Tak wynika z wydanej 27 maja 2020 r. interpretacji indywidualnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (0111-KDIB3-2.4012.218.2019. 2.AZ).

Wnioskodawca planował realizację projektu biznesowego polegającego na stworzeniu platformy internetowej, w ramach której klienci mają nabywać usługi i towary klubów fitness. Finansowanie tych nabyć ma odbywać się poprzez kredyty udzielane przez bank, z którym zostanie podpisana umowa o współpracy.

Czytaj także:

Firma rozliczy VAT od kart Multisport dla pracowników

W celu realizacji takiego modelu biznesowego wnioskodawca będzie emitował vouchery o różnej wartości (nie będą one nabywane od klubów czy innych podmiotów, lecz pozostaną własnością wnioskodawcy), które zostaną nabyte przez klientów dzięki finansowaniu zewnętrznemu udzielonemu przez bank. Po wymianie przez klientów voucherów na usługi i/lub towary wnioskodawca będzie przekazywał środki finansowe do klubów fitness.

Wydany voucher będzie uprawniał klienta do zakupu dowolnych produktów/usług od współpracujących z wnioskodawcą klubów fitness. Tym samym, klient będzie mógł wybrać dowolny klub fitness spośród podmiotów, z którymi zostanie zawarta umowa o współpracy polegająca na honorowaniu voucherów. Wybór będzie dokonywany dopiero w momencie realizacji vouchera przez klienta. Wcześniej klient wskaże jedynie kwotę wybranego vouchera. Każdy klub, z którym wnioskodawca podejmie współpracę, zobowiązuje się do wymiany vouchera na dowolnie wybrane usługi lub towary.

Wnioskodawca chciał potwierdzić, że emitowane vouchery należy uznać za bony różnego przeznaczenia, zgodnie z art. 2 pkt 44 ustawy o VAT oraz że zgodnie z art. 8b ust. 1 tej ustawy opodatkowaniu będzie podlegać dopiero faktyczne świadczenie usług lub przekazanie towarów w zamian za voucher, nie zaś sama emisja i przekazanie vouchera.

Organ uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. Wskazał że emitowane przez wnioskodawcę vouchery są bonami różnego przeznaczenia, o których mowa w art. 2 pkt 44 ustawy o VAT. Zgodnie bowiem z jej art. 2 pkt 43, przez bon jednego przeznaczenia należy rozumieć taki bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których dany bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług są znane w chwili emisji bonu. Natomiast za bon różnego przeznaczenia uznaje się bon inny niż bon jednego przeznaczenia.

Uzasadniając swoje stanowisko organ podniósł, że w momencie emisji voucherów nie będzie znana kwota należnego VAT z tytułu świadczenia usług związanych z realizacją voucherów. W każdym klubie klienci będą bowiem mieli do wyboru różne usługi i towary, dobierane wedle potrzeb. Z tego powodu nie można jednoznacznie określić na jakie usługi i/lub towary voucher zostanie wykorzystany w momencie jego emisji i przekazania, a co za tym idzie, nie można wskazać jednej stawki VAT. Stawki te będą zróżnicowane, w zależności od usługi bądź produktu.

W konsekwencji, organ potwierdził, że emitowane przez wnioskodawcę vouchery stanowią bony różnego przeznaczenia, o których mowa w art. 2 pkt 44 ustawy o VAT. Tym samym, zgodnie z art. 8b ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT będzie podlegać dopiero faktyczne świadczenie usług lub przekazanie towarów w zamian za ten voucher, a nie sama emisja i przekazanie vouchera przez wnioskodawcę.

Komentarz eksperta

dr Paweł Sancewicz, doradca podatkowy, senior w EY

Regulacja dotycząca voucherów (w ustawie normowanych jako bony) została wprowadzona do ustawy o VAT 1 stycznia 2019 r. Na podstawie wytycznych wskazanych w unijnej dyrektywie, ustawodawca przewidział dwa rodzaje bonów: bony jednego przeznaczenia (SPV - single purpose voucher) oraz bony różnego przeznaczenia (MPV - multi purpose voucher).

Celem wprowadzenia analizowanej regulacji było nie tylko uniknięcie zakłóceń konkurencji i harmonizacja przepisów, ale także rozróżnienie pomiędzy bonami, które można wymienić na towary i usługi, a instrumentami płatniczymi, które służą wyłącznie do realizacji płatności.

Bony w praktyce obrotu gospodarczego mogą bowiem nabierać cech, którymi charakteryzują się instrumenty płatnicze. Jeżeli jednak dotyczą ograniczonej liczby oznaczonych co do nazwy towarów lub usług, względnie tożsamość potencjalnych oferentów dostaw towarów lub usług jest znana z góry, to zachowują charakter bonu. Tym samym, bon od instrumentu płatniczego odróżnia przede wszystkim to, że wymiana bonu nie jest tożsama z płatnością – skutkuje wykonaniem prawa nabytego w następstwie dokonanej płatności.

W analizowanej interpretacji organ słusznie zakwalifikował wskazane vouchery jako bony różnego przeznaczenia, prawidłowo rozróżniając je od bonów jednego przeznaczenia. Jeżeli bowiem w momencie emisji bonu można określić jego miejsce opodatkowania oraz wysokość podatku należnego, to wówczas powinien być on traktowany jako bon jednego przeznaczenia. Obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie. W pozostałych przypadkach, tj. gdy nie można ustalić miejsca opodatkowania w momencie emisji bonu lub nie jest znana kwota VAT należnego, bądź gdy nie są znane obie te informacje, bony należy kwalifikować jako bony różnego przeznaczenia.

W rozstrzygnięciu organu podatkowego istotnym argumentem był fakt, że w momencie emisji voucherów nie będzie znana kwota należnego VAT z tytułu świadczenia usług związanych z ich realizacją. Jako że klient w każdym klubie będzie samodzielnie wybierał nabywane towary lub usługi, na etapie emisji vouchera nie można wskazać jednej stawki VAT dla tych usług i produktów. W konsekwencji, czynność przekazania bonu różnego przeznaczenia nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT. Dopiero faktyczne wykonanie usługi lub przekazanie towarów w zamian za ten bon będzie opodatkowane VAT.

Kwalifikacja podatkowa bonów (voucherów) na gruncie VAT jest zagadnieniem nieczęsto analizowanym w interpretacjach i orzecznictwie. W związku z tym omawiana interpretacja może stanowić cenną wskazówkę dla firm rozliczających VAT od bonów – zarówno różnego przeznaczenia, jak i jednego przeznaczenia.