Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) zostało zdefiniowane w art. 9 ust. 1 ustawy o VAT. Jest to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż kraj UE rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.
Przepisy ustanawiają jednak dodatkowe warunki, dopiero po ich spełnieniu nabywca zobowiązany jest do rozliczenia VAT. Przede wszystkim nabywcą musi być podatnik VAT. Po drugie towary mają służyć działalności gospodarczej.
Do rozliczenia VAT zobowiązana jest również osoba prawna niebędąca podatnikiem, jeżeli kwota WNT przekroczyła w poprzednim lub bieżącym roku podatkowym 50 tys. zł. Również dostawca powinien być w swoim kraju podatnikiem VAT.
Od tych reguł są jednak wyjątki. Zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o VAT, w przypadku nabycia nowych środków transportu, nie ma znaczenia ani status nabywcy, ani dostawcy. Taka transakcja zawsze jest traktowana jako WNT. Należy również zwrócić uwagę, że wiele czynności wyłączono z obowiązku rozliczania WNT. Zostały wymienione w art. 10 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o VAT.
Faktura nie decyduje o rozliczeniu
Zdarza się, że polscy podatnicy VAT kupują za granicą towary i transakcja spełnia wszystkie kryteria dotyczące WNT, ale jest udokumentowana paragonem. Fakt wykazania na paragonie VAT świadczy o tym, że dostawca jest podatnikiem i rozliczył dostawę jako sprzedaż w swoim kraju (według właściwej stawki).
Taka transakcja powinna być rozliczona według zasad przewidzianych dla WNT. To nie treść dokumentu, tylko przesłanki faktyczne decydują bowiem o tym, że faktycznie ono wystąpiło. Potwierdza to interpretacja Urzędu Skarbowego w Kętrzynie z 21 maja 2007 (US.X/443-13/07).
Powołując się na art. 9 ust. 1 ustawy o VAT, wyjaśnia on, że „warunkiem koniecznym dla uznania danej transakcji jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jest przemieszczenie towarów pomiędzy państwami członkowskimi”. Nie jest natomiast konieczna faktura. Podobne wnioski wynikają z interpretacji z 4 października 2006 wydanej przez Trzeci Mazowiecki Urząd Skarbowy w Radomiu (1473/ WV/443/669/122/2006/E).
Dokument wewnętrzny
Z odpowiedzi tych wynika, że nawet jeśli transakcja dokumentowana jest paragonem, to po spełnieniu pozostałych warunków trzeba ją rozliczyć według zasad przewidzianych dla WNT. Powinna więc zostać uwzględniona w deklaracji VAT.
Należy w takim wypadku wystawić fakturę wewnętrzną na kwotę, którą nabywca jest zobowiązany zapłacić. W sytuacji gdy na paragonie widnieje kwota VAT, to kwota brutto będzie podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
Co ująć w informacji podsumowującej
Powstaje jednak wątpliwość, czy transakcja ta powinna być wykazana w informacji podsumowującej. Paragon nie zawiera bowiem NIP UE dostawcy. Zgodnie z odpowiedzią Małopolskiego Urzędu Skarbowego z 16 marca (DP1/443-14/06/MS/22411) podatnik „zobowiązany jest do składania informacji podsumowującej w każdym przypadku dokonania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. (…)
Przepisy nie zawierają wyłączeń w tym zakresie, jeśli spółka nie dysponuje numerem identyfikacyjnym kontrahenta (…) nadanym mu w państwie członkowskim, winna załączyć pisemne wyjaśnienie przyczyn braku wypełnienia tej pozycji w informacji podsumowującej”. Podobnie wypowiedziała się Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 13 stycznia 2009 (ILPP2/443-971/08-3/ISN).
Wszelkie zakupy spełniające kryteria WNT należy więc uwzględniać w informacji podsumowującej. Warto jednak do złożonej niekompletnej deklaracji VAT UE załączyć pismo wyjaśniające przyczyny braku wypełnienia pozycji dotyczącej NIP kontrahenta unijnego.
Autorka jest konsultantką w Departamencie Outsourcingu Rachunkowości Grant Thornton Frąckowiak
Więcej w serwisach:
»
»
»
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
»
»
