Jednak pod warunkiem, że zostało wypłacone lub pozostawione do dyspozycji pracownika terminie wynikającym z prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony.
Tak orzekł WSA w Rzeszowie 24 maja 2012 r. (I SA/Rz 321/12).
Sprawa dotyczyła wypłaty pracownikowi przez spółkę odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę w okresie ochronnym gwarancji zatrudnienia. Odszkodowanie to wynikało z umowy społecznej – porozumienia w sprawie gwarancji dla pracowników, jakie spółka z nimi zawarła.
W umowie przewidziano, że za naruszenie gwarancji zatrudnienia w przypadku rozwiązania umowy o pracę z naruszeniem postanowień umowy pracodawca zobowiązany będzie do wypłacania pracownikowi odszkodowania, niezależnie od innych świadczeń. We wniosku o interpretację przepisów podatkowych spółka pytała, czy jest ono kosztem uzyskania przychodów. Jej zdaniem tak, ponieważ nie zostało wyłączone z takich kosztów na mocy art. 16 ustawy o CIT.
Organ podatkowy uznał, że to nieprawidłowe stanowisko. Wskazał, że kluczowe znaczenie ma to, że do wypłaty odszkodowania doszło z winy spółki, a wypłacając je spółka zwolniła się z ciążącego na niej zobowiązania. Dlatego nie można zaliczyć go do kosztów podatkowych.
Sąd uchylił zaskarżoną interpretację, uznając, że wypłacone odszkodowanie należy traktować jako koszt uzyskania przychodów. Stwierdził, że w sprawie znaczenie ma art. 15 ust. 4g ustawy o CIT, który mówi, że należności, o których mowa w art. 12 ust. 1 i ust. 6 ustawy o PIT oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy są kosztami uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne, pod warunkiem że zostały wypłacone lub pozostawione w dyspozycji w terminie wynikającym z prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony.
Ewa Taszakowska współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Krystian Bortlik doradca podatkowy, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Katowicach)
Krystian Bortlik doradca podatkowy, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Katowicach)
Komentowany wyrok dotyczy często poruszanego w interpretacjach organów podatkowych oraz w orzecznictwie sądowym zagadnienia uznawania odszkodowań, a także różnego rodzaju kar, za koszty uzyskania przychodów. Sąd, orzekając na korzyść podatnika, stanął na stanowisku, że kluczowe dla zaliczenia danego wydatku do kosztów podatkowych jest spełnienie przezeń definicji zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Co więcej, odniósł się także do momentu, kiedy wydatek z tytułu wypłaty odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę staje się takim kosztem. Należy zgodzić się ze zdaniem sądu o kasowym charakterze tego wydatku, tym bardziej że trudno byłoby argumentować, że powinien być potrącony w innym terminie.Analizowany wyrok stanowi argument za uznawaniem za koszty uzyskania przychodów niektórych kosztów ponoszonych z winy pracodawcy.
Wpisuje się też w kształtującą się od pewnego czasu liberalną linię orzeczniczą niektórych sądów administracyjnych, dotyczącą wydatków na odszkodowania i kary umowne.
W każdym przypadku, gdy konieczne jest poniesienie takiego wydatku, podatnik powinien przeanalizować aktualną praktykę organów podatkowych i sądów administracyjnych. Często bowiem znaleźć można zasadne argumenty przemawiające za możliwością uznania ich za koszty uzyskania przychodów. Nie warto więc z góry zakładać, że wydatki takie nie mogą być wliczone do kosztów.
Tym bardziej że art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT zawierający katalog wydatków wykluczonych z kosztów podatkowych wskazuje wyłącznie na kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz z tytułu zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów alby wykonanych robót i usług.
