- Jestem czynnym podatnikiem VAT i składam deklaracje co miesiąc. Ponieważ spełniam warunki do uznania za tzw. małego podatnika, zastanawiam się nad  rozliczaniem VAT na  podstawie deklaracji kwartalnych (ale z wyłączeniem kasowej metody rozliczania VAT). Jakie obowiązki wiążą się ze zmianą okresu rozliczeniowego? Kiedy opłaca się taka zmiana?

– pyta czytelnik.

Przedsiębiorca, który ma status małego podatnika,  lub zaczyna działalność gospodarczą może składać deklaracje VAT za okresy kwartalne bez konieczności wpłacania miesięcznych zaliczek. Wybór takiej metody rozliczania nie modyfikuje zasad powstawania obowiązku podatkowego oraz terminu odliczenia VAT naliczonego.

Nie zawsze się opłaca

Kwartalne deklaracje VAT to przywilej wszystkich podatników: dużych i małych. Tylko w przypadku tych drugich oznacza to jednak rzeczywiste uproszczenie rozliczeń. Mali podatnicy, którzy zdecydują się na takie rozwiązanie, składają formularze VAT-7K. Przesyłają je za okresy kwartalne do 25: kwietnia, lipca, października i stycznia. W tym samym terminie płacone jest również zobowiązanie podatkowe wynikające z deklaracji.

Zaletą wyboru tej metody, w porównaniu do rozliczenia miesięcznego, jest przesunięcie obowiązku zapłaty VAT. Ten sposób rozliczania podatku nie powoduje obniżenia zobowiązania podatkowego w VAT, ale przesuwa termin jego zapłaty.

Metoda ta nie jest jednak korzystna dla podatników, którzy nie płacą VAT, czyli dla przedsiębiorców okresowo lub systematycznie wykazujących nadwyżkę podatku naliczonego nad  należnym i występują o zwrot VAT. W ich przypadku stosowanie kwartalnej metody rozliczania VAT będzie bowiem powodowało wydłużenie procedury uzyskania zwrotu bezpośredniego, o którym mowa w art. 87 ustawy o VAT.

Przykład

Spółka, która posiada status małego podatnika, rozlicza VAT za okresy kwartalne. Nie korzysta z tzw. kasowej metody rozliczania VAT. 10 kwietnia firma sprzedała towary za 100 tys. zł plus 23 tys. zł VAT.

Tego samego dnia wystawiła fakturę. Obowiązek podatkowy dla tej dostawy powstał w dniu wystawienia faktury, ale spółka ma obowiązek uregulować zobowiązanie podatkowe do 25 lipca 2012 r., tj. do upływu terminu złożenia deklaracji VAT-7K za drugi kwartał 2012 r.

Gdyby spółka rozliczała VAT w miesięcznych deklaracjach VAT-7, to musiałaby zapłacić ten podatek do 25 maja 2012 r. Przyjęcie kwartalnej metody rozliczania VAT pozwoliło na przesunięcie terminu zapłaty podatku.

Trzeba zawiadomić urząd skarbowy

Zanim mały podatnik skorzysta z rozliczania VAT za okresy kwartalne, musi zawiadomić o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego (na formularzu VAT-R). Należy to zrobić do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa.

Jeśli podatnik rozpoczyna wykonywanie czynności opodatkowanych w trakcie roku podatkowego, zawiadomienie to należy złożyć do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczął on wykonywanie tych czynności.

Przykład

Firma ALFA sp. z o.o. prowadzi działalność gospodarczą od 2001 r. Od 1 lipca 2012 r. chciałaby rozliczać VAT za okresy kwartalne.

O wyborze tej metody powinna pisemnie powiadomić swój urząd skarbowy najpóźniej w terminie do 27 sierpnia 2012 r. (25 sierpnia 2012 r. przypada w sobotę).

Przykład

Adam Adamski 20 kwietnia 2012 r. rozpoczął działalność gospodarczą jako czynny podatnik VAT.

Zamierza składać deklaracje VAT-7K co kwartał. Musi złożyć pisemne zawiadomienie do 25 maja 2012 r.

Jeżeli podatnik chce zrezygnować z kwartalnego sposobu rozliczania VAT, to może to uczynić dopiero po upływie czterech kwartałów, za które składał deklaracje VAT-7K. Powrót do składania deklaracji VAT co miesiąc również wymaga pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego.

Należy je przesłać do dnia złożenia deklaracji podatkowej za pierwszy miesięczny okres rozliczeniowy, jednak nie później niż z dniem upływu terminu złożenia tej deklaracji.

Przykład

Firma BETA sp. j. od stycznia 2010 r. do końca marca 2012 r. rozliczała VAT za okresy kwartalne na podstawie deklaracji VAT-7K. Od 1 kwietnia 2012 r. powrócił do miesięcznego rozliczania podatku.

O rezygnacji ze stosowania kwartalnej metody rozliczania podatku i powrocie do rozliczania VAT co miesiąc powinna zawiadomić na formularzu VAT-R w terminie złożenia deklaracji VAT-7 za kwiecień 2012 r., jednak nie później niż do 25 maja 2012 r.

Podatnik może również utracić prawo do kwartalnego rozliczania VAT według zasad przysługujących małemu podatnikowi z powodu przekroczenia limitu obrotów określonych w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT.

Wówczas, pomimo utraty statusu małego podatnika,  może nadal składać deklaracje VAT za okresy kwartalne z tą różnicą, że podatek będzie rozliczał na zasadach przewidzianych dla firm niebędących małymi podatnikami.

Zmiana zasad następuje począwszy od kwartału następującego po kwartale, w którym podatnik przekroczył limit obrotów powodujący utratę statusu małego podatnika. Za kolejne okresy podatnik musi składać deklaracje VAT-7D. Ma również obowiązek wpłacać zaliczki na VAT.

Kto jest małym podatnikiem

Zgodnie z art. 2 pkt 25 ustawy o VAT za małego podatnika uznaje się podatnika VAT:

- u którego wartość sprzedaży brutto (wraz z kwotą VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro; wartość tego limitu w złotych, który uprawnia do korzystania ze statusu małego podatnika w 2012 r., wynosi 5 324 400 zł,

- prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro; wartość tego limitu w złotych w 2012 r. wynosi 200 000 zł. -