Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 15 listopada 2011 r. (IPTPB3/423-179/11-5/IR).
Wyjaśniła ona, że do kosztów podatkowych nie można zaliczyć odpisów z tytułu zużycia środka trwałego, które przypadają na tę część jego wartości początkowej, która została zwrócona podatnikowi w formie umorzenia pożyczki.
Spółka zawarła umowę pożyczki z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) na dofinansowanie wytworzenia środka trwałego (sieci wodociągowej). Inwestycja została zrealizowana w terminie, a środek trwały po wytworzeniu został przyjęty do używania i spółka rozpoczęła dokonywanie odpisów amortyzacyjnych.
Pożyczki otrzymywane od WFOŚiGW mogą podlegać częściowemu umorzeniu. Spółka wystąpiła więc z wnioskiem o takie umorzenie. Warunkiem było przeznaczenie uzyskanych środków na realizację innej inwestycji, tj. budowę sieci wodociągowej. Spółka spełniła te warunki. W konsekwencji WFOŚiGW umorzył 34,6 proc. kwoty pożyczki.
W ocenie spółki w takiej sytuacji odpisy amortyzacyjne od wytworzonego środka trwałego w całości będą kosztem uzyskania przychodów.
Izba uznała stanowisko spółki za nieprawidłowe. Powołała się na art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na ich nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie, odliczonym od podstawy opodatkowania albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
W ocenie izby, w świetle tej regulacji, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne z tytułu zużycia środka trwałego (tj. sieci wodociągowej) od tej części jego wartości, która została spółce zwrócona w formie umorzenia pożyczki.
Ewa Szkolnicka konsultantka w dziale prawnopodatkowym PwC
Komentuje Ewa Szkolnicka, konsultantka w dziale prawnopodatkowym PwC
Formułując swoje stanowisko, izba skarbowa powołuje się na art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT. Przepis ten ustanawia wyjątek, kiedy odpis amortyzacyjny od wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej wykorzystywanej przez podatnika do prowadzenia działalności gospodarczej nie jest kosztem uzyskania przychodu.
Mianowicie, gdy podatnik poniósł wydatki na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a następnie wydatki te zostały:
- podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie albo
- odliczone przez podatnika od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym, to odpisy amortyzacyjne od tej części wartości początkowej tych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, która odpowiada zwróconym kwotom, nie będą dla tego podatnika kosztem podatkowym.
Stanowisko izby skarbowej jest kontrowersyjne.
Opiera się bowiem na założeniu, że umorzenie części pożyczki przeznaczonej na wytworzenie środka trwałego jest tożsame z pojęciem „zwrotu wydatków w jakiejkolwiek formie” w rozumieniu powołanego przepisu. Może to jednak budzić poważne wątpliwości.Z uwagi na okoliczność, że ustawa o CIT nie definiuje pojęcia „zwrotu wydatków”, właściwe wydaje się odwołanie do powszechnego rozumienia tego pojęcia funkcjonującego w języku polskim.
W konsekwencji przyjąć należy, że ze zwrotem wydatku mamy do czynienia w sytuacji, gdy dojdzie do poniesienia kosztu, a następnie koszt ten zostanie zwrócony.Biorąc to pod uwagę, trudno się zgodzić ze stanowiskiem, że w przedstawionym stanie faktycznym doszło do zwrotu wydatków związanych z wytworzeniem środka trwałego, skoro dłużnik zobowiązał się do przeznaczenia środków uzyskanych z umorzenia pożyczki na zakup zupełnie innego środka trwałego.
W tej sytuacji bowiem wartość tego pierwszego środka trwałego nie została podatnikowi zwrócona. Warto zauważyć, że z taką korzystną dla podatników wykładnią zgodziła m.in. Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacjach: z 28 listopada 2011 r. (IBPBI/1/415--937/11/ZK) oraz z 2 lutego 2011 r. (IBPBI/2/423-1586/10/PC).
Stwierdziła w nich, że umorzenie pożyczki i uznanie jej za przychód podatkowy nie ma wpływu na możliwość amortyzacji środków trwałych sfinansowanych z częściowo umorzonej pożyczki, gdyż umorzenie to nie stanowi formy zwrotu wydatków inwestycyjnych.W konsekwencji, skoro takie umorzenie pożyczki nie stanowi zwrotu wydatków związanych z wytworzeniem środka trwałego, to odpisy amortyzacyjne od wytworzonego środka powinny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w pełnej wysokości.
