Może nią być w szczególności: pomyłka w cenie, niewysłanie towaru do kontrahenta, zmniejszenie sumy należności o określoną wartość lub procent w razie zapłaty przed upływem oznaczonego terminu (rabat), reklamacja.

Ustawa o VAT

szczegółowo reguluje zasady powstania obowiązku podatkowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia (WNT), natomiast nie znajdziemy w niej przepisów wprost odnoszących się do zasad ujmowania faktur korygujących w takich transakcjach.

W art. 29 ust. 4a – 4c wskazuje wprawdzie, kiedy podatnik może skorygować podatek należny, jednak w stosunku do WNT przepisy te nie mają zastosowania, ponieważ WNT nie jest traktowane jako sprzedaż (polski podatnik występuje jako nabywca towaru rozliczający VAT i potwierdzający nabycie fakturą wewnętrzną).

Istotny powód

Rozporządzenie ministra finansów z 28 marca 2011 w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (DzU nr 68, poz. 360) w § 13 ust. 1 – 3 i § 14 określa elementy, jakie powinna zawierać faktura korygująca w zależności od powodu korekty, co ma także bezpośrednie zastosowanie do wewnętrznych faktur korygujących.

Z przepisów tych wynika, że korekta WNT powinna być udokumentowana fakturą wewnętrzną korygującą, sporządzoną na podstawie otrzymanego dokumentu potwierdzającego przez dostawcę towarów istnienie okoliczności powodujących konieczność korekty pierwotnie wykonanych transakcji.

Sposób rozliczenia WNT w razie otrzymania faktury korygującej (noty) uzależniony jest od okoliczności, które spowodowały jej wystawienie.

Skonto

Obniżenie wartości WNT może być wynikiem czynności, które wystąpiły po wystawieniu faktury pierwotnej, np. udzielenia rabatu. Istotne jest jednak, z jakim rabatem mamy do czynienia. Jeżeli rabat powstaje w wyniku ziszczenia się warunków określonych w umowie pomiędzy kontrahentami (np. zapłata ceny we wskazanym terminie), powoduje, że podatnikowi przysługuje prawo korekty faktury pierwotnej.

Sprawę taką analizowała Izba Skarbowa w Katowicach, która w interpretacji z 10 czerwca 2011 (IBPP3/443-331/11/ PK) stwierdziła:

„podatnik nabywa prawo do zastosowania skonta (zmniejszenie obrotu) z chwilą spełnienia warunków do jego zastosowania określonych przez sprzedawcę w fakturze dokumentującej WNT, tj. w momencie dokonania zapłaty za towar.

Jeżeli przed momentem ustalenia podstawy opodatkowania WNT, tj. do momentu wystawienia pierwotnej faktury wewnętrznej, nastąpi zapłata, podatnik ma prawo zmniejszyć podstawę opodatkowania WNT w fakturze wewnętrznej o wartość przysługującego mu skonta.

W sytuacji gdy uprawnienie do zastosowania skonta (zapłata) nastąpi po wystawieniu faktury wewnętrznej, należy wystawić korektę faktury wewnętrznej i ująć ją w rozliczeniu za okres, w którym wystąpiło zdarzenie uprawniające do skorzystania z  skonta (zapłata)”.

Innymi słowy w przypadku skonta podatnik może wyliczyć podstawę opodatkowania z jego uwzględnieniem już z chwilą składania deklaracji VAT lub jeżeli warunek do skonta powstaje w terminie późniejszym – z tą chwilą może wystawić fakturę korygującą i ująć ją w ewidencji VAT.

Uznana reklamacja

Gdy dostawca unijny uznaje reklamację jakościową lub udziela rabatu potransakcyjnego i obniża cenę towaru, podstawa opodatkowania z tytułu WNT powinna być obniżona w rozliczeniu za okres, w którym nabywca otrzymał fakturę lub notę korygującą.

Potwierdzają to interpretacje izb skarbowych: w Poznaniu z 25 lutego 2011 (ILPP2/443-1919/ 10-2/EN), w Katowicach z 10 czerw- ca 2011 (IBPP3/ 443-333/11/ PK) czy w Bydgoszczy z 8 lutego 2011 (ITPP2/443-1168b/ 10/AF). Ta ostatnia w  podsumowaniu podkreśliła, że „otrzymanie faktury korygującej od zagranicznego dostawcy towarów stanowi podstawę do korekty podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (…).

Korekty tej należy dokonać poprzez wystawienie faktury wewnętrznej korygującej, zmniejszającej wartość podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, w rozliczeniu za okres, w którym spółka otrzymała fakturę korygującą od dostawcy. Faktura wewnętrzna korygująca stanowi jednocześnie podstawę do  zmniejszenia kwoty podatku naliczonego”.

Błędy w ilości i cenie

Zmiana wartości WNT może być skutkiem np. zafakturowania większej lub mniejszej ilości towaru niż w rzeczywistości dostarczono lub pomyłki w cenie towarów uwidocznionych na fakturze kontrahenta.

Ponieważ chodzi o wadę, która istniała już w momencie wystawienia faktury pierwotnej przez kontrahenta unijnego, rozliczenie korekty powinno nastąpić w pierwotnej dacie powstania obowiązku podatkowego, a  więc według zasad odnoszących się do pierwotnych faktur, tj. w  okresie rozliczeniowym, w  którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu WNT.

Otrzymanie od kontrahenta zagranicznego noty korygującej obliguje podatnika do wystawienia wewnętrznej faktury korygującej (tak interpretacja IS w Katowicach z 10 czerwca 2011, IBPP3/443-332/11/PK).

Po jakim kursie

Dla podatników istotny jest także kurs waluty przyjęty do przeliczenia wartości wskazanych na fakturach – korektach.

Niestety, rzadko zdarza się, aby kwoty były wyrażone w złotych, najczęściej są to waluty obce, które dla celów ewidencji VAT muszą być przeliczone na złote. Przyjęło się, że kursem właściwym dla korekt WNT jest kurs zastosowany przy przeliczeniu faktury pierwotnej.

Joanna Ryś-Bednarczyk, doradca podatkowy w Thomas Tax sp. z o.o.

Brak przepisów regulujących w sposób bezpośredni moment ujęcia faktur korygujących WNT może budzić wątpliwościco do trwałości zaprezentowanych stanowisk organów podatkowych.

Przedsiębiorcy powinni przede  wszystkim ustalić przyczynę korekty. Moim zdaniem uzasadnione jest stanowisko, że w razie błędów w kwotach czy ilości dostarczonych towarów podatnik powinien cofnąć się do rozliczenia, w którym powstał obowiązek podatkowy, ponieważ podstawa opodatkowania została określona nieprawidłowo.

Również jest to istotne z punktu widzenia prawidłowości kwot wskazanych w informacji podsumowującej zarówno przez kontrahenta unijnego, jak i podatnika polskiego.Natomiast rabat czy uznanie reklamacji to nowe okoliczności, które nie były znane w chwili zawarcia transakcji ani nie są wynikiem błędu. Dlatego zasadne jest przyjęcie, że faktura korygująca powinna być ujęta w okresie wpływu faktury do polskiego podatnika.

Podkreślić należy, że w tym wypadku nie powstaje nowy obowiązek podatkowy, stąd też przyjmowanie daty wystawienia faktury korygującej przez kontrahenta unijnego jako momentu wyznaczającego chwilę ujęcia korekty byłoby bezpodstawne.