Z faktury wystawionej przez małżonka można odliczyć VAT

Tak. Możliwe jest wystawienie faktury na małżonka. Potwierdzają to odpowiedzi fiskusa.

Przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 12 kwietnia 2012 r. (ITPP1/443-71/12/KM). Pytanie zadał podatnik, który prowadzi gospodarstwo rolno-specjalistyczne – uprawa grzybów i hodowla indyków.

Jest czynnym podatnikiem VAT. Podatnik dostarcza grzyby m.in. żonie, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu. Z żoną łączy go ustawowa wspólność majątkowa (należy do niej również gospodarstwo specjalistyczne). Wnioskodawca wyjaśnił, że sprzedając grzyby innym firmom, wystawia zwykłe faktury, natomiast dostawy dla firmy żony dokumentuje fakturami wewnętrznymi. Jego zdaniem wystawienie żonie zwykłej faktury byłoby nieprawidłowe, ponieważ gospodarstwo jest wspólnym majątkiem.

Izba skarbowa nie zgodziła się z tym stanowiskiem. Jej zdaniem dostawy dla firmy żony również powinny zostać udokumentowane zwykłą fakturą. Izba powołała się na zawartą w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT definicję dostawy towarów. Zgodnie z nią jest to przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Wskazała także, że zasadą jest dokumentowanie sprzedaży fakturami. Wynika to z art. 106 ust. 7 ustawy o VAT.

Dalej izba przyznała, że przekazanie produktów z gospodarstwa rolno-specjalistycznego do prowadzonej przez żonę działalności gospodarczej nie jest sprzedażą w rozumieniu kodeksu cywilnego. Nie występują tu bowiem dwie strony umowy, między którymi może dojść do przeniesienia własności towaru. Wyjaśniła jednak, że nie przeszkadza to w uznaniu tej czynności za dostawę towarów w rozumieniu VAT.

W odpowiedzi czytamy, że „w tym jednak przypadku należy odejść od wąskiego cywilistycznego rozumienia dostawy towarów, nadając temu terminowi szersze, ekonomiczne znaczenie. W świetle ustawy o podatku od towarów i usług mamy bowiem do czynienia z dwoma odrębnymi podmiotami – panem – osobą fizyczną prowadzącą gospodarstwo rolno-specjalistyczne, zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny oraz pana żoną – osobą fizyczną prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny”.

Nie ma także przeszkód, aby odliczyć VAT wynikający z faktury wystawionej przez małżonka. Tak uznała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 24 maja 2012 r. (IPTPP1/443-154/12-4/MW). Pytanie zadane było w podobnej sytuacji – każdy z małżonków prowadzi własną działalność gospodarczą i każdy jest podatnikiem VAT. Między nimi ustanowiona jest wspólność majątkowa.

Mąż zapytał, czy może odliczyć VAT z faktur wystawionych przez żonę, które dokumentują m.in. sprzedaż samochodu ciężarowego, komputera i faksu. Izba się zgodziła, że taki podatek naliczony można uwzględnić. Wynika to z ogólnej zasady wyrażonej w art. 86 ustawy o VAT.

Mówi ona, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony. Również w tej odpowiedzi izba podkreśliła, że ustawa o VAT nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Małżonkowie nie są więc uznawani za jeden podmiot podatkowy, każdy z nich bowiem wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu, jest odrębnym podatnikiem.

W podsumowaniu czytamy, że „niezależnie od stosunków majątkowych, jakie istnieją pomiędzy małżonkami, transakcje dokonywane pomiędzy nimi jako osobami prowadzącymi odrębnie działalność gospodarczą stanowią dostawę towarów lub świadczenie usług, które to czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych”.