Przy okazji wprowadzenia zmian w ustawie o podatku od towarów i usług, minister finansów wydał 29 listopada ub. r. nowe rozporządzenie, regulujące zakres zwolnienia z obowiązku rejestrowania obrotu za pośrednictwem kasy fiskalnej. Ideą nowego aktu było generalne rejestrowanie wszelkich transakcji dostawy towarów i świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej za pośrednictwem kasy fiskalnej.
Ma to nastąpić od 1 stycznia 2015 r., bowiem samo rozporządzenie, określające wyjątki od tej reguły, ma obowiązywać do 31 grudnia 2014 r. Należy się jednak spodziewać, że podobnie jak poprzednie zwolnienia, może być ono przedłużone na dalsze okresy.
Proporcjonalne zmniejszenie
Generalny limit zwolnienia dla podatników dokonujących dostawy bądź świadczenia usług na rzecz konsumentów uległ zmniejszeniu z 40 000 zł do 20 000 zł. Limit ten ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu w ciągu roku >patrz ramka. W tym miejscu pojawia się potencjalne niebezpieczeństwo dla przedsiębiorców, którzy incydentalnie świadczą usługi, bądź dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych.
Są trzy możliwości
O ile limit zwolnienia opisany w § 3 ust. 1 pkt 1 omawianego rozporządzenia jest w swojej istocie (z wyjątkiem kwoty zwolnienia) analogiczny, jak obowiązujący do tej pory przepis rozporządzenia z 26 lipca 2010 r., o tyle poważne wątpliwości budzić może pkt 2 tego paragrafu. Wskazuje on, że zwolnieni z obowiązku stosowania kas rejestrujących są podatnicy, którzy rozpoczynają dostawę towarów lub świadczenie usług po 31 grudnia 2012 r. Sformułowanie to może wskazywać na trzy potencjalne stany faktyczne.
- Po pierwsze adresatami tej normy mogą być przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli swoją działalność 1 stycznia 2013 r. i od początku roku świadczą swoje usługi bądź dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W takim przypadku będzie ich obowiązywał limit zwolnienia w wysokości 20 000 zł.
- Drugi przypadek może dotyczyć podmiotów, które co prawda prowadzą od dłuższego czasu działalność gospodarczą, lecz do tej pory nie zajmowały się wykonywaniem czynności opodatkowanych dla konsumentów, a świadczenie takich usług lub dostawę towarów rozpoczęły dopiero od 1 stycznia 2013 r.
- Analizowaną normę można rozumieć również w ten sposób, że obejmuje ona także przypadki, gdy przedsiębiorca prowadzi już od dłuższego czasu działalność, w ramach której sporadycznie dokonuje sprzedaży opodatkowanej na rzecz konsumentów w wysokości, która nie powodowała u niego do tej pory powstania obowiązku zainstalowania kasy fiskalnej. Przepis, wskazując adresatów normy, stwierdza bowiem, że stosuje się go do podmiotów rozpoczynających po 31 grudnia 2012 r. świadczenie usług bądź dostawę towarów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Ostatni przypadek nie budziłby większych wątpliwości, gdyby nie zwrot zawarty w § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, wskazujący, że limit należy liczyć „w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym". Może to oznaczać, że przedsiębiorca, który w 2012 r. świadczył usługi na rzecz konsumentów, w wysokości obrotu niepowodującej obowiązku rejestracji ich za pośrednictwem kasy fiskalnej, a pierwszą taką czynność wykona dopiero po kilku miesiącach 2013 r., będzie musiał liczyć przysługujący mu w tym roku limit zwolnienia ze stosowania kasy rejestrującej.
Przykład
Podatnik Mariusz Malinowski wykona w 2013 r. pierwszą usługę na rzecz konsumenta w kwietniu.
W związku z tym przysługujący mu limit zwolnienia z obowiązku stosowania kas fiskalnych będzie dla niego wynosił 15 000 zł.
Jaki zakres czasowy
Niepokój może również budzić użyty przez ministra zwrot wskazujący, że limit zwolnienia należy obliczać w proporcji „do okresu wykonywania tych czynności" w roku podatkowym. Może to sugerować, że zakres czasowy, którym musi się posługiwać przedsiębiorca przy wyznaczaniu limitu zwolnienia, będzie liczony od momentu pierwszej sprzedaży w 2013 r. na rzecz konsumenta, z uwzględnieniem łącznego okresu świadczenia takich czynności.
W takim przypadku podatnik będzie miał dodatkowo utrudnione zadanie. Aby móc obliczyć właściwą proporcję, będzie bowiem musiał ustalić okresy, w których świadczone były usługi na rzecz konsumentów i przyrównać je do roku podatkowego.
Przykład
Podatnik Krzysztof Wiśniewski będzie świadczył na rzecz konsumentów usługi przez cały marzec, lipiec i wrzesień 2013 r. W takim przypadku limit zwolnienia z obowiązku stosowania kasy fiskalnej będzie dla niego wynosił 5000 zł.
Problemów nie będą mieć przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi ciągłe, np. obsługa prawna na podstawie stałej umowy.
Pewne wątpliwości mogą pojawić się przy dokonywaniu odpłatnej sprzedaży towarów, która odbywa się jednorazowo, np. z magazynu firmowego. W skrajnych przypadkach organy podatkowe mogą liczyć ten okres w dniach, co będzie prowadziło do ustalenia limitu zwolnienia na bardzo niskim poziomie, który zapewne byłby przekroczony nawet przy dokonaniu pojedynczej czynności.
Co mówi przepis
Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ministra finansów z 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas, rejestrujących zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później jednak niż do 31 grudnia 2014 r.:
1) podatników, u których kwota obrotu realizowanego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli kwota obrotu z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł;
2) podatników rozpoczynających po 31 grudnia 2012 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.
Sławomir Śliwowski prawnik w Kancelarii Perfect mgr Marek Michnik z siedzibą w Sosnowcu
Komentuje Sławomir Śliwowski, prawnik w Kancelarii Perfect mgr Marek Michnik z siedzibą w Sosnowcu
By uniknąć problemów, jakie powoduje stosowanie przepisów nowego rozporządzenia regulującego zwolnienie z obowiązku rejestracji transakcji przy pomocy kas fiskalnych, przedsiębiorcy, którzy nie planują zakupu tych urządzeń, powinni jak najszybciej dokonać sprzedaży na rzecz konsumentów oraz zawrzeć umowę o świadczenie na ich rzecz usług o charakterze stałym.
Wynagrodzenie przy takiej umowie nie musi być wygórowane. Ważne jest, by usługa ta miała charakter ciągły. W ten sposób podatnik będzie w stanie zachować maksymalną wysokość przysługującego na ten rok limitu zwolnienia.