okazać się przydatne na zajmowanym stanowisku.

Pogląd taki zaprezentowała Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 28 października 2011 r. (IBPBII/1/415-880/11/BD). Dla przykładu, kurs językowy dla recepcjonistek czy kurs prawa jazdy będzie zwolniony z opodatkowania, jeżeli pracownicy faktycznie będą mogli skorzystać z nabytych umiejętności przy wykonywanej pracy.

Jeżeli dane szkolenie nie jest związane z wykonywaną pracą, a jego sfinansowanie ma charakter dodatkowego wynagrodzenia dla pracownika, wówczas świadczenie takie będzie stanowiło przychód dla podatnika.

Przykład

KURS MOŻE BYĆ NAGRODĄ

Spółka XYZ sfinansowała Pawłowi Kowalskiemu – pracownikowi swojego działu marketingu kurs nurkowania na egzotycznej wyspie w celu wynagrodzenia go za sfinalizowanie bardzo dochodowego projektu dla pracodawcy.

Szkolenie takie ma charakter bonusu związanego z pracą wykonaną przez pana Pawła. Dlatego spółka będzie musiała doliczyć wartość szkolenia do przychodu pana Pawła ze stosunku pracy. Jedynym beneficjentem jest bowiem w tym przypadku pracownik (pan Paweł), a pracodawca (spółka XYZ) w żaden sposób nie skorzysta z podniesienia kwalifikacji pracownika.

Również na przyszłość

Wprawdzie przepisy kodeksu pracy dotyczą przede wszystkim podnoszenia kwalifikacji zawodowych w ramach pracy aktualnie wykonywanej przez pracownika, znajdą jednak również zastosowanie w przypadku, gdy planowany jest awans pracownika lub też po prostu zmiana charakteru wykonywanej pracy (por. interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 19 lutego 2011 r., IBPBII/1/415-937/10/BD).

Jeżeli przykładowo firma mająca wyłącznie klientów polskojęzycznych, zamierza świadczyć usługi również na rzecz podmiotów angielskojęzycznych, podnoszeniem kwalifikacji zawodowych będzie zorganizowanie pracownikom kursów języka angielskiego.

Inne opłaty

Zwolnione z podatku będą również dodatkowe świadczenia pracodawcy związane z podnoszeniem kwalifikacji pracownika, w szczególności opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie. Wyliczenie zawarte w kodeksie pracy (art. 1033 kodeksu pracy) ma charakter otwarty, stąd też pracodawca może sfinansować pracownikowi inne opłaty, które jednak powinny być związane bezpośrednio ze szkoleniem, w którym bierze udział pracownik.

Studia rozpoczęte przed zatrudnieniem

Warunkiem koniecznym dla skorzystania ze zwolnienia jest to, aby podnoszenie kwalifikacji pracownika wynikało z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Można się zastanawiać, czy warunek ten zostanie spełniony, jeżeli np. studia zostały rozpoczęte, zanim dana osoba została zatrudniona u pracodawcy, który następnie zgodził się na pokrywanie czesnego.

W świetle interpretacji wydawanych przez organy podatkowe, takie dofinansowanie może korzystać ze zwolnienia. Podnoszenie kwalifikacji w ramach studiów nie będzie wówczas realizowane z inicjatywy pracodawcy, ale niewątpliwie za je- go zgodą (por. interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 28 czerwca 2012 r., IBPBII/1/ 415-336/12/MK).