Świadczenia otrzymane przez pracowników ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych są dla pracowników przychodem ze stosunku pracy lub stosunku pokrewnego, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT.

Należy jednak mieć na uwadze, że gdy źródłem finansowania świadczeń zagwarantowanych pracownikom są środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS), to przychód ten może być zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT (tak interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 11 kwietnia 2011 r., ITPB2/ 415-32/11/MM).

Stosownie bowiem do art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej (o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych) rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Przepis precyzuje przy tym, że rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Warunki do spełnienia

W przypadku świadczeń od otrzymanych od pracodawcy, skorzystanie z tego zwolnienia jest możliwe w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:

- świadczenie zostało otrzymane przez pracownika,

- świadczenie ma charakter świadczenia rzeczowego lub świadczenia pieniężnego, przy czym nie ma ono postaci bonu, talonu lub innego znaku uprawniającego do wymiany go na towary lub usługi,

- źródłem finansowania są środki z ZFŚS,

- świadczenia mają związek z finansowaniem działalności socjalnej,

- wartość tych świadczeń nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.

(tak interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 25 lipca 2011 r., IPPB2/415-576/11-2/AS).

W formie rzeczowej...

Przedmiotowe zwolnienie z PIT ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy otrzymane przez pracownika świadczenie ma charakter świadczenia rzeczowego lub świadczenia pieniężnego. Świadczenie nie może mieć przy tym postaci bonu, talonu lub innego znaku uprawniającego do wymiany na towary lub usługi.

Przyjmuje się, że świadczeniami rzeczowymi, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT, są głównie:

- uczestnictwo pracownika w imprezach organizowanych przez komisję socjalną, tj. integracyjnych, sportowo-rekreacyjnych, wycieczkach (tak interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 sierpnia 2011 r., ILPB1/415-673/11-2/AMN),

- paczki świąteczne (tak interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 21 czerwca 2011 r., ITPB2/415-504/11/BM),

- karnety sportowe na basen, siłownie, fitness itd. (tak interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 8 października 2010 r., IBPBII/1/415-638/ 10/HK),

- bilety do kina i teatru (tak interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 września 2010 r., ITPB2/415-574/10/ENB).

Świadczeniami rzeczowymi nie mogą być bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi, co wynika wprost z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT.

Bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi nie są również świadczeniami pieniężnymi, gdyż pieniądz jest prawnie określonym, powszechnie akceptowanym środkiem płatniczym, a tym w Polsce jest złoty polski (tak interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 25 czerwca 2010 r., IBPBII/1/415-362/10/BD).

Zatem wydanie pracownikom bonów, talonów i innych znaków, uprawniających do ich wymiany na towary lub usługi, sfinansowanych ze środków ZFŚS, nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT, niezależnie od ich wysokości. Pracodawca musi zatem od nich pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

... i pieniężnej

Z bonami, talonami i innymi znakami uprawniającymi do ich wymiany na towary lub usługi nie należy utożsamiać tzw. kart przedpłaconych (kart pre-paid). Świadczenia w postaci karty przedpłaconej z wprowadzoną na nią wartością pieniężną mającą charakter pieniądza elektronicznego są świadczeniami pieniężnymi. Organy podatkowe przyjmują, że karta przedpłacona to swoisty rodzaj karty płatniczej.

Wydawana jest bez konieczności posiadania rachunku osobistego w banku, nie oznacza też przyznania kredytu jej użytkownikowi. Rolą kart przedpłaconych jest zapewnienie określonej osobie (np. pracownikom) środków pieniężnych, bez konieczności wydawania znaków pieniężnych (np. banknotów) lub znaków legitymacyjnych, które mają formę materialną.

Z technicznego punktu widzenia karta przedpłacona jest bardzo zbliżona do karty debetowej. Zatem kartę tę należy uznać za świadczenie pieniężne, z uwagi na jej zaklasyfikowanie jako instrumentu dostępu do określonych wartości pieniężnych, co finalnie umożliwia regulowanie zobowiązań pieniężnych.

Nie można przy tym utożsamiać jej z bonem, czy talonem lub też innym znakiem uprawniającym do wymiany na usługę lub towar. Karta ta nie służy bowiem do płacenia tylko w określonych sieciach handlowych. Płacąc za jej pośrednictwem nie ma również – tak jak w przypadku bonu czy talonu – obowiązku kupienia towaru za określoną kwotę wynikającą z nominału tych ostatnich.

Skoro karta ta jest środkiem płatniczym (de facto działającym jak każda karta bankomatowa), to brak jest podstaw, aby nie uznać, że pracownik otrzymuje świadczenie pieniężne (tak interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 11 marca 2010 r., ITPB2/415-1052/09/ENB oraz interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 15 kwietnia 2011 r., IPPB2/ 415-100/11-2/MS).

Limit na cały rok

Otrzymane przez pracowników karty przedpłacone finansowane z ZFŚS korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT, do wysokości 380 zł w ciągu roku. Warunkiem jest, żeby świadczenie to było realizowane w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tak interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 26 listopada 2010 r., IBPBII/1/ 415-736/10/ŚS).

Przykład

W związku z nadchodzącymi świętami Bożego Narodzenia firma A i firma B przekazywały pracownikom prezenty, w ramach działalności socjalnej. Świadczenia te zostały w całości sfinansowane ze środków ZFŚS. W firmie A były to talony do wymiany na towary w określonych sieciach handlowych, a w firmie B – karty przedpłacone. W przypadku obu firm wartość świadczeń poszczególnych pracowników wahała się w granicach od 200 zł do 350 zł (w zależności od ich sytuacji materialnej) i były to jedyne świadczenia przyznane ze środków ZFŚS w trakcie 2012 r.

W przypadku firmy A wydane pracownikom bony nie są ani świadczeniem rzeczowym, ani świadczeniem pieniężnym i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychody ze stosunku pracy. Pracodawca, czyli firma A, powinna zatem jako płatnik pobrać od ich wartości zaliczkę na podatek dochodowy.

Z kolei, w przypadku firmy B karty przepłacone są, w świetle praktyki organy podatkowych – świadczeniem pieniężnym, a ich przekazanie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT. Spełnione są bowiem pozostałe warunki, tj. świadczenie zostało otrzymane przez pracownika ze środków ZFŚS w związku z finansowaniem działalności socjalnej, a także nie został przekroczony ustawowy limit 380 zł. Oznacza to, że na firmie B nie będzie ciążył obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od przekazanych kart przepłaconych.

Należy zwrócić uwagę, że limit zwolnienia ustalony w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT w kwocie 380 zł jest jeden i dotyczy wszystkich świadczeń wypłacanych (przyznanych) w danym roku z funduszu socjalnego i funduszu związków zawodowych: zarówno wartości świadczeń rzeczowych, jak i pieniężnych (np. kart pre–paid). Jeśli łączna suma świadczeń z tych funduszy przekroczy w roku podatkowym kwotę 380 zł, to nadwyżka ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy (tak interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 16 czerwca 2011 r., ILPB1/415-383/11-2/AMN oraz interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 21 czerwca 2011 r., ITPB2/415-504/11/BM).

Przychody ze stosunku pracy

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności:

wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o PIT).

Za pracownika w rozumieniu ustawy o PIT uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4).

Autor jest doradcą podatkowym prowadzącym własną kancelarię podatkową w Warszawie