Wynagrodzenie płatnika przysługuje za prawidłowe obliczenie, pobór i odprowadzenie podatku

Wielu podatników nie ma obowiązku ustalania i odprowadzania podatku w trakcie roku podatkowego. Robią to dopiero po zakończeniu roku podatkowego, składając stosowne zeznania podatkowe.

Obowiązki związane z prawidłowym obliczeniem, poborem i zapłatą podatku w trakcie roku podatkowego zostały przerzucone na płatników.Przykładem są zasady rozliczania podatku dochodowego od wynagrodzeń przez zakład pracy, który działa w charakterze płatnika.

Definicja

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Tak wynika z art. 8 ordynacji podatkowej (dalej op). Zgodnie z art. 28 § 1 op każdemu płatnikowi przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa.

Wysokość wynagrodzenia należnego płatnikowi określa § 1 rozporządzenia ministra finansów z 24 grudnia 2002 r. w sprawie wynagrodzenia płatników i inkasentów pobierających podatki na rzecz budżetu państwa (DzU nr 240, poz. 2065). Wynosi ono 0,3 proc. kwoty podatków pobranych przez płatnika na rzecz budżetu państwa i jest potrącane z kwoty pobranego podatku.

Pobranie tego wynagrodzenia jest prawem płatnika, a nie jego obowiązkiem. Przepisy wyraźnie bowiem wskazują, że wynagrodzenie to jest uprawnieniem przysługującym płatnikowi, jeśli prawidłowo wykona on swoje obowiązki, tj. obliczy i pobierze podatek, a następnie terminowo go zapłaci.

Przykład

Zgromadzenie Wspólników ALFA sp. z o.o. podjęło uchwałę o przyznaniu dywidendy za 2011 r. dla wspólników (osób fizycznych). Dywidendę w kwocie 400 tys. zł wypłacono wspólnikom 11 kwietnia 2012 r.

W dacie wypłaty dywidendy, czyli w dacie uzyskania przez każdego ze wspólników przychodu z kapitałów pieniężnych, spółka jako płatnik pobrała zryczałtowany podatek dochodowy w kwocie 76 tys. zł (400 tys. zł x 19 proc.). Termin zapłaty tego podatku upłynął 21 maja 2012 r. (20 maja przypadał w niedzielę).

Jeśli firma terminowo uregulowała zobowiązanie wobec urzędu skarbowego z tytułu pobranego zryczałtowanego podatku dochodowego, to wówczas przysługuje jej zryczałtowane wynagrodzenie z tego tytułu w wysokości 228 zł (76 tys. zł x 0,3 proc.).  Wynagrodzenie płatnika należy zaokrąglić do pełnych złotych.

Nie ma terminu

Przepisy nie określają terminu pobrania wynagrodzenia przez płatnika. Wobec tego ALFA sp. z o.o. może:

- przekazać kwotę pobranego zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłaconej dywidendy do 21 maja 2012 r.

pomniejszoną o wynagrodzenie płatnika, tj. w kwocie 75 772 zł (76 tys. zł – 228 zł),

- wynagrodzenie płatnika należne z tytułu terminowego przekazania pobranego podatku uwzględnić dopiero w deklaracji rocznej za 2012 r., czyli PIT-8AR (poz. 15 części C),

- wynagrodzenie płatnika potrącić w późniejszym terminie, ale do czasu przedawnienia zobowiązania podatkowego, którego ono dotyczy.

Jeżeli natomiast firma nie zapłaciła zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłaconej dywidendy w terminie do 21 maja 2012 r., to nie przysługuje jej prawo do pobrania wynagrodzenia płatnika.

Czasem korekta i zapłata odsetek

Może się zdarzyć, że płatnik pobrał podatek większy od należnego, a następnie go skorygował. Wówczas musi pamiętać o odpowiednim pomniejszeniu wynagrodzenia. Zgodnie z § 2 rozporządzenia ministra finansów z 24 grudnia 2002 r. płatnik, który pobrał podatek nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, jest obowiązany zwrócić nienależne wynagrodzenie na rachunek właściwego urzędu skarbowego wraz z odsetkami za zwłokę.

Oznacza to, że płatnik podatku zachowuje prawo do wynagrodzenia za wykonywanie funkcji płatnika naliczonego od tej części pobranego i terminowo opłaconego zryczałtowanego podatku dochodowego, która była należna na podstawie przepisów podat- kowych. Stanowisko takie podzielił Urząd Skarbowy Kraków – Śródmieście w piśmie z 23 kwietnia 2004 r. (PB2/415/10/04/MK).

Czytamy w nim: „W związku z utratą przez płatnika prawa do części wynagrodzenia od kwoty nienależnie pobranego i wpłaconego podatku kwota nienależnie pobranego wynagrodzenia zgodnie z § 2 rozporządzenia ministra finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. (DzU nr 240, poz. 2065) winna być zwrócona na rachunek właściwego urzędu skarbowego wraz z odsetkami za zwłokę”.

Przykład

ALFA sp z o.o., o której  mowa w przykładzie poprzednim, zawyżyła  kwotę zryczałtowanego podatku dochodowego, ponieważ wartość dywidendy faktycznie wypłaconej wspólnikom wyniosła  320 tys. zł. Błąd zauważono już po złożeniu deklaracji PIT-8AR za 2012 r. Wówczas powinna ona pomniejszyć należne jej z tego tytułu wynagrodzenie.

W deklaracji korygującej PIT-8AR wykaże kwotę zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 60,8 tys. zł (było 76 tys. zł), oraz wynagrodzenie w wysokości: 60,8 tys. zł x 0,3 proc. = 182 zł (wcześniej było to 228 zł).

Spółka jako płatnik zachowuje prawo do wynagrodzenia z tytułu pobrania i terminowego opłacenia zryczałtowanego podatku dochodowego w tej części, która na podstawie przepisów podatkowych była należna. W przykładzie jest to 182 zł, którego podstawą naliczenia był podatek w należnej kwocie 60 800 zł.

Jeśli firma potrąciła sobie zawyżone wynagrodzenie, to powinna zwrócić odpowiednią jego część na rachunek bankowy urzędu skarbowego. W przykładzie jest to 46 zł (228 zł – 182 zł). Musi też uiścić podatkowe odsetki za zwłokę (chyba że nie przekroczą 6,60 zł – art. 54 § 1 pkt 5 op).

Wynagrodzenie pobrane przez płatnika podatku jest przychodem z działalności gospodarczej na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 10 lit. a ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Stanowi ono przychód miesiąca, w którym faktycznie zostało pobrane. Nie podlega ono opodatkowaniu VAT.