Najnowsze odpowiedzi fiskusa są niespójne. W interpretacji z 22 kwietnia 2011 (IPPP1-443-202/11-2/IGo) Izba Skarbowa w Warszawie zajmowała się pytaniem przedsiębiorcy, który wykonuje na zamówienie klientów szafy wnękowe, pawlacze i garderoby oraz montuje je w domach i mieszkaniach.

Kiedy niższa stawka

Chciał wiedzieć, czy po 1 stycznia 2011 może stosować obniżoną stawkę. Podkreślił, że są one wykonywane w obiektach mieszkaniowych spełniających warunki społecznego programu mieszkaniowego.

Podatnik chciał się też upewnić, że nadal do ceny usługi może wliczać wartość materiałów i całe wynagrodzenie opodatkowywać 8-proc. stawką. Izba skarbowa potwierdziła, że w opisanej sytuacji należy wystawiać faktury z niższym VAT.

Wskazała, że w tej sytuacji mają zastosowanie art. 41 ust. 12 – 12b ustawy o VAT. Wynika z nich, że 8-proc. stawkę stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Jeśli dom lub lokal przekracza limity przewidziane dla budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, to 8-proc. stawkę stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej.

Co to jest budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych.

Do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym określonego powyżej nie zalicza się jednak:

- budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 mkw.,

- lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 mkw.

Z art. 2 pkt 12 ustawy o VAT wynika, że przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

To niejedyne przepisy dotyczące niższej stawki w budownictwie. Trzeba ich szukać również w rozporządzeniu ministra finansów z 4 kwietnia 2011 w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (DzU nr 73, poz. 392). § 7 ust. 1 pkt 2 i 3 tego rozporządzenia mówi, że 8-proc. stawkę stosuje się dla:

2) robót konserwacyjnych dotyczących budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym;

3) robót konserwacyjnych dotyczących

a) obiektów budownictwa mieszkaniowego, o których mowa w art. 2 pkt 12 ustawy, lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych,

b) lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, w zakresie, w jakim wymienione roboty nie są objęte tą stawką na podstawie pkt 2.

Co prawda w interpretacji przywołano nieobowiązujące już rozporządzenie z 22 grudnia 2010, ale nowe zawiera takie same regulacje.

Przepisy o VAT nie definiują pojęcia remont lub budowa. Izba Skarbowa w Warszawie odwołała się więc do prawa budowlanego. Zgodnie z nim przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyte w stanie pierwotnym.

Problemy z definicją

Natomiast przy wykładni pojęcia modernizacji organ podatkowy posłużył się definicją słownikową. Wyjaśnił, że jest to unowocześnienie, uwspółcześnienie produktu, trwałe ulepszenie np. istniejącego obiektu budowlanego, prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej (źródło: Wikipedia, wolna encyklopedia).

Na tej podstawie uznał, że usługi wykonania i montażu szaf wnękowych są opodatkowane 8-proc. stawką. Są to bowiem usługi modernizacyjne. Jednocześnie izba wskazała, że „jeżeli przedmiotem sprzedaży jest usługa remontowa, budowlana, modernizacyjna, wówczas nie można z niej wyłączyć poszczególnych elementów kosztów do odrębnej sprzedaży, ponieważ obrotem podatnika jest uzgodniona kwota za wykonanie określonej usługi, bez względu na jej poszczególne elementy (materiały, robocizna, transport, zużyta energia, narzędzia itp.).

Wyliczenie, co się składa na wykonaną usługę, ma istotne znaczenie informacyjne przy ustalaniu ceny, jednak nie może uzasadniać odrębnego kwalifikowania poszczególnych elementów zawartych w tym wyliczeniu (dla celów podatkowych)”. Izba podkreśliła, że przy wystawianiu faktur trzeba pamiętać o limitach powierzchni domów i mieszkań.

Przykład

Przedsiębiorca wykonuje szafę w domu o powierzchni 400 mkw. Jej cena netto to 5000 zł.

W takiej sytuacji tylko część wynagrodzenia będzie opodatkowana 8-proc. stawką. Aby ją obliczyć, trzeba pomnożyć podstawę opodatkowania przez wysokość limitu (300 mkw.) i podzielić przez powierzchnię użytkową (400 mkw.):

5000 zł x 300 mkw. /400 mkw. = 3750 zł

Od pozostałej części podstawy opodatkowania (1250 zł) trzeba naliczyć 23-proc. VAT.

PKWiU bez znaczenia

W podobnej sprawie Izba Skarbowa w Bydgoszczy odpowiedziała jednak inaczej. W interpretacji z 6 kwietnia 2011 (ITPP2/443-1304/10/PS) czytamy, że montaż szaf wnękowych w budynkach mieszkalnych na  stałe (bez możliwości przenoszenia ich w inne miejsce) obciążony jest 23-proc. stawką. Usługi te nie zostały bowiem wskazane jako opodatkowane 8-proc. VAT ani w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, ani w rozporządzeniu wykonawczym ministra finansów.

Dla firm prowadzących taką działalność może to być zaskoczeniem. Przed 1 stycznia  2011 powszechnie stosowały one preferencyjną stawkę. Skąd wynika taka zmiana stanowiska? Jest to konsekwencją uchylenia art. 8 ust. 3 ustawy o VAT. Mówił on, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej co do zasady są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji.

Jednocześnie wprowadzono do  ustawy o VAT art. 5a. Wynika z niego, że towary lub usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Oznacza to, że jeśli przed 1 stycznia 2011 podatnik we wniosku o interpretację (w opisie stanu faktycznego) stwierdził, że według obowiązującej wtedy dla celów podatkowych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wykonuje w domach lub mieszkaniach np.

- „roboty instalacyjne pozostałych niemetalowych elementów stolarki budowlanej” (PKWiU 45.42.13-00.00),

- „roboty instalacyjne pozostałych metalowych elementów stolarki budowlanej” (PKWiU 45.42.12-00.00),

to organy podatkowe zgadzały się na stosowanie preferencyjnej stawki. Co prawda zastrzegały, że interpretacja nie rozstrzyga poprawności przedstawionych przez podatnika klasyfikacji świadczonych usług (organy podatkowe nie mają bowiem do tego kompetencji), ale jeśli podatnik miał odpowiednią opinię wydaną przez Ośrodek Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi, to ryzyko zakwestionowania jego postępowania podczas kontroli było niewielkie (nie znaczy to, że nie istniało, kontrolujący mogli bowiem stwierdzić, że rzeczywiste usługi wykonywane przez firmę są inne niż opisane we wniosku skierowanym do GUS).

Od 1 stycznia 2011 klasyfikacja statystyczna co do zasady nie wpływa na stawkę. Organy podatkowe stosując ogólne zasady wykładni, analizują więc usługi świadczone przez firmy i zastanawiają się, czy jest to remont lub modernizacja.

Odpowiedź zależała od pytania

Wydaje się, że montaż szafy wnękowej lub wykonanie pawlacza można uznać za modernizację mieszkania. Różne interpretacje pokazują jednak, że podatnicy będą toczyć o to spory z fiskusem. Pojawia się zatem pytanie o wykonywane pod wymiar i montowane na stałe meble kuchenne. Tu o korzystną interpretację będzie znacznie trudniej.

Świadczą o tym odpowiedzi udzielane przed 1 stycznia 2011. Można wśród nich znaleźć zarówno korzystne dla podatników, jak i nakazujące stosowanie stawki podstawowej. Te pierwsze otrzymywali jednak tylko przedsiębiorcy, którzy w opisie stanu faktycznego wskazywali, że wykonują „roboty instalacyjne pozostałych niemetalowych elementów stolarki budowlanej” (PKWiU 45.42.13-00.00) lub „roboty instalacyjne pozostałych metalowych elementów stolarki budowlanej” (PKWiU 45.42.12-00.00).

Przykładem takiej odpowiedzi jest interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 26 lipca  2010 (IPPP1/443-515/10-4/AP).  Jeśli jednak w opisie sytuacji podatnik nie wskazał symbolu PKWiU, to organy podatkowe uznawały, że firma dostarczająca i montująca szafki nie świadczy usług, tylko dostarcza towary. Nakazywały więc stosowanie 22-proc. stawki VAT. Przykładem takiej odpowiedzi są interpretacje Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 26 lutego 2010 (ITPP1/443-1213/09/IK) oraz z 16 czerwca 2010 (ITPP1/443-309/10/MN).

O tym, że wszyscy przedsiębiorcy zajmujący się wykonywaniem mebli pod wymiar muszą liczyć się z koniecznością stosowania od 1 stycznia 2011 podstawowej stawki, świadczy odpowiedź Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 kwietnia 2011 (ILPP2/443-187/11-2/BA). Uznała ona, że montaż trwałej zabudowy meblowej oraz trwałej zabudowy kuchennej opodatkowany jest 23-proc. VAT.

Wyjaśnienie jest proste, zdaniem izby żaden przepis (ani ustawy o VAT, ani rozporządzenia w sprawie wykonania jej przepisów) nie pozwala na zastosowanie niższej stawki.

Czytaj też:

Zobacz więcej:

» Podatki i księgi » Nieruchomości » VAT od usług budowlanych

» Podatki i księgi » VAT » Stawki VAT